Bruksela ocenia Dudę

Korespondencja z Brukseli

Na wniosek Komisji ministrowie państw UE debatowali w poniedziałek o praworządności w Polsce. Głos zabrały wszystkie kraje, poza Estonią, która jako aktualna prezydencja UE zachowuje neutralność i nie przedstawia swojego punktu widzenia. Według nieoficjalnych informacji od dyplomatów obecnych na tym spotkaniu 25 państw UE popierało prawo KE do zajmowania się praworządnością w Polsce, uznało, że to zasada kluczowa dla funkcjonowania Unii, i zachęcało do dialogu.

– Najostrzejsze w tonie były wypowiedzi Holandii i Szwecji – relacjonuje jeden z naszych rozmówców.

Rozmowa głuchych?

Tylko Węgry sprzeciwiały się wytykaniu Polski, choć nie kwestionowały prawa KE do zajmowania się problemem praworządności w państwach członkowskich. Ale tego nie kwestionował już nawet polski minister Konrad Szymański, choć w przeszłości Polska podnosiła, że mechanizm ochrony praworządności jest procedurą pozatraktatową.

Taka dyskusja odbyła się już po raz drugi. Po raz pierwszy doszło do niej w maju, ale od tego czasu postępu nie ma.

– Przypomina to rozmowę głuchych – podsumował Bert Koenders, holenderski minister spraw zagranicznych.

W maju głos zabrały 22 państwa, a KE wprost poparło 17. Teraz wypowiedziało się 25, nie licząc Polski, i wszystkie poza Węgrami wspierały Komisję. Minister Szymański dowodził zresztą, że nawet Polska nie ma problemu z tonem dyskusji.

– Wszystkie państwa, w tym Polska, są przywiązane do zasady praworządności. I uznają potrzebę prowadzenia dialogu – powiedział po spotkaniu. Tyle że Polska inaczej interpretuje praworządność niż Komisja Europejska.

Ustawy pod lupą Komisji Weneckiej

Spotkanie w poniedziałek był szansą na dyskusję, ale nie na podejmowanie decyzji. Na nie jeszcze za wcześnie, bo w tym samym czasie, gdy w Brukseli ministrowie rozpoczynali punkt spotkania dotyczący w Polski, w Warszawie prezydent Andrzej Duda przedstawiał swoje projekty ustaw dotyczących Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa.

– Dogłębnie je przeanalizujemy i przedstawimy naszą ocenę – powiedział komisarz Frans Timmermans.

Zaproponował też, że oba projekty zostały wysłane do oceny przez Komisję Wenecką, czyli niezależne ciało działające przy Radzie Europy. Rząd już raz skorzystał z takiej możliwości, wysyłając półtora roku temu do oceny projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Wtedy Komisja Wenecka była krytyczna, a jej argumenty uwzględniła w swoich rekomendacjach Komisja Europejska. Polska jednak ich nie przyjęła.