W wystąpieniu generalnym skierowanym do Ministra Rozwoju i Finansów, Rzecznik Praw Obywatelskich zwracał uwagę na konieczność wzmocnienia sytuacji podatkowej kredytobiorców, w szczególności mających tzw. kredyt frankowy, którzy dokonują restrukturyzacji zadłużenia.
Do końca 2016 roku możliwe było zaniechanie poboru PIT od umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. Obowiązujące wówczas rozporządzenie Ministra Finansów przewidywało, że zaniechanie poboru podatku ma zastosowanie także do kredytobiorców w walucie obcej. Z dniem 1 stycznia 2017 r. rozporządzenie utraciło jednak moc. Tym samym, w obecnie kredytobiorcy ponownie zobowiązani są do zapłaty PIT w przypadku dokonania restrukturyzacji zadłużenia. W praktyce oznacza to, że jeżeli bank umorzył w części lub w całości kredyt i/lub odsetki, należny jest podatek (po stronie obywatela powstaje przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia). Tym samym nawet w sytuacji, gdy bank zdecyduje się na udzielenie pomocy, niewykluczone, że konsument ostatecznie zrezygnuje z możliwości zawarcia ugody ze względu na konsekwencje podatkowe. Skutkiem restrukturyzacji jest bowiem zamiana zobowiązania cywilnoprawnego na zobowiązanie publicznoprawne.
Resort rozwoju i finansów dostrzegł ten problem i po dokonaniu analizy oraz oceny skutków regulacji sporządził projekt rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) z tytułu kredytu hipotecznego udzielonego na cele mieszkaniowe. Projektowane rozporządzenie przewiduje, że wskazana w nim grupa podatników nie zapłaci podatku, w sytuacji, gdy w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2018 r. bank umorzy im kredyt, odsetki i inne opłaty, jeżeli ich poniesienie było niezbędne do zawarcia umowy kredytu. Istotne jest, aby podatnik, któremu umorzono zobowiązanie z tytułu kredytu, nie skorzystał z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie. Zaniechanie poboru podatku obejmie dochód uzyskany wyłącznie z tytułu jednego umorzenia. Obecnie projekt rozporządzenia został skierowany do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych.
Minister Rozwoju i Finansów zaznaczył, że podatnicy, którzy nie zostali objęci projektowanym rozporządzeniem, a znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji, mogą ubiegać się o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego.
