Właściciele biur i sklepów nie zrzucą się na CIT wspólnoty

Nie można obciążać właścicieli lokali użytkowych dodatkowymi opłatami na zwiększone koszty utrzymania tylko dlatego, że od wpłat przez nich uiszczanych wspólnota mieszkaniowa musi odprowadzać podatek CIT.

Publikacja: 13.10.2017 06:50

Właściciele biur i sklepów nie zrzucą się na CIT wspólnoty

Foto: 123RF

To sedno wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który zapadł 27 lipca 2017 r. w sprawie z powództwa Cezarego N. – współwłaściciela lokalu użytkowego i członka pewnej Wspólnoty Mieszkaniowej w Katowicach.

Cezary N. otrzymał od Miejskiego Zarządu Budynków Mieszkalnych pismo informujące, że w trybie indywidualnego zbierania głosów została podjęta uchwała, którą ustalono zwiększenie obciążenia opłatami właścicieli lokali użytkowych. Jako powód podano zwiększone koszty utrzymania takich lokali wynikające z opodatkowania dochodów wspólnoty uzyskiwanych z zaliczek wnoszonych przez właścicieli lokali użytkowych. Wysokość nowego obciążenia miała być każdorazowo wyliczana co roku w terminie do 30 kwietnia, po rocznym rozliczeniu wspólnoty z urzędem skarbowym, dla każdego właściciela lokalu użytkowego odrębnie i według wskazanego w uchwale matematycznego sposobu liczenia.

Jest CIT, bo są lokale użytkowe

Cezary N. zaskarżył uchwałę do sądu, bo według niego była ona sprzeczna z art. 12 ust. 3 ustawy o własności lokali – brakowało w niej wykazania, że zwiększenie obciążenia właścicieli lokali użytkowych z tytułu wydatków związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej jest uzasadnione sposobem korzystania z tych lokali.

Sąd I instancji podzielił jednak stanowisko pozwanej wspólnoty, że zwiększony koszt może wynikać także z opodatkowania. Przychylił się do poglądu wyrażonego przez Sąd Apelacyjny w Krakowie w orzeczeniu z 31 maja 2016 r. (I ACa 246/16), że zasadna jest wykładnia art. 12 ust. 3 ustawy o własności lokali (dalej: u.w.l.) zezwalająca na zwiększenie obciążeń właścicieli lokali użytkowych z uwagi na konieczność odprowadzenia przez wspólnotę mieszkaniową podatku CIT od wpłat przez nich uiszczanych. Jego zdaniem to sposób korzystania z lokalu powoduje, że przychody związane z lokalami użytkowymi są obciążone podatkiem CIT. Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku są jedynie dochody wspólnoty uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

– Wedle zaś powszechnie przyjętego orzecznictwa oraz poglądów doktryny lokale użytkowe nie wchodzą w skład zasobów mieszkaniowych. W konsekwencji wspólnoty mieszkaniowe osiągające przychody nie tylko z gospodarowania zasobami mieszkaniowymi, ale również np. z zarządzania lokalami użytkowymi są zobowiązane do obliczania i wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w każdym tym przypadku, w którym osiągane przez wspólnotę przychody przekroczą koszty uzyskania, tzn. gdy wspólnota uzyska dochód. A przychodem są wszelkie wpłaty otrzymane od właścicieli lokali, w tym także zaliczki uiszczane na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną – wyjaśniał sąd.

Jego zdaniem Cezary N. nie wykazał, aby zaliczki były pobierane przez wspólnotę niezgodnie z art. 14 i 15 ust. 1 u.w.l. ani też by zwiększenie obciążeń miało wpływ na pogorszenie stanu nieruchomości wspólnej tj. naruszało zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością. Sąd oddalił powództwo, a powód zaskarżył ten wyrok, zarzucając błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie przepisów u.w.l., ustawy o CIT oraz kodeksu cywilnego.

Ważny sposób korzystania

W ocenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach istota sporu sprowadzała się do wykładni zwrotu „sposób korzystania z lokali użytkowych", którym ustawodawca posłużył się w art. 12 ust. 3 u.w.l. Zgodnie z tym przepisem właściciele lokali, którzy tworzą wspólnotę mieszkaniową, mogą w drodze uchwały zwiększyć obciążenia z tytułu utrzymania nieruchomości wspólnej członków wspólnoty, którym przysługuje prawo własności lokali użytkowych, jeżeli uzasadnia to sposób korzystania z tych lokali. Tylko ten przepis może uzasadniać zwiększenie obciążeń właściciela lokalu użytkowego. Rozstrzygnięcia wymagało też to, czy obowiązek odprowadzenia przez wspólnotę podatku dochodowego od zaliczek wpłacanych przez właścicieli lokali użytkowych i to bez względu na to, w jaki sposób korzystają oni z tych lokali, jest wystarczającą przesłanką do obciążenia ich dodatkową opłatą w świetle owego przepisu.

Jednak Sąd Apelacyjny w Katowicach nie zgodził się ze stanowiskiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie, na którym oparł się sąd I instancji.

– Nie sposób się zgodzić z taką wykładnią art. 12 ust. 3 u.w.l., bowiem otwiera ona możliwość zwiększania obciążeń lokali użytkowych bez względu na sposób ich eksploatacji oraz bez potrzeby analizy wpływu ich eksploatacji na koszty utrzymania nieruchomości wspólnej prowadząc równocześnie do usankcjonowania nie mającej oparcia w przepisach prawa zasady, zgodnie z którą wszystkie lokale użytkowe jedynie przez sam fakt posiadania takiego statusu mogą być obciążone dodatkowym wymiarem opłat – stwierdził SA.

Nie można obciążać wszystkich jak leci

Sąd apelacyjny wskazał, że skuteczne podjęcie uchwały na podstawie art. 12 ust. 3 u.w.l. wymaga spełnienia określonych przesłanek, a mianowicie: uchwała powinna dotyczyć jedynie właścicieli lokali użytkowych, (o innym zatem przeznaczeniu niż mieszkanie), lokal użytkowy musi być faktycznie wykorzystywany na prowadzenie działalności gospodarczej, zaś pomiędzy sposobem korzystania z lokalu użytkowego a przyczynieniem się do zwiększenia uciążliwości lub wyższych kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej musi istnieć związek przyczynowy. Ponadto uchwała wspólnoty mieszkaniowej może zostać podjęta jedynie w stosunku do indywidualnie oznaczonego lokalu użytkowego, gdyż okoliczności uzasadniające zwiększenie opłat, uwarunkowane sposobem korzystania z lokalu, odnoszą się przeważnie do konkretnego lokalu. Powinno z niej wynikać w sposób jednoznaczny, jakiego konkretnie lokalu ona dotyczy oraz jakie okoliczności faktyczne mają wpływ na zwiększenie wydatków związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej lub stopniem uciążliwości korzystania z danego lokalu.

– Wspólnota nie jest zatem uprawniona do podjęcia uchwały o ogólnej treści, zgodnie z którą wszyscy właściciele lokali użytkowych zostaliby zobowiązani do ponoszenia wyższych kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej, z tej tylko racji, że są właścicielami lokalu użytkowego, a z taką sytuacją mamy do czynienia w tej sprawie – zauważył sąd apelacyjny uchylając zaskarżoną uchwałę. Wyrok jest prawomocny.

Sąd dodał jeszcze, że jego stanowisko potwierdza pogląd wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 29 października 2015 r. (I ACa 581/15): naliczanie podatku od osób prawnych od zaliczek wpłacanych przez właścicieli lokali użytkowych, w tym od wspólnot mieszkaniowych, nie mieści się w pojęciu sposobu korzystania z takich lokali i nie może uzasadniać podwyższenia obciążeń ich właścicieli.

– Nie wolno utożsamiać obciążeń fiskalnych ze sposobem korzystania z jakiejkolwiek rzeczy. Istnienie i utrzymywanie obowiązku podatkowego nie jest bowiem w żaden sposób uzależnione od woli właściciela tej rzeczy, a wynika jedynie z woli ustawodawcy lub innego uprawnionego do nakładania podatków podmiotu – stwierdził krakowski SA cytowany przez kolegów z Katowic.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27 lipca 2017 r.

sygnatura akt: I ACa 213/17

To sedno wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który zapadł 27 lipca 2017 r. w sprawie z powództwa Cezarego N. – współwłaściciela lokalu użytkowego i członka pewnej Wspólnoty Mieszkaniowej w Katowicach.

Cezary N. otrzymał od Miejskiego Zarządu Budynków Mieszkalnych pismo informujące, że w trybie indywidualnego zbierania głosów została podjęta uchwała, którą ustalono zwiększenie obciążenia opłatami właścicieli lokali użytkowych. Jako powód podano zwiększone koszty utrzymania takich lokali wynikające z opodatkowania dochodów wspólnoty uzyskiwanych z zaliczek wnoszonych przez właścicieli lokali użytkowych. Wysokość nowego obciążenia miała być każdorazowo wyliczana co roku w terminie do 30 kwietnia, po rocznym rozliczeniu wspólnoty z urzędem skarbowym, dla każdego właściciela lokalu użytkowego odrębnie i według wskazanego w uchwale matematycznego sposobu liczenia.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP