Liga Mistrzów. Od cudu w Stambule do La Decimy

Można się zżymać, że Liga Mistrzów jest nudna, bo rywalizują w niej wciąż te same zespoły, a bogaci próbują ograć jeszcze bogatszych, ale jednocześnie nie sposób nie przyznać, że UEFA stworzyła fascynujący spektakl. I nieważne, który raz Barcelona rywalizować będzie z PSG czy Bayern z Arsenalem, kibice i tak zasiądą przed telewizorami.

Niemal w każdym sezonie dochodzi do meczu, który później wspominany jest latami. Oczywiście najbardziej magiczne są finały – a jeszcze bardziej finały z nieoczekiwanymi zwrotami akcji, z golami padającymi w ostatnich minutach gry. Sobotni mecz o trofeum między Realem Madryt a Juventusem Turyn niemal na pewno też przejdzie do historii. Niezależnie bowiem od rozstrzygnięcia na oczach kibiców zostanie napisana historia – jeśli wygrają Królewscy, zostaną pierwszą drużyną w historii Ligi Mistrzów, której uda się obronić trofeum. Jeśli triumfatorem będzie Juventus, w piękny sposób ukoronowana zostanie kariera blisko 40-letniego, legendarnego bramkarza Gianluigiego Buffona.

Pytanie, czy do legendy przejdzie też sam mecz? Konkurencja jest ogromna – a poniżej siedem najważniejszych i najlepszych spotkań w historii LM.

1. Cud w Stambule

Liverpool – AC Milan 3:3 (po dogrywce); 4:2 w rzutach karnych Finał, Stadion imienia Ataturka w Stambule, 2005 rok

To najbardziej spektakularny moment w historii nie tylko Ligi Mistrzów, ale być może w dziejach europejskich pucharów, a nie brakuje takich, którzy twierdzić będą, że noc w Stambule była najbardziej niesamowitym wydarzeniem w historii futbolu w ogóle. Milan prowadzony przez Carlo Ancelottiego strzelił pierwszego gola już w 51. sekundzie gry. Do dziś to najszybciej zdobyta bramka w dziejach Pucharu Mistrzów. Tym, który pokonał polskiego bramkarza Jerzego Dudka, był Paolo Maldini. Kolejne dwa gole padły jeszcze przed przerwą – Hernan Crespo trafił w 39. minucie i 60 sekund przed zejściem do szatni na przerwę dobijając – wydawałoby się – Liverpool. – Zdeklasowali nas – mówił później Steven Gerrard. – Zasłużyli, by prowadzić 3:0.

3:0 do przerwy dla Włochów, którzy zgodnie z wiecznie żywym stereotypem umieją bronić bramki jak żadna inna nacja na świecie. Równie dobrze piłkarze Liverpoolu mogli uznać, że nie ma co się wygłupiać i lepiej złapać wcześniejszy samolot na Wyspy.

Po latach brazylijski obrońca Milanu – Cafu przyznał, że w trakcie kwadransa przerwy piłkarze rozpoczęli już świętowanie. – To prawda, był śpiew i tańce – przyznawał Cafu w wywiadzie dla magazynu „Four Four Two". – Gdy prowadziliśmy z nimi do przerwy 3:0, poczuliśmy, że już po meczu, że mamy to w garści. Sami nie mogliśmy uwierzyć, że jest tak dobrze.

Angielscy kibice w Stambule mieli tylko jedno życzenie przed początkiem drugiej połowy – niech ta kompromitacja się jak najszybciej skończy. Mało kto wierzył w odrobienie strat. Ale w 54. minucie trafił Gerrard, 180 sekund później Vladimir Smicer, a w 60. minucie Xabi Alonso. W sześć minut Liverpool odrobił straty, a do wyłonienia zwycięzcy potrzebna była seria rzutów karnych.

By jednak do niej doszło, wykończeni pogonią Anglicy musieli przetrwać dogrywkę. Potrzebny był heroizm Jerzego Dudka. Trzy minuty przed końcem doliczonego czasu ukraiński napastnik Milanu Andrij Szewczenko stanął sam przed Polakiem, ale jego strzał z najbliższej odległości Dudek cudem wybił. To wtedy, jak przyznał Cafu, zawodnicy Milanu spuścili głowy i pogodzili się z porażką. – Byłem przekonany, że już po nas. Wszyscy czuliśmy, że Liverpool wygra w karnych.

Później bramkarz reprezentacji Polski opowiadał, jak tuż przed konkursem rzutów karnych podszedł do niego kapitan zespołu Gerrard i zaczął mu przypominać legendarnego Bruce'a Grobbelaara i jego „spaghetti legs" z 1984 roku. Bramkarz rodem z RPA rozpraszał przeciwników z innego włoskiego klubu – AS Roma – wykonując dziwne ruchy nogami, a Liverpool w karnych wygrał i sięgnął po Puchar Mistrzów. Dudek, tańcząc na linii – do historii jego zachowanie przeszło jako „Dudek's Dance" – obronił karnego wykonywanego przez Andreę Pirlo i znów okazał się lepszy od Szewczenki (na zdjęciu).

Gerrard, który strzelił pierwszego gola dla Liverpoolu i dla kibiców był równie ważną postacią w tym być może największym w historii futbolu comebacku, w tamtym czasie negocjował z Chelsea. W zasadzie był o krok od podpisania kontraktu z zespołem ze Stamford Bridge. Po finale przyznał jednak: „Jak mógłbym opuścić Liverpool po czymś takim", i podpisał nową umowę. Na Anfield został przez następną dekadę, a klub opuścił jako żywy pomnik po 17 latach dopiero w 2015 roku, by przez sezon pograć w Los Angeles Galaxy. Gdy samolot ze zwycięską drużyną Liverpoolu lądował, kapitan powiedział przez interkom: – Pogoda w całej Anglii jest słoneczna, ciemne chmury widać tylko nad Stamford Bridge.

2. Manchester Dusel

Manchester United – Bayern Monachium 2:1 Finał, 1999 rok, Camp Nou, Barcelona

Fakty znają wszyscy. W 90. minucie finałowego meczu Bayern prowadził w Barcelonie z Manchesterem United 1:0. Trener Bawarczyków Ottmar Hitzfeld chwilę wcześniej ściągnął z murawy swoich najlepszych zawodników, by mogli napawać się owacją na stojąco od niemieckich kibiców. 10 minut przed końcem zszedł Lothar Matthaeus, dla którego był to ostatni mecz w barwach Bayernu, a 180 sekund przed upływem 90. minuty najlepszy zawodnik spotkania Mario Basler, zdobywca bramki dla Niemców.

I wtedy monachijczykom niebo zawaliło się na głowy. W pierwszej minucie doliczonego czasu po rzucie rożnym wykonywanym przez Davida Beckhama wyrównał Teddy Sheringham. W 93. minucie po kolejnym dośrodkowaniu Beckhama piłkę do siatki wpakował Ole Gunnar Solskjaer i to Manchester United zdobył Puchar Mistrzów. Po raz pierwszy od 1968 roku i słynnych dzieciaków Matta Busby'ego. Solsjkaer, który na murawie pojawił się w 80. minucie, po latach wspominał, jak bardzo ucieszył się z gola Sheringhama. – Pomyślałem sobie: „Jak fajnie, że jest dogrywka. Zagram 40 minut, a nie tylko 10".

To po tym meczu trener United Alex Ferguson doczekał się przedrostka „sir", czyli został odznaczony tytułem szlacheckim przez królową. Po nim też – w wywiadzie telewizyjnym – wypowiedział słowa, które przeszły do historii piłki nożnej. Poproszony o podsumowanie spotkania powiedział tylko: „Football, eh? Bloody hell", co można próbować przetłumaczyć jako – futbol, cholera jasna. Albo nieco mniej parlamentarnie.

Po 28 latach od tamtego wieczoru w Barcelonie oczywiście narosło wiele mitów, a legendy zaczęły się mieszać z rzeczywistością. W 90. minucie prezydent UEFA miał opuścić trybunę, by wręczyć puchar, już udekorowany wstążkami w barwach Bayernu. Korytarzami dostał się na murawę i miał powiedzieć do pracowników technicznych, którzy rozkładali scenę do dekoracji triumfatorów, że nic z tego nie pojmuje i dlaczego wygrani leżą na murawie, płacząc, a przegrani wykonują dzikie tańce radości.

W Niemczech Bayern nie jest klubem lubianym. Przez lata mówiono, że jest najlepszy zdecydowanie zbyt często i jakby tego było mało, jeszcze pomaga mu szczęście. W Niemczech funkcjonuje nawet termin „Bayern Dusel", przy czym drugie z tych słów nie ma swojego odpowiednika w języku polskim. Dusel to fart, ale taki ze wszech miar niezasłużony, wbrew wszelkim okolicznościom. I tej nocy w Niemczech po raz pierwszy kibicom innych klubów było Bayernu po prostu żal. Klub ten jednak szybko zaprzepaścił tę falę niespodziewanej sympatii – już rok później w ostatniej kolejce musiał przynajmniej zremisować z Hamburgiem, by zostać mistrzem Niemiec kosztem Schalke. Klub z Gelsenkirchen swój mecz wygrał, a Bayern w 90. minucie stracił bramkę i przegrywał z HSV 0:1. W Zagłębiu Ruhry rozpoczęło się świętowanie pierwszego od 43 lat mistrzostwa dla Schalke. Wtedy w 94. minucie swojego jedynego gola dla Bayernu (w 37 meczach) strzelił Patrik Andersson...

3. Jeden procent szans, 99 procent wiary

Barcelona – PSG 6:1 1/8 finału, rewanż, 2017 rok

Ta historia dopiero pokrywa się patyną, osadza się w świadomości, a z każdym kolejnym rokiem będzie obrastać w legendę. Wydarzyła się w marcu tego roku. Barcelona pierwszy mecz ćwierćfinału przegrała z Paris Saint-Germain aż 0:4. W dodatku w Parku Książąt prezentowała się tragicznie. Linia ataku – która przecież z pewnością przejdzie do historii futbolu – w składzie Leo Messi, Luis Suarez i Neymar – nie była w stanie zdobyć gola, który dawałby jakąkolwiek nadzieję. Bo przecież straty czterech bramek nikomu w historii Ligi Mistrzów nie udało się odrobić.

Do tej pory – oprócz oczywiście Liverpoolu w finale w 2005 roku – najbardziej spektakularne odrobienie strat było dziełem Deportivo La Coruna. W 2004 roku Hiszpanie przegrali na San Siro z Milanem 1:4, ale właśnie ta jedna bramka zdobyta na wyjeździe okazała się języczkiem u wagi. U siebie Deportivo wygrało 4:0, prowadząc do przerwy już trzema bramkami. Czwartą – decydującą – 14 minut przed końcem spotkania strzelił Fran. Andrea Pirlo przed rewanżowym spotkaniem mówił, że jeśli gospodarze odrobią straty, uda się na pielgrzymkę do Santiago de Compostela. Musiał słowa dotrzymać.

A jednak Barcelona dokonała niemożliwego. Już w drugiej minucie prowadziła 1:0 po golu napastnika reprezentacji Urugwaju – Luisa Suareza. Gdy Barca się rozpędzała i prowadziła już 3:0 i brakowało jej tylko jednego gola, by wyrównać stan dwumeczu, ponownie na listę strzelców wpisał się Urugwajczyk. Tym razem był to jednak Edinson Cavani z PSG. Wydawało się, że wielka pogoń się skończyła. Nie tylko kibicom, ale i zawodnikom na boisku. Barca musiała strzelić trzy gole, by awansować.

Piłkarze Luisa Enrique, nie mogąc pogodzić się z sytuacją, zaczęli niemiłosiernie symulować, wykłócać się z sędzią, agresywnie reagować na każde przewinienie gości z Francji. Wielki mecz zaczął się zmieniać w awanturę pod dyskoteką. I gdy oczy wszystkich zwrócone były na wcielenie boga futbolu, bo przecież każdy wiedział, że jeśli ma się ziścić szalony scenariusz, który po trafieniu Cavaniego zmienił się w misję niemożliwą do wykonania, potrzebny będzie błysk geniuszu Messiego.

A jednak sprawy w swoje ręce wziął ten, którego w Barcelonie wielu chciałoby widzieć jako następcę Argentyńczyka – Neymar. W 88. minucie przepięknie uderzył z rzutu wolnego. W pierwszej minucie doliczonego czasu gry wykorzystał rzut karny (dodajmy – podyktowany po symulce Suareza). W końcu w ostatniej akcji meczu z rzutu wolnego podał idealnie do Sergio Roberto, a wychowanek Barcy wpakował piłkę do siatki. Barca wygrała 6:1 i awansowała do ćwierćfinału Ligi Mistrzów.

– To będzie szalona noc w Barcelonie, której nigdy nie zapomnimy – powiedział Luis Enrique.

Dzień przed meczem Neymar mówił: – Nawet jeśli mamy tylko jeden procent szansy, jest w nas 99 procent wiary, że możemy tego dokonać.

4. La Decima

Real Madryt – Atletico Madryt 4:1 (po dogrywce) Finał, Estadio da Luz, Lizbona, 2014 rok

O Realu Madryt ostatnich lat historycy futbolu będą mówić jako o drużynie Cristiano Ronaldo. W ostatnim czasie trenerzy w Madrycie, którzy zdobywali najważniejsze trofea, zmieniali się zbyt często, nie potrafili narzucić drużynie rozpoznawalnego stylu. Punktem wspólnym jest, że niezależnie, kto akurat był szkoleniowcem Realu, Portugalczyk, napędzany rywalizacją z Leo Messim, bił kolejne rekordy strzeleckie. Ronaldo był najlepszym strzelcem Ligi Mistrzów w 2013 roku, 2014 (17 goli w jednej edycji – rekord), 2015 (wspólnie z Messim i Neymarem) i 2016. A jednak najbardziej symbolicznym momentem w LM pozostanie dla Realu zdobycie upragnionego dziesiątego Pucharu Mistrzów w 2014 roku. A udział Ronaldo w tym spotkaniu ograniczał się do prezentowania muskulatury po skutecznie wykonanym rzucie karnym podwyższającym wynik na 4:1 w końcówce dogrywki.

To była obsesja Florentino Pereza – dziesiąty Puchar mieli mu dać na początku wieku pierwsi Galacticos z Ronaldo, Zidane'em, Beckhamem i Figo w składzie – wywalczyli tylko jedno trofeum. Miał mu dać Jose Mourinho – skończyło się na niekończących się awanturach i spalonej ziemi. Upragnione trofeum wymagało zatrudnienia w Realu Carlo Ancelottiego, którego główną dewizą było zawsze: jak najmniej przeszkadzać gwiazdom i stworzyć im jak najlepsze warunki do funkcjonowania.

La Decima możliwa była jednak przede wszystkim dzięki Sergio Ramosowi, który w czwartej minucie doliczonego czasu gry finału w 2014 roku przeciwko lokalnemu rywalowi Atletico Madryt doprowadził do dogrywki, w której Real zdeklasował przeciwników.

Ramos dziś uznawany jest przez wielu ekspertów za zawodnika specjalizującego się w wielkich meczach. Jest też tym, który ratuje Real z opresji. I uwielbia to robić w ostatnich sekundach gry. Scenariusz był niemal dokładnie taki sam, gdy w tym sezonie Królewscy rywalizowali o Superpuchar Europy z klubem, którego środkowy obrońca jest wychowankiem – Sevillą. Andaluzyjczycy prowadzili 2:1, a Ramos znów w ostatnich sekundach doprowadził do dogrywki, którą piłkarze Zidane'a wygrali.

Trafił także w zeszłorocznym finale – znów przeciwko Atletico – i tym razem to on jako kapitan miał zaszczyt odbierania 11. Pucharu Mistrzów przez Real Madryt. Środkowy obrońca Ramos ma dwa gole strzelone w finałach Ligi Mistrzów – tyle samo, co Ronaldo, który pierwszego z nich zdobył jeszcze w barwach Manchesteru United, w przegranym w karnych finale z Chelsea w Moskwie.

5. Iniesta

Chelsea – Barcelona 1:1 Półfinał, rewanż