Zajęcie wynagrodzenia za pracę, które będzie dostarczone pracodawcy w związku z egzekucją dotyczącą pracownika, to dla zatrudniającego dodatkowe obowiązki. Ustawodawca ukształtował pracodawcę jako biernego pośrednika między organem dokonującym egzekucji, czyli komornikiem, a osobą, której egzekucja dotyczy, czyli dłużnikiem, będącym pracownikiem zakładu.
Wykaz zarobków
W przeciwieństwie do komornika pracodawca nie otrzymuje z racji dokonywania obowiązkowych potrąceń żadnego wynagrodzenia. Ponadto ciążą na nim obowiązki i odpowiedzialność w razie nieprawidłowego wykonania zajęcia. Przede wszystkim na każde zajęcie komornicze szef musi odpowiedzieć w formie oświadczenia, o którym mowa w art. 882 Kodeksu postępowania cywilnego (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 101). W nim ujawnia zestawienie zarobków za trzy miesiące poprzedzające zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie periodyczne wynagrodzenia za pracę oraz pokazuje oddzielnie dochody pracownika z wszelkich innych tytułów. Ponadto pracodawca podaje, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywał wierzycielowi, podaje także przeszkody w realizacji egzekucji. Szczególnie chodzi o to, czy wynagrodzenie nie jest już przedmiotem egzekucji, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte pobory.
Oprócz tego, jeżeli zmienią się okoliczności, szef musi o tym niezwłocznie zawiadomić komornika. W ten sposób komornik ma pełną wiedzę o zarobkach uzyskiwanych od pracodawcy. Jeżeli więc etatowiec ma umowę o pracę, a pracodawca później zawrze jeszcze zlecenie z pracownikiem, należy o tym powiadomić komornika.
Przykład
Od 1 stycznia 2015 r. pan Jan jest pracownikiem, 7 marca 2016 r. jego szef otrzymał od komornika zajęcie wynagrodzenia pana Jana za niespłacony kredyt bankowy. Pan Jan nie ma dodatkowej umowy--zlecenia z pracodawcą. Po miesiącu pracodawca zawarł z nim takie zlecenie. Pracodawca musi powiadomić o tym komornika, który ustosunkuje się do tej informacji.
Kiedy szef odpowiada
Gdy pracodawca nie powiadomi komornika o zawarciu umów cywilnoprawnych z pracownikiem dłużnikiem, może go obciążyć odpowiedzialność odszkodowawcza wobec wierzyciela. Zgodnie z ukształtowaną przez Sąd Najwyższy wykładnią jest to odpowiedzialność deliktowa (określona w art. 886 § 3 k.p.c.) i oparta na zasadzie winy. Aby pracodawca w taki sposób odpowiadał, należy mu przypisać winę i bezprawność działania. Potwierdził to Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 30 stycznia 2015 r. (V ACa 551/14). Uznał w nim, że „przesłankami odpowiedzialności z art. 886 § 3 k.p.c. są bezprawne i zawinione zachowanie pracodawcy, powstanie szkody w majątku wierzyciela egzekwującego oraz związek przyczynowy między zachowaniem pracodawcy a szkodą. Skuteczność omawianego powództwa uzależniona jest od kumulatywnego spełnienia wskazanych przesłanek".