Rz: Czy rażące niedbalstwo pracownika będące wyłączną przyczyną wypadku przy pracy pozbawia go świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, jeśli nie miał aktualnych szkoleń z zakresu bhp?
Katarzyna Gospodarowicz: Co do zasady naruszenie przez poszkodowanego pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia wskutek rażącego niedbalstwa pozbawia go prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego. Tak stanowi art. 21 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Natomiast stwierdzenie jakiegokolwiek zaniedbania po stronie pracodawcy (np. braku nadzoru, braku szkoleń pracownika, niepoinformowania podwładnego o ryzyku zawodowym, dopuszczenia do pracy osoby niewykazującej dostatecznej znajomości odpowiednich zagadnień BHP) uniemożliwia przyjęcie wyłącznej winy pracownika. Nie można stwierdzić, że wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było zachowanie się pracownika, gdy istniejące okoliczności wskazują na zaniedbanie przez pracodawcę wykonywania jego obowiązków (tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 12 czerwca 2013 r., I UK 14/13).
Czy, gdy pracodawca ustalił, że przyczyną wypadku przy pracy było rażące niedbalstwo pracownika, ma obowiązek przeprowadzić kompleksową procedurę powypadkową?
Przy każdym wypadku przy pracy, o którym pracodawca poweźmie wiadomość, ma obowiązek podjąć określone czynności, w tym m.in. ustalić okoliczności i przyczyny tego zdarzenia z udziałem pracownika. Fakty te powinien stwierdzać powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy. Rolą osób wchodzących w jego skład jest nie tylko dokonanie oględzin miejsca wypadku, wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego czy zebrania informacji dotyczących wypadku od świadków, ale przede wszystkim dokonanie prawnej kwalifikacji wypadku – zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Dopiero na etapie sporządzania protokołu powypadkowego zespół jest w stanie stwierdzić, czy do zdarzenia doszło wskutek naruszenia przez poszkodowanego pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia wskutek rażącego niedbalstwa. Warto pamiętać, że protokół powypadkowy, sporządzony zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz rozporządzeniem ministra gospodarki i pracy z 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, jest podstawowym dokumentem stwierdzającym zaistnienie wypadku przy pracy oraz zawierającym opis jego okoliczności i przyczyny powstania.
Co zrobić, gdy pracownik przez swoje zachowanie spowodował, że zostały poszkodowane inne zatrudnione osoby?
