1 stycznia 2017 r. wchodzą w życie przepisy nowelizujące ustawę o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawy o podatkach dochodowych (PIT i CIT). Wprowadzają one ograniczenia w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów płatności dokonanych z naruszeniem limitu dla płatności gotówkowych. Od 1 stycznia w przypadku transakcji między przedsiębiorcami, przekraczającej równowartość 15 000 zł, dokonywanie oraz przyjmowanie płatności będzie musiało następować za pośrednictwem rachunku płatniczego. Oznacza to, iż dotychczasowy limit płatności gotówkowych zostanie zmniejszony ponadczterokrotnie (obecnie wynosi 15 000 euro).
Głównym celem wprowadzenia niższego limitu było zwiększenie transparentności w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami oraz zmniejszenie zjawiska tzw. szarej strefy. W praktyce niższy limit ma prowadzić do niwelowania przypadków, w których faktury na duże kwoty nie dokumentują rzeczywiście przeprowadzonych transakcji.
Co z limitem i kosztami podatkowymi
Zgodnie z brzmieniem nowych przepisów podatnicy nie będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (tj. powyżej 15 000 zł) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
Pojawiają się wątpliwości, czy przepisy te będą miały również zastosowanie do potrąceń wzajemnych należności i zobowiązań, dokonywanych między przedsiębiorcami (tzw. kompensat). Skoro uregulowanie zobowiązania może nastąpić w wyniku potrącenia wymagalnych należności (która to czynność jest dokonywana bez pośrednictwa rachunku płatniczego), pojawiły się pytania, czy pozwoli to na rozpoznanie kosztu podatkowego.
Jak wynika z raportu z konsultacji publicznych i opiniowania projektu ustawy nowelizującej, problem został dostrzeżony już na etapie prac legislacyjnych. Ministerstwo Finansów przedstawiało stanowisko, zgodnie z którym nowe przepisy powinny się odnosić jedynie do płatności gotówkowych oraz bezgotówkowych, a nie do regulowania bądź wygasania zobowiązań w innej formie (w tym w drodze potrąceń – tzw. kompensat). Skoro potrącenie stanowi odrębną kategorię uregulowania (wygaśnięcia) zobowiązania, przedstawiciele ministerstwa deklarowali, że nie stosuje się do niego limitu odnoszącego się do płatności gotówkowych.
