Sąd Najwyższy, rozpatrując zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w Tarnowie, uznał, że pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego wydanego przeciwko spółce jawnej uniemożliwia prowadzenie postępowania egzekucyjnego także przeciwko jej wspólnikowi.
Wierzyciel dochodzący swych roszczeń od spółki jawnej może po spełnieniu przesłanek zawartych w art. 7781 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) prowadzić egzekucję także przeciwko jej wspólnikom. Zgodnie z brzmieniem wskazanego przepisu sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi spółki jawnej ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swym majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy oczywiste jest, że będzie ona bezskuteczna. Jest to przykład tak zwanej rozszerzonej prawomocności wyroku – wierzyciel może bowiem uzyskać tytuł wykonawczy przeciwko innym osobom aniżeli tym, które wymienione są w tytule egzekucyjnym.
Przytoczony przepis jest spójny z zapisami kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) regulującymi odpowiedzialność wspólników spółki jawnej za zobowiązania spółki. Stosownie do art. 22 ust. 2 k.s.h. każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31. Ostatni z wymienionych przepisów wprowadza tak zwaną subsydiarną odpowiedzialność wspólnika – wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku dopiero w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Pomimo faktu, iż art. 7781 k.p.c. w niezmienionym brzmieniu obowiązuje od 2005 roku, w praktyce jego zastosowanie budzi wątpliwości, dla których wyjaśnienia niezbędna okazuje się być interwencja Sądu Najwyższego. Tak na przykład w uchwale z 4 września 2009 r. wydanej w sprawie o sygn. akt. III CZP 52/09 Sąd Najwyższy rozstrzygnął, iż wykreślenie spółki z Krajowego Rejestru Sądowego nie stanowi przeszkody do nadania tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom ponoszącym odpowiedzialność za zobowiązania objęte tym tytułem egzekucyjnym.
W omawianej sprawie Sąd Okręgowy w Tarnowie przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia następujące zagadnienie prawne: czy wyrok pozbawiający wykonalności tytuł wykonawczy wydany przeciwko spółce jawnej z powodu wygaśnięcia objętego nim zobowiązania korzysta z tak zwanej rozszerzonej prawomocności, co oznacza brak możliwości prowadzenia egzekucji także przeciwko wspólnikom tej spółki na podstawie art. 7781 k.p.c.
