Nawet światło, nie mówiąc o takich drobiazgach, jak planety. A przecież kiedyś, w przeszłości, czarna dziura nie była wcale przerażającą czarną dziurą... Była pięknie świecącą wielką gwiazdą. Ale cóż, jak to się mówi – okoliczności się zmieniły. I coś, co kiedyś świeciło, dziś stanowi kosmiczny problem.
My też mamy w polskiej gospodarce taką właśnie czarną dziurę. Jest ulokowana na Śląsku, a nazywa się polskie górnictwo. Kiedyś górnictwo świeciło odbitym blaskiem złota, które przynosiło (a ściślej mówiąc, „cennych dewiz", których komunistyczna gospodarka potrzebowała jak powietrza, a nie była w stanie zdobyć inaczej niż eksportem węgla). Dziś straszy czernią – nieznanej głębokości finansową dziurą, w którą wpadają miliardy złotych zebranych przez polskich podatników po to, by więcej już się nie pojawić. No cóż, okoliczności się zmieniły. Ceny węgla w ostatnich latach kilkakrotnie spadły, a przeciętne koszty wydobycia wzrosły.
Część kopalni nadal może wydobywać węgiel opłacalnie. Część mogłaby, gdyby dokonano ich gruntownej restrukturyzacji, obniżając koszty. A część nie jest w stanie tego osiągnąć. Ale związki zawodowe są gotowe bronić każdej z nich, natomiast politycy (z różnych partii) zdążyli obiecać, że ich w tym poprą.
Co zrobić z tą wielką czarną dziurą? Choć związki zawodowe sądzą inaczej, nie da się jej utrzymywać, dorzucając w nieskończoność publicznych pieniędzy, bo nie zgodzi się na to Unia Europejska (chyba że w obronie kopalń zrezygnujemy z członkostwa i z unijnych dotacji). Jednorazowe manewry, takie jak ostatni pomysł rządu, by skupić nadwyżkę węgla do rezerw strategicznych państwa, dają parę miesięcy oddechu, ale nie rozwiązują problemu (a przy tym podejrzanie przypominają mechanizm „banku zbożowego" prezesa Nikodema Dyzmy).
Odwlekanie przemian grozi zapaścią wręcz katastrofalną – bankructwem spółek węglowych, których nic nie zdoła już uratować. A najgroźniejszy, choć pewnie możliwy do przeprowadzenia, manewr (którego domagają się górnicy), czyli połączenie kopalń z elektrowniami, tak byśmy wszyscy subsydiowali je, płacąc rachunki za prąd, może oznaczać na dłuższą metę katastrofę już nie tylko dla polskiego górnictwa, ale również dla całego sektora energetycznego.
