Samoloty pasażerskie zwykle poruszają się po dobrze ustalonych i znanych trasach. Czasem pojawiają się jednak nieprzewidziane czynniki, zwłaszcza pogodowe, które zmuszają pilotów do opuszczenia dobrze znanych korytarzy powietrznych i nadłożenia drogi. Polsko-Kolumbijski zespół naukowców, zainspirował się zachowaniami ptaków oraz owadów i na tej podstawie stworzył oprogramowanie pozwalające na optymalizację tras lotów w czasie rzeczywistym. Dzięki temu, otrzymano wymierne korzyści zarówno finansowe, jaki i w zakresie ochrony środowiska.
Ewolucja przez miliony lat weryfikowała zachowania zwierząt. Naukowcy często inspirują się perfekcyjnie wypracowanymi zachowaniami dzikich stworzeń i przenoszą je do naszej wysoko technologicznej cywilizacji. Tym razem zrobili to specjaliści z dwóch współpracujących ośrodków badawczych, Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk oraz Universidad Cooperativa de Colombia. Zespół postanowił wykorzystać swoją interdyscyplinarną wiedzę do optymalizacji tras przelotów samolotów. Celem było zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, hałasu i kosztów operacyjnych. Zadanie wykonano. Udało się to dzięki obserwacji charakterystycznych zachowań pszczół i kukułek.
Specjaliści od trzech lat pracują nad oprogramowaniem, mającym za zadanie ustalenie optymalnych torów lotu dla samolotów bliskiego zasięgu. Oczywiście, planowany jest rozwój oprogramowania, które będzie obejmować też inne samoloty ze wszystkimi rodzajami silników. Sercem oprogramowania są dwa algorytmy wyszukujące potencjalne tory lotu. Wykorzystują one zasady, które możemy spotkać w przyrodzie między innymi w ruchach grup zwierząt, w ławicach ryb czy rojach pszczół. W poruszającej się grupie zwierząt, każdy osobnik podejmuje decyzję o kolejnym ruchu, opierając się na własnym doświadczeniu oraz obserwacji innych członków roju. Uwzględnia również bezwładność ruchu. W oprogramowaniu optymalizującym, pszczoły to umowne punkty znajdujące się wokół samolotu, a każdy z nich jest traktowany, jako osobnik zajmujący dany obszar w grupie. Kiedy samolot zaczyna się poruszać punkty-pszczoły są rozproszone wokół niego, aby w kolejnym etapie zacząć zbierać się wokół optymalnego miejsca w przestrzeni w danym momencie lotu. Drugi algorytm działa z wyprzedzeniem i poszukuje kolejnego etapu lotu. Naśladuje on ruchy kukułki, ptaka, który przelatuje między gniazdami innych gatunków, aby podrzucić im swoje jaja. Jej drogi lotu charakteryzują się długimi prostymi odcinkami z gwałtownymi zwrotami o 90 stopni.
W efekcie naukowcy otrzymali oprogramowanie, które działa w czasie rzeczywistym. W efekcie kontroler lotu i pilot regularnie otrzymują wskazówki pozwalające na świadome podjęcie decyzji o wyborze trasy, co wiąże się zarówno ze wzrostem bezpieczeństwa, zmniejszenia zanieczyszczenia hałasem czy dwutlenkiem węgla, a także zmniejszeniem kosztów użytkowania jednej maszyny o 1,16%. Symulacje, prowadzone na Airbusie A320, obsługującym przeloty o długości około 350 km pokazały, że trasy proponowane przez oprogramowanie był również krótsze o około 11km od tych wyznaczonych tradycyjnymi metodami. Co ważne, pakiet spełnia normy bezpieczeństwa nałożone przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego.
