Lokal potrzebuje samodzielnego korytarza

Nie zlicytuje się mieszkania, do którego wchodzi się przez hotel.

Aktualizacja: 11.12.2017 11:56 Publikacja: 11.12.2017 07:31

Lokal potrzebuje samodzielnego korytarza

Foto: Adobe Stock

W piątek Sąd Najwyższy podjął uchwałę, że nie wolno zlicytować mieszkania, które nie jest samodzielnym lokalem mieszkalnym. Wchodzi się bowiem do niego przez recepcję hotelu. Z tego też powodu wcześniej została unieważniona umowa ustanawiająca odrębną własność.

To ważne rozstrzygnięcie. Tego typu lokale (np. w aparthotelach) są obecnie bardzo popularne w miejscowościach turystycznych i dużych aglomeracjach.

Odrębna własność

Z pytaniem prawnym wystąpił Sąd Okręgowy w Krakowie. Rozstrzygał spór dotyczący nabycia na licytacji mieszkania znajdującego się w kamienicy położonej blisko Rynku Głównego w Krakowie.

Niżej w tej samej kamienicy znajduje się trzygwiazdkowy hotel. Lokal sprzedało małżeństwo N., a kupił je na kredyt Stanisław B. Po jakimś czasie małżeństwo N. wystąpiło o unieważnienie umowy m.in. z powodu braku możliwości wyodrębnienia własności lokalu. Wejść do niego można jedynie poprzez recepcję i klatkę schodową hotelu, znajdującego się w tym samym budynku. Zdaniem sądu mieszkanie nie spełniało więc kryterium samodzielności, o których mówi art. 2 ustawy o własności lokali. Dlatego nie można było ustanowić odrębnej własności.

W międzyczasie jednak Stanisław B. przestał spłacać kredyt, a mieszkanie przeniósł na matkę. Bank postanowił sprzedać lokal na licytacji i znalazł chętnego, a mianowicie właściciela hotelu znajdującego się w tej samej kamienicy.

Ani komornik, ani licytant nie zorientowali się, że w międzyczasie doszło do unieważnienia umowy. Dopatrzył się tego dopiero sąd rejonowy, który miał udzielić przebicia licytantowi (właścicielowi hotelu).

Sąd rejonowy uznał, że prowadzenie egzekucji z tego lokalu jest niedopuszczalne, co tłumaczył tym, że wprawdzie dla tego lokalu została założona księga wieczysta na podstawie umowy o ustanowieniu odrębnej własności lokalu, ale umowa ta została później unieważniona właśnie z tego powodu, że lokalowi brakowało cech samodzielności.

Istotna wada

Według sądu rejonowego nie ma przy tym znaczenia, że mieszkanie sprzedano przed unieważnieniem tej umowy. Dobrodziejstwo rękojmi wiary ksiąg publicznych nie może oznaczać nadania ważności umowie ustanowienia odrębnej własności lokali ani też uzasadniać uzyskania przez lokal samodzielności. Sąd rejonowy przypomniał, że nabycie nieruchomości w drodze licytacji rządzi się szczególnymi zasadami. Osoby biorące udział w licytacji działają w zaufaniu do organów państwa, a sama licytacja odbywa się publicznie i pod nadzorem sędziego. Na jej skutek następuje przysądzenie własności lokalu na rzecz osoby, która licytację wygrała.

Niedopuszczalne jest więc prowadzenie egzekucji z mieszkania, które jest obarczone tak istotną wadą.

Zażalenie do sądu okręgowego złożył bank. Sąd okręgowy, rozpoznając sprawę, nabrał wątpliwości prawnych i skierował pytanie prawne do SN. Było ono następujące: czy dopuszczalne jest prowadzenie egzekucji z nieruchomości stanowiącej odrębną własność lokalu, dla którego założono księgę wieczystą, w sytuacji gdy lokal ten nie spełnia wymogów samodzielności? Warunkiem powstania odrębnej własności jest jednak to, aby lokal ten był samodzielnym mieszkaniem lub lokalem o innym przeznaczeniu. Tymczasem zarówno z orzecznictwa, jak i literatury wynika, że samodzielność lokalu nie może wiązać się z koniecznością korzystania z innego lokalu. W tym wypadku z hotelu. Musi być bowiem do niego swobodny dostęp. W tym wypadku tak nie jest.

Sąd Najwyższy przesądził, że nie jest dopuszczalne prowadzenie egzekucji z lokalu mieszkalnego, jeżeli prawomocnym wyrokiem sądu, ze względu na niespełnienie wymagań, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, została stwierdzona nieważność umowy o ustanowieniu odrębnej własności tego lokalu.

sygnatura akt: III CZP 71/17

Co oznacza samodzielność

Do obrotu prawnego może być dopuszczone mieszkanie, które jest samodzielne, mówi o tym art. 2 ustawy o własności lokalu. Zgodnie z nim:

- lokal to wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.

- wyodrębnienie lokalu musi być zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (a gdy go nie ma warunkami zabudowy) oraz zgodnie z pozwoleniem na budowę albo skutecznie dokonanym zgłoszeniem, i zgodnie z pozwoleniem na użytkowanie.

W piątek Sąd Najwyższy podjął uchwałę, że nie wolno zlicytować mieszkania, które nie jest samodzielnym lokalem mieszkalnym. Wchodzi się bowiem do niego przez recepcję hotelu. Z tego też powodu wcześniej została unieważniona umowa ustanawiająca odrębną własność.

To ważne rozstrzygnięcie. Tego typu lokale (np. w aparthotelach) są obecnie bardzo popularne w miejscowościach turystycznych i dużych aglomeracjach.

Pozostało 91% artykułu
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP