Projekt przekształcenia użytkowania wieczystego we własność może naruszać konstytucję

Czarne chmury zbierają się nad uwłaszczeniem właścicieli mieszkań. Legislatorzy zarzucają mu niekonstytucyjność.

Aktualizacja: 12.10.2016 09:22 Publikacja: 12.10.2016 07:55

Projekt przekształcenia użytkowania wieczystego we własność może naruszać konstytucję

Foto: 123RF

Rządowe Centrum Legislacji ostrzega, że projekt przekształcenia użytkowania wieczystego we własność może naruszać konstytucję. Krytykuje też jego uzasadnienie.

Zabrakło konstytucji

Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa chce, by od 1 stycznia 2017 r. właściciele mieszkań w budynkach wielorodzinnych z mocy prawa się uwłaszczyli. W ocenie RCL zaproponowany mechanizm uwłaszczenia użytkowników wieczystych w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego może być uznany za niekonstytucyjny. Chodzi przede wszystkim o naruszenie praw majątkowych i samodzielności finansowej gmin oraz zasady sprawiedliwości społecznej. Do tej pory TK kilkakrotnie zajmował się przepisami o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego we własność, w tym ustawą z 29 lipca 2005 r. przewidującą uwłaszczenie użytkowników. Za każdym razem zarzucał naruszenie konstytucji. Chodziło zwłaszcza o uregulowanie wprowadzające wysokie bonifikaty przy przekształceniu.

Zbyt lakonicznie

RCL zarzuca, że ministerstwo przedstawia cel tej regulacji tylko jako przekazanie gruntu zabudowanego budynkiem mieszkalnym na własność mieszkańców.

To trochę za mało. RCL postuluje, by rozbudować część ogólną uzasadnienia, tak by uwzględniało wytyczne z orzecznictwa TK. Projektodawca powinien wskazać wartości konstytucyjne, które zostaną osiągnięte po uwłaszczeniu użytkowników wieczystych.

Według RCL warto w uzasadnieniu projektowanej ustawy dopisać, że definitywnie zakończy ona periodyczne uchwalanie kolejnych ustaw przekształcających. Widzi też ono niebezpieczeństwo naruszenia zasady sprawiedliwości społecznej. Część bowiem użytkowników się uwłaszczy, a część nie.

Ostrzejsze zarzuty niekonstytucyjności projektu formułuje w swoim stanowisku Związek Miast Polskich. Chce, by jego zapisy dotyczące komunalnych gruntów usunąć z tego projektu.

Wyrzucić i już

– Projekt jest przykładem nadregulacji prawnej. Miasta od dawna są wyposażone w narzędzia prawne umożliwiające przekształcenie prawa użytkowania wieczystego we własność – tłumaczy Zygmunt Frankiewicz, prezes ZMP. – Z uprawnienia tego gminy chętnie korzystają, zwłaszcza w stosunku do budynków mieszkaniowych stanowiących współwłasność.

ZMP uważa też, że projekt zakłada odgórne wywłaszczenie gmin, które już raz zostało przeprowadzone. Chodzi o ustawę z 29 lipca 2005 r., o której również wspomina RCL. TK w wyroku z 10 marca 2015 r. stwierdził, że takie uregulowania są niekonstytucyjne.

Z tego powodu ZMP oczekuje, że ustawodawca zrezygnuje z objęcia projektem gruntów komunalnych.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: r.krupa@rp.pl

Opinia

Stefan Jacyno, adwokat i partner w Kancelarii Wardyński i Wspólnicy

Uważam, że projekt jest zgodny z konstytucją, a sam pomysł przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność oceniam pozytywnie. Prawo to jest spadkiem po epoce komunizmu i czas najwyższy stopniowo je wygaszać i zastępować własnością. Jedyne zarzuty o niekonstytucyjności, jakie mogą się pojawić co do tego projektu, mogą dotyczyć przymusowego pozbawiania gmin ich majątku. Są też jednak inne wartości podlegające ochronie konstytucyjnej, jak prawo do mieszkania. Przecież, skoro stoją tam bloki, gruntom tym gminy nie zmienią już przeznaczenia. Gdyby więc doszło w przyszłości do postawienia zarzutu niekonstytucyjności, Trybunał Konstytucyjny musiałby zważyć, które dobro ważniejsze: gminy czy właściciela lokalu.

Rządowe Centrum Legislacji ostrzega, że projekt przekształcenia użytkowania wieczystego we własność może naruszać konstytucję. Krytykuje też jego uzasadnienie.

Zabrakło konstytucji

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara