Na mocy dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy byłym właścicielom gruntów warszawskich przyznane zostało, po uprzednim złożeniu przez zainteresowanych stosownego wniosku, prawo do otrzymania, przejętego przez gminę, gruntu w wieczystą dzierżawę z symbolicznym czynszem lub prawo jego zabudowy za symboliczną opłatą. Te prawa byłych właścicieli musiały zostać przez gminę uwzględnione, chyba że korzystanie z gruntu przez uprawnionych nie dało się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania. Dla osób prawnych dodatkowym warunkiem uzyskania wymienionych praw do przejętego gruntu było, aby jego użytkowanie nie kolidowało z ustawowymi lub statutowymi zadaniami osoby prawnej. Dekret przewidywał również prawo byłych właścicieli do odszkodowania w przypadku nieprzyznania prawa do wieczystej dzierżawy lub prawa zabudowy albo niezłożenia w terminie stosownego wniosku dekretowego.
W następnych latach, w wyniku kolejnych rozwiązań, dotyczących zasad gospodarki nieruchomościami, uprawnienia przyznane dekretem były stopniowo ograniczane. Byłym właścicielom gruntów warszawskich odjęte zostało prawo do zwrotu nieruchomości i prawo do odszkodowania.
Dodany przez art. 1 pkt 3 ustawy nowelizującej do ustawy o gospodarce nieruchomościami art. 214a rozszerza - w porównaniu do stanu prawnego przewidzianego dekretem warszawskim - przesłanki odmowy uwzględnienia wniosku dekretowego. Stanowi to, w ocenie wnioskodawcy, nie tylko kolejną próbę ograniczenia uprawnień byłych właścicieli gruntów warszawskich, ale faktyczną zmianę zasad dekretu warszawskiego, także w stosunku do wniosków złożonych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej. W ocenie prezydenta RP, regulacja ta wprowadza otwarty katalog przesłanek odmowy ustanowienia użytkowania wieczystego, oznaczających, że pojawiające się w przyszłości nowe stany faktyczne mogą jeszcze bardziej ograniczyć prawa byłych właścicieli gruntów warszawskich (ich następców prawnych).
Przesłanki wymienione w art. 214a pkt 2-5 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie mają na celu, zdaniem wnioskodawcy, ochrony interesu publicznego, a jedynie ochronę podmiotów rozpatrujących wnioski dekretowe przed koniecznością rozwiązywania często skomplikowanych stanów faktycznych i prawnych związanych z zagospodarowaniem terenów objętych działaniem dekretu warszawskiego.
Zdaniem prezydenta, wprowadzenie przez ustawodawcę szerokiego katalogu przyczyn ograniczenia uprzednio przyznanej możliwości uzyskania przez byłych właścicieli prawa użytkowania wieczystego na gruntach przejętych na podstawie dekretu warszawskiego stanowi naruszenie zasady ochrony własności i innych praw majątkowych oraz nie spełnia wymagań zasady proporcjonalności. Ponadto, w ocenie wnioskodawcy, ingerencja w sferę praw konstytucyjnych jednostki jest zbyt głęboka i nie pozostaje w bezpośrednim związku z koniecznością ochrony wartości wymienionych w art. 31 ust. 3 konstytucji.