Użytkowanie wieczyste: właściciele wreszcie się uwłaszczą

Od Nowego Roku właściciele mieszkań i domów jednorodzinnych uwłaszczą się z mocy prawa na gruntach pod blokami oraz domami jednorodzinnymi. Rząd zdecydował się kontynuować prace nad projektem w tej sprawie. Zmianie ulegną jednak niektóre warunki przekształcenia.

Chodzi o projekt ustawy o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we współwłasność. Prace nad nim toczą się już od jesieni 2016 r. Powodem takiego ślimaczego tempa były liczne zastrzeżenia, jakie pojawiły się ze strony m.in. Ministerstwa Sprawiedliwości, Finansów, a także gmin. Te ostatnie nie chciały dobrowolnie wyzbyć się swojej własności i zarzucały projektowi niekonstytucyjność.

Dwukrotnie też komitet stały Rady Ministrów odsyłał projekt do poprawki do Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa (obecnie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju). Teraz po raz trzeci projekt ustawy ma wrócić pod obrady rządu.

Resort obiecuje atrakcyjną spłatę

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju planuje jednak częściowo zmienić zasady spłaty opłaty przekształceniowej. Projekt ustawy obecnie przewiduje, że opłatę będą wnosić osoby, które skorzystają na przekształceniu, czyli właściciele lokali i domów jednorodzinnych. Jej wysokość wyniesie tyle, ile ostatnia roczna opłata, jaką płacił dany użytkownik wieczysty.

Opłata ma być wnoszona w ratach przez 20 lat. Dłużej, bo przez 33 lata, będą ją płacić właściciele lokali użytkowych w blokach, w tym garaży podziemnych.

Opłatę będzie też można zapłacić jednorazowo. Większości użytkowników jednak nie będzie na to stać. Ministerstwo Inwestycji rozważa więc wprowadzenie atrakcyjnych zasad jej spłaty. Wprawdzie już teraz projekt przewiduje bonifikaty, ale nie zawsze są one obligatoryjne.

Pomysł podoba się Mirosławowi Gdeszowi, prawnikowi specjalizującemu się w prawie nieruchomości.

– Jestem zwolennikiem likwidacji prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości przeznaczonych na cele mieszkaniowe – uważa Gdesz. – Pomysł, by przekształcić je we własność, jest więc bardzo dobry. Mam nadzieję, że się go w końcu uda wdrożyć w życie, a zasady spłaty będą na tyle atrakcyjne, że użytkownicy wieczyści zdecydują się na szybką spłatę – podkreśla ekspert. Dodaje również, że pozostanie prawo użytkowania wieczystego do komercyjnych działek. – I na tym gminy będą nadal zarabiać – mówi Gdesz.

Stan zawieszenia

Inaczej na pomysł likwidacji użytkowania wieczystego patrzą miasta, które miliony hektarów oddały w użytkowanie wieczyste pod budowę bloków i domów jednorodzinnych.

– Projekt pozbawia samorządy majątku. Na przekształceniu stracimy więc finansowo – mówi Krzysztof Lewandowski, wiceprezydent Zabrza. – To niejedyny problem, jaki wiąże się z tą propozycją. Przez te dwa lata rząd trzymał nas w niepewności, czy dojdzie w końcu do przekształcenia czy nie. W Zabrzu mieliśmy plan, by przeznaczyć działki pod budowę domów jednorodzinnych. Nie zrobiliśmy tego, bo czekamy na projekt – żali się wiceprezydent. I dodaje, że podobnie jest w innych gminach.

– Nie podejmują decyzji dotyczących użytkowania, czekają. Cieszę się więc, że w końcu rząd podejmie decyzję – dodaje wiceprezydent Lewandowski.