Do 31 grudnia 2020 r. Wody Polskie zostały zobowiązane do wyposażenia podmiotów obowiązanych do ponoszenia opłaty za usługi wodne w stosowne przyrządy pomiarowe podlegające prawnej kontroli metrologicznej – chyba że dany podmiot już taki przyrząd posiada lub poniesie koszty jego wyposażenia we własnym zakresie. Do tego czasu ustalenie wysokości opłat następuje na podstawie: określonego w pozwoleniu celu i zakresu korzystania z wód oraz pomiarów dokonywanych przez organy w ramach kontroli lub ustaleń z przeglądów pozwoleń.
Można by przyjąć, że perspektywa trzech lat pozostaje dosyć odległa. Jest to jednak wrażenie błędne.
Czekając na rozporządzenie
Na chwilę obecną wymogami metrologicznymi pozostają objęte jedynie wodomierze o dosyć znacznych parametrach. W zakreślonej perspektywie czasowej musi zatem nastąpić najpierw opracowanie wzorców kontroli wszystkich pozostałych urządzeń, a następnie ich nabycie na dosyć dużą skalę, co również pozostaje przedsięwzięciem czasochłonnym – nie wspominając o samej późniejszej instalacji. Producenci wodomierzy będą zmuszeni zmieścić się z potwierdzeniem spełnienia stosownych wymagań w terminie pomiędzy ich publikacją a rozpoczęciem zakupów przez Wody Polskie. W praktyce może to być okres dosyć krótki. Przy tym, jak zasadnie zwraca się uwagę w jednej z interpelacji, producenci zagraniczni już obecnie dysponujący stosownym zatwierdzeniem w swoich państwach macierzystych, będą mogli wnioskować o jego uznanie w trybie osobnego postępowania przed Prezesem Głównego Urzędu Miar. Faktycznie stawia to tego rodzaju przedsiębiorców w sytuacji korzystniejszej niż będąca udziałem ich krajowych konkurentów. W odpowiedzi Ministerstwo Rozwoju wskazało, że zakończenie prac legislacyjnych nad stosownym rozporządzeniem powinno nastąpić pod koniec obecnego roku. W razie braku zaufania do powyższego zapewnienia, z perspektywy producentów krajowych zasadna może okazać się analiza warunków wcześniejszego uzyskania stosownego zatwierdzenia przed organami innego państwa.
Kogo dotyczy obowiązek
Praktyczne wątpliwości budzi także właściwe miejsce instalacji wodomierzy. Obowiązkiem ich posiadania zostały objęte jedynie podmioty obowiązane do ponoszenia opłat za usługi wodne. Będą to zatem przede wszystkim jednostki dokonujące poboru wód powierzchniowych lub podziemnych oraz odprowadzające ścieki do wód lub ziemi. W relacji przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne – użytkownik, formalny obowiązek zapewnienia kontroli metrologicznej będzie więc dotyczył tego pierwszego. Kolejni odbiorcy zostają bowiem faktycznie obciążeni opłatą w ramach płaconych rachunków, ale obowiązek ten nie ciąży na nich bezpośrednio.
Jak często bywa, sytuacja nie jest jednak taka prosta, bowiem jeżeli podmiot obowiązany pobiera wody do różnych celów lub potrzeb, musi zapewnić dla nich odrębny pomiar. W toku prac legislacyjnych przedstawiciel Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie wskazywał na zasadność przyjęcia wykładni, zgodnie z którą przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w istocie pobierają wodę do jednego celu, to jest zapewnienia zbiorowego zaopatrzenia. Ministerstwo odniosło się do powyższej interpretacji raczej nieprzychylnie.