Czy rodzice sami mogą dowozić do szkoły niepełnosprawne dziecko

W sytuacji, gdy transport niepełnosprawnego dziecka do szkoły zapewniają rodzice, gmina zwraca im koszty przejazdu na zasadach określonych w umowie zawartej z rodzicami przez wójta. Spory wynikłe z tej umowy rozstrzyga sąd cywilny.

Aktualizacja: 29.10.2017 10:06 Publikacja: 29.10.2017 00:01

Czy rodzice sami mogą dowozić do szkoły niepełnosprawne dziecko

Foto: 123RF

- Rodzice niepełnosprawnego dziecka chcą sami dowozić je do ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego oraz uzyskać zwrot kosztów transportu od gminy. Gmina wolałaby sama zapewnić przewozy do ośrodka, gdyż zorganizowała już transport i opiekę dla innych niepełnosprawnych dzieci do tej samej placówki. Czy uzasadnia w to odmowę zawarcia umowy o zwrocie kosztów z rodzicami niepełnosprawnego dziecka?

Nie. Od 1 stycznia 2017 r. obowiązki gminy związane z zapewnieniem transportu dzieci do przedszkola i szkoły określa ustawa Prawo oświatowe (dalej p.o.). W art. 32 ust. 6 p.o. przewidziano, że obowiązkiem gminy jest zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom 5-letnim i 6-letnim oraz dzieciom objętym wychowaniem przedszkolnym na podstawie art. 31 ust. 2 p.o. (czyli posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, w wieku powyżej 7 lat, ale nie dłużej niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat):

- bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego lub ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego albo

- zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna na zasadach określonych w umowie zawartej pomiędzy wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice.

Zgodnie z art. 39 ust. 4 p.o. do obowiązków gminy należy także:

- zapewnienie niepełnosprawnym uczniom, objętych kształceniem specjalnym (art. 127 p.o.), bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym także do najbliższej szkoły ponadpodstawowej, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21. rok życia,

- zapewnienie dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim, uczestniczącym w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych (art. 36 ust. 17 p.o.) oraz dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą: 24. rok życia - w przypadku uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna bądź 25. rok życia – w przypadku uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, albo

- zwrot kosztów przejazdu ucznia, o którym mowa powyżej, oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka, na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem a rodzicami, jeżeli dowożenie i opiekę zapewniają rodzice.

Poprzednio zagadnienia te regulowała ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1943 ze zm.). Interpretując jej przepisy podkreślano, że wybór podmiotu realizującego transport ucznia jest pozostawiony uznaniu rodziców w tym znaczeniu, że jeżeli podejmą się dowożenia ucznia we własnym zakresie, to gmina nie może przeciwstawić się temu rozwiązaniu, nawet gdyby miała zorganizowany transport i opiekę dla innych uczniów w takim samym stanie zdrowia i do tej samej placówki (por. m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 31 marca 2017 r., sygn. III SA/Łd 1054/16, LEX nr 2293515). Dopiero w sytuacji, gdy rodzice dziecka nie chcą lub nie mogą zapewnić dowożenia dziecka do właściwej placówki, gmina zapewnia dziecku bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu.

W postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lutego 2014 r. (sygn. I OSK 2614/13, LEX nr 1452156) podkreślono, że przyjęcie przez ustawodawcę, że zwrot kosztów następuje na podstawie umowy wyłącza wydawanie w tym zakresie decyzji administracyjnej przez wójta. Z uwagi na to, że zasady zwrotu kosztów określa się w umowie, nie można kwalifikować tego uprawnienia jako wynikającego z mocy prawa. W postanowieniu NSA z 19 października 2016 r. (sygn. I OSK 1849/16, LEX nr 2168000) zwrócono uwagę, że negocjowanie treści wskazanej wyżej umowy leży w gestii stron tej umowy, a wynikłe na tym tle spory podlegają kompetencji sądów cywilnych.   —Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 32 ust. 6, art. 39 ust. 4 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (DzU z 2016 r. poz. 59 ze zm.)

- Rodzice niepełnosprawnego dziecka chcą sami dowozić je do ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego oraz uzyskać zwrot kosztów transportu od gminy. Gmina wolałaby sama zapewnić przewozy do ośrodka, gdyż zorganizowała już transport i opiekę dla innych niepełnosprawnych dzieci do tej samej placówki. Czy uzasadnia w to odmowę zawarcia umowy o zwrocie kosztów z rodzicami niepełnosprawnego dziecka?

Nie. Od 1 stycznia 2017 r. obowiązki gminy związane z zapewnieniem transportu dzieci do przedszkola i szkoły określa ustawa Prawo oświatowe (dalej p.o.). W art. 32 ust. 6 p.o. przewidziano, że obowiązkiem gminy jest zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom 5-letnim i 6-letnim oraz dzieciom objętym wychowaniem przedszkolnym na podstawie art. 31 ust. 2 p.o. (czyli posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, w wieku powyżej 7 lat, ale nie dłużej niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat):

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara