Maszyna, która podgląda myśli

Naukowcy zaglądają nam do głowy. Skanowanie mózgu pozwala odtworzyć twarze osób, które sobie wyobrażaliśmy.

Aktualizacja: 29.06.2016 13:26 Publikacja: 28.06.2016 17:59

Badacze posłużyli się funkcjonalnym rezonansem magnetycznym pozwalającym sprawdzić aktywność regionó

Badacze posłużyli się funkcjonalnym rezonansem magnetycznym pozwalającym sprawdzić aktywność regionów w mózgu

Foto: 123RF

Informacja o osiągnięciu specjalistów z Uniwersytetu Oregonu brzmi przerażająco, jednak pokazuje, jakie możliwości ma współczesna technologia medyczna połączona z inteligentnym oprogramowaniem.

Pomysł naukowców był prosty – najpierw zbadać aktywność umysłu, gdy myślimy o twarzach różnych ludzi, a następnie sprawdzić, czy umiemy odgadnąć, o kim myślą, wyłącznie na podstawie badania mózgu. Okazało się, że umiemy – choć z pewnymi zastrzeżeniami.

Zespół dr Brice'a Kuhla wybrał 23 ochotników, którym pokazywano zestaw 1000 zdjęć z twarzami przypadkowych osób. Te zdjęcia ludzie oglądali wewnątrz maszyny do funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). Takie urządzenie, zwykle używane do diagnostyki medycznej, pozwala ocenić, które obszary mózgu są w danym momencie aktywne.

Jak opisują na łamach „Journal of Neuroscience" naukowcy, charakterystyczne cechy twarzy ludzi na zdjęciach zostały opisane w sposób zrozumiały dla komputera – wybrano 300 takich kluczowych punktów odpowiadających za wygląd. Te informacje wprowadzono do bazy danych, z której korzystał system sztucznej inteligencji. Zadaniem programu było dopasowanie cechy wyglądu twarzy, na którą akurat patrzyli ochotnicy, do charakterystycznych punktów na zdjęciach. Maszyna miała się nauczyć, co myślimy, gdy widzimy wąsy, grzywkę, duże oczy czy pełne usta.

Badacze skupili się na analizowaniu aktywności dwóch regionów w mózgu – zakrętu kątowego (odpowiedzialnego za orientację w przestrzeni i pamięć wizualną) oraz kory potyliczno-skroniowej przetwarzającej obraz.

Później przyszła kolej na drugi etap eksperymentu. Komputer – już sam, bez pomocy ludzi – analizował sygnały z rezonansu fMRI i starał się odgadnąć, jak wygląda twarz, o której myślał badany człowiek. Żeby było trudniej, ochotnikom pokazywano wówczas inny zestaw zdjęć. Maszyna odczytywała prawidłowo m.in. płeć, kolor skóry, uczesanie, zarost, a nawet nastrój malujący się na twarzy wyobrażonej osoby.

– Możemy wziąć czyjeś wspomnienia, zwykle bardzo prywatne i osobiste, i wyciągnąć je z mózgu – mówi Brice Kuhl.

Rezultaty rekonstrukcji twarzy przez maszynę nie są jednak imponujące – obraz jest rozmazany, brakuje pewnych cech, na które my – ludzie – na pewno zwrócilibyśmy uwagę. Nie da się w ten sposób na przykład wskazać przestępcy zapamiętanego przez świadka.

Technika stosowana przez badaczy z Uniwersytetu Oregonu służyła podobnym celom już wcześniej. Efekty były nie mniej imponujące. W 2014 roku Brian Pasley z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley zdekodował informacje z mózgu powiązane ze słowami. – Gdy czytasz książkę albo gazetę, słyszysz w swojej głowie głos. Staraliśmy się rozszyfrować aktywność mózgu związaną z tym głosem w celu opracowania protezy medycznej dla ludzi sparaliżowanych i niemogących mówić – tłumaczył Pasley magazynowi „New Scientist".

Jeszcze dalej poszedł jego kolega Jack Gallant – rekonstruował obrazy, które badani w fMRI widzieli podczas snu.

W 2011 roku japońskim badaczom udało się nawet te obrazy połączyć ze sobą w krótki film złożony z klipów znalezionych na YouTubie. W ten sposób mogli obejrzeć na ekranie rekonstrukcję marzeń.

Informacja o osiągnięciu specjalistów z Uniwersytetu Oregonu brzmi przerażająco, jednak pokazuje, jakie możliwości ma współczesna technologia medyczna połączona z inteligentnym oprogramowaniem.

Pomysł naukowców był prosty – najpierw zbadać aktywność umysłu, gdy myślimy o twarzach różnych ludzi, a następnie sprawdzić, czy umiemy odgadnąć, o kim myślą, wyłącznie na podstawie badania mózgu. Okazało się, że umiemy – choć z pewnymi zastrzeżeniami.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”