Hołówka: Umysłu nie da się kontrolować

Rozmowa z Jackiem Hołówką, filozofem z UW

Aktualizacja: 29.06.2016 13:50 Publikacja: 28.06.2016 19:47

Hołówka: Umysłu nie da się kontrolować

Foto: Fotorzepa, Dominik Pisarek

Rzeczpospolita: Naukowcy z Oregonu skonstruowali maszynę, która potrafi odczytywać myśli – wyświetla twarze osób, o których myślimy. Dlaczego ludzie tak chętnie ingerują w ludzki umysł?

Prof. Jacek Hołówka: Fakt istnienia świadomości jest czymś cudownym i nadzwyczajnym. A przez całą historię nauki wszystko, co cudowne, niewytłumaczalne i dziwne, było głównym tematem zainteresowania filozofów i naukowców. Mam jednak poważne wątpliwości, czy umysł naprawdę można kontrolować.

Dlaczego miałoby to być niemożliwe?

W nauce nie wystarczy stwierdzenie jakiejś korelacji. Musimy znać prawa i mechanizmy rządzące danymi zjawiskami. Gdyby było tak, że kicham za każdym razem, gdy w mojej okolicy strzela piorun, to ktoś mógłby w końcu powiedzieć: „W przypadku Hołówki wyładowanie elektryczne powoduje takie zmiany w jego nosie, że on zaczyna kichać". Ale to nie jest wystarczające, bo może być tak, że za którymś razem piorun strzeli, a ja nie kichnę. I co wtedy? Piorun się zepsuł? Kichanie się zepsuło? Nie wiedzielibyśmy, co powiedzieć.

Ale może kiedyś uda się to odkryć?

Tego nie wiemy. Żaden poważny naukowiec nie odpowie na pytanie, co zostanie odkryte w nauce za pięć lat. Odkrycie właśnie dlatego jest odkryciem, że przychodzi jako coś nieprzewidzianego.

—rozmawiał Łukasz Lubański

Rzeczpospolita: Naukowcy z Oregonu skonstruowali maszynę, która potrafi odczytywać myśli – wyświetla twarze osób, o których myślimy. Dlaczego ludzie tak chętnie ingerują w ludzki umysł?

Prof. Jacek Hołówka: Fakt istnienia świadomości jest czymś cudownym i nadzwyczajnym. A przez całą historię nauki wszystko, co cudowne, niewytłumaczalne i dziwne, było głównym tematem zainteresowania filozofów i naukowców. Mam jednak poważne wątpliwości, czy umysł naprawdę można kontrolować.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”