Czy badania genetyczne mogą dać odpowiedzi na pytania związane z kulturą i cywilizacją? Tak uważają specjaliści z Uniwersytetu Cambridge i Trinity College Dublin. Wykonali oni analizę DNA wydobytego z kości czaszek odnalezionych na cmentarzyskach z okresu neolitu. Sześć pochodziło z obszaru dzisiejszej Łotwy, dwa z Ukrainy. Najstarsza badana próbka miała 8300 lat, najmłodsza 4800 lat.
To szczególny okres w dziejach Europy. Przybysze z Lewantu i Anatolii przenieśli nam rewolucję neolityczną – pakiet „technologii" – uprawę roślin, hodowlę zwierząt, ceramikę, które pozwoliły łowcom-zbieraczom dokonać skoku cywilizacyjnego.
Ten transfer technologii w całej Europie odbywał się tak samo – migrujący z południa ludzie mieszali się z miejscowymi. Ślady tego mieszania można odkryć, badając DNA.
Tak było w Środkowej i Zachodniej Europie – materiał genetyczny „zapamiętał" fale rolników z Lewantu (wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego), a później Anatolii (Azji Mniejszej w dzisiejszej Turcji). Jednak w DNA Bałtów śladów ludności napływowej nie ma. Naukowcy przypuszczają, że przyjęli oni neolityczny pakiet technologii na drodze wymiany i podpatrywania.
– Prawie wszystkie badania starożytnego DNA pokazują nam, że takie technologie jak rolnictwo rozprzestrzeniają się wraz z migracjami ludzi, którzy obejmują nowe tereny – mówi Andrea Manica z Uniwersytetu Cambridge. – Jednakże odkrywamy zupełnie inny obraz tego procesu nad Bałtykiem. Nie mamy genetycznych śladów rolników z Lewantu i Anatolii, którzy nieśli tę nowość przez całą Europę. Miejscowi łowcy-zbieracze przyjęli ten neolityczny sposób życia przez kontakt z obcymi.