Zero starsze od zera

Starożytny indyjski tekst cofa historię zera jako liczby o kilka stuleci.

Aktualizacja: 15.02.2018 12:17 Publikacja: 15.02.2018 11:46

Zero starsze od zera

Foto: Shutterstock

Współczesny symbol zero pochodzi z Indii. Liczbę tę wymienia wierszowany podręcznik Brahmasphutasiddhanta napisany w roku 628 przez hinduskiego matematyka i astronoma Brahmaguptę. Pomysł szybko został przyjęty w Kambodży, Chinach, skąd trafił do świata arabskiego. Uczeni z kręgu islamskiego nadali zeru jego nazwę, która pochodzi od arabskiego słowa sifr oznaczającego pusty.

Europejczycy pierwszy raz zetknęli się z zerem w XI wieku, na szerszą skalę podczas krucjat w XII wieku. W roku 1202 we Włoszech Fibonacci wydał podręcznik arytmetyki Liber abaci, w którym posługiwał się słowem zephirum oznaczającym zero. Współczesna nazwa tej liczby stała się powszechna od roku 1491.

Liczba zero pojawia się także w indyjskim tekście nazywanym manuskryptem z Bakhshali. Składa się on z 70 kart zrobionych z kory brzozowej, zapisanych w sanskrycie, zawierających miedzy innymi obliczenia matematyczne. - Manuskrypt sprawia wrażenie podręcznika do nauki dla mnichów buddyjskich - uważa prof. Marcus du Sautoy z University of Oxford.

m Manuskrypt ten odkrył przypadkowo pewien wieśniak w 1881 roku, jego nazwa pochodzi od miejsca znalezienia, wioski Bakhshali, obecnie w Pakistanie. Od 1902 roku manuskrypt znajduje się w bibliotece uniwersyteckiej w Oxford.

Dopiero teraz ustalono w sposób pewny jego wiek, metoda węgla radioaktywnego C14, zo "wywróciło do góry nogami" jego metrykę. Dotychczas przyjmowano, że pochodzi z IX wieku, tymczasem okazało się, że wiek wszystkich kart wcale nie jest jednakowy, najstarsze powstały w latach 224 - 383, czyli w III i IC wieku, liczba zero występuje na nich. Oznacza to, że zero w tym manuskrypcie jest starsze od zapisanego w 628 roku nawet o cztery stulecia.

 

- Różnica wieku między najstarszymi kartami a najmłodszymi, pochodzącymi z IX stulecia, jest znaczna. pozostaje tajemnicą, dlaczego wszystkie te karty zostały scalone razem - podkreśla prof. Marcus du Sautoy.

Współczesny symbol zero pochodzi z Indii. Liczbę tę wymienia wierszowany podręcznik Brahmasphutasiddhanta napisany w roku 628 przez hinduskiego matematyka i astronoma Brahmaguptę. Pomysł szybko został przyjęty w Kambodży, Chinach, skąd trafił do świata arabskiego. Uczeni z kręgu islamskiego nadali zeru jego nazwę, która pochodzi od arabskiego słowa sifr oznaczającego pusty.

Europejczycy pierwszy raz zetknęli się z zerem w XI wieku, na szerszą skalę podczas krucjat w XII wieku. W roku 1202 we Włoszech Fibonacci wydał podręcznik arytmetyki Liber abaci, w którym posługiwał się słowem zephirum oznaczającym zero. Współczesna nazwa tej liczby stała się powszechna od roku 1491.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Człowiek poznał kolejną tajemnicę orangutana. Naczelny potrafi się leczyć
Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?