Słabnie wtórny rynek samochodów. W lipcu liczba rejestracji używanych aut osobowych i lekkich dostawczych sięgnęła niespełna 83,8 tys. sztuk, co jest wynikiem gorszym o 1,8 proc. od ubiegłorocznego. Jeszcze większy spadek pokazują dane skumulowane. Według Instytutu Samar od stycznia zarejestrowanych zostało 543,9 tys. aut. To o 5,7 proc. mniej niż w tym samym czasie przed rokiem. W dodatku tylko jeden z tegorocznych miesięcy – marzec – przyniósł wzrost, ale zaledwie o 0,4 proc. W rezultacie cały 2017 rok ma być słabszy od ubiegłego. Samar szacuje, że łączna liczba rejestracji sięgnie 950 tys. aut. A rok temu przebiła milion.

Zamieszali akcyzą

Za spadek popytu w głównej mierze odpowiadają ubiegłoroczne plany rządu zmierzające do podwyższenia akcyzy na najstarsze auta sprowadzane z zagranicy. Ich ujawnienie wywołało gwałtowny wzrost prywatnego importu, będącego najważniejszym źródłem zasilania wtórnego rynku. Grudzień okazał się najlepszym miesiącem dla prywatnego importu od 12 lat. Gdy w obawie przed społecznym niezadowoleniem projekt zmian podatkowych wyrzucono do kosza, liczba transakcji stopniała. Jednakże sytuacja może się jeszcze zmienić. Według Dariusza Balcerzyka, eksperta Samaru, impulsem może się okazać projektowane rozporządzenie ministra rozwoju i finansów w sprawie wzorów deklaracji uproszczonej dla podatku akcyzowego. W nowej będzie więcej informacji dotyczących samochodu. Pozwolą oszacować jego wartość, by w ten sposób zapobiegać sztucznemu zaniżaniu cen.

Jednocześnie firmy obracające używanymi pojazdami podkreślają, że sytuację na rynku wtórnym pogarsza coraz trudniejszy dostęp do kredytów bankowych. – Do niedawna blisko połowa naszych klientów korzystała przy zakupie auta z kredytu. Ale banki zaostrzają kryteria, więc ta grupa się kurczy – mówi Arkadiusz Bałazy, prezes mysłowickiej spółki Ameks, która zajmuje się skupem i sprzedażą samochodów.

Zaczyna także słabnąć „efekt 500+": po wprowadzeniu wiosną ubiegłego roku rządowego programu to właśnie rynek używanych samochodów stał się jednym z jego głównych beneficjentów.

Ale nie tylko używane samochody osobowe zaliczają w tym roku spadek. Zmniejsza się także ruch na wtórnym rynku ciężarówek. Z danych Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego wynika, że od początku roku zostało sprowadzonych do Polski 17,6 tys. pojazdów użytkowych powyżej 3,5 tony, co w porównaniu z ub.r. stanowi spadek o 5,2 proc. Tu jedną z przyczyn jest wymiana taboru firm transportowych na nowszy, spełniający nowe normy emisji, a przez to pozwalający oszczędzać na opłatach drogowych.

Niemieckie źródła

Nie zmieniają się natomiast kierunki prywatnego importu oraz najpopularniejsze marki. Najważniejszym źródłem zaopatrzenia autokomisów i giełd pozostają Niemcy. Także niemieckie marki mają w imporcie przeważający, 42-proc. udział. Samar podaje, że w tym roku do lipca sprowadzono prawie 229 tys. aut marek niemieckich, przeszło dwa razy więcej niż francuskich i trzy razy więcej niż japońskich. Najważniejszą dla importerów marką pozostaje Volkswagen, następnie Opel oraz Audi. Najpopularniejsze modele to Audi A4, Volkswagen Golf, Opel Astra oraz Volkswagen Passat.

Spadek prywatnego importu to szansa na ograniczenie (choć niewielkie) udziału najstarszych samochodów w całym polskim parku aut. Według firmy AAA Auto, prowadzącej sieć salonów z używanymi samochodami w Polsce, Czechach, Słowacji i na Węgrzech, w ubiegłym miesiącu średni rocznik aut wystawianych w serwisach internetowych i w autokomisach sięgał 11 lat, a średni przebieg (nieudokumentowany) 175,3 tys. km.

Tymczasem gdy słabnie ruch w autokomisach, szybko przybywa klientów w importerskich programach sprzedaży aut używanych w salonach autoryzowanych dilerów. Oferowane są w nich samochody z udokumentowaną historią i sprawdzonym stanem technicznym. Przykładem jest program Das WeltAuto w salonach Volkswagena: – W całym 2016 roku odnotowaliśmy zwiększenie sprzedaży o 28 proc. w ujęciu rocznym, a w okresie styczeń–lipiec 2017 r. wzrost zwiększył się do 45 proc. – mówi Mieszko Hałas, kierownik ds. samochodów używanych i remarketingu w Volkswagen Group Polska. W ramach Das WeltAuto miesięcznie sprzedaje się ok. tysiąca używanych samochodów.

Opinia

Dariusz Balcerzyk, Instytut Samar

Ubiegły rok okazał się jednym z rekordowych, jeżeli chodzi o import używanych aut. Ponad milion aut o DMC do 3,5 tony to trzeci co do wielkości wynik w historii i najlepszy od 2008 r. W grudniu ubiegłego roku padł też historyczny rekord importu liczony w oparciu o dane z izb celnych: oclono niemal 133 tys. aut. Przyczyn takiego wzrostu było kilka, a wśród nich najważniejszą była zapowiedź wprowadzenia nowej akcyzy, która miałaby być liczona w oparciu o rok produkcji i normę emisji spalin, zamiast – jak jest obecnie – bazować na deklarowanej wartości pojazdu i dwóch stawkach akcyzowych (3,1 proc. dla silnika o poj. do 2 litrów i 18,6 proc. dla silników o poj. powyżej 2 litrów). Wbrew zapowiedziom do tej pory nie ma żadnych informacji, czy i kiedy nowe przepisy wejdą w życie.