Pośrednicy w obrocie nieruchomościami. Kto kopiuje adresy z sieci, w ogóle nie chce zawierać umów

Nie ma regulacji prawnych dotyczących wysokości wynagrodzenia pośrednika. Agenta należy zapytać o ubezpieczenie OC i umowę pośrednictwa - mówi Jerzy Sobański, ekspert Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości.

Publikacja: 08.05.2017 09:57

Foto: materiały prasowe

Rz: Po co dziś klientowi pośrednik w obrocie nieruchomościami? Internet jest pełen ofert.

Jerzy Sobański, PFRN, Akces Nieruchomości Bielany: Wielu osobom kwestionującym potrzebę istnienia zawodu pośrednika wydaje się, że usługa pośrednictwa to przekazanie informacji o nieruchomości, pozyskanej od jednej – do drugiej osoby.

Pewnie w ogromnym uproszczeniu tak jest. Ale zapytam retorycznie: po co centra handlowe, skoro można wszystko kupić w internecie, nie wychodząc z domu, po co kancelarie prawne, skoro w internecie roi się od porad prawnych, etc.?

Profesjonalizm w każdym zawodzie jest w cenie. Wymienię teraz spis zbiorów różnych ewidencji danych, do których dostęp umożliwia pośrednikowi profesjonalne wykonywanie zawodu. Są to m.in.: księgi wieczyste; kataster nieruchomości; ewidencja sieci uzbrojenia terenu; tabele taksacyjne i mapy cen taksacyjnych; plany miejscowe, studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu; rejestry cen i wartości nieruchomości prowadzone przez starostę; ewidencja ludności w zakresie obowiązku meldunkowego; świadectwa charakterystyki energetycznej.

Ile osób, spośród czytających tę listę, jest w stanie powiedzieć, co te zbiory zawierają i czemu służą?

Profesjonalista to wie. Dodajmy do tego jeszcze rozeznanie na rynku lokalnym, zdolności negocjacyjne, empatię, znajomość technik sprzedaży, dostęp do BIG, dyspozycyjność – 70 proc. prezentacji nieruchomości odbywa się w dni wolne od pracy lub w godzinach, w których pracują tylko służby interwencyjne – i będziemy mieli model idealnego pośrednika. Czy internet to wszystko zapewni?

Ilu pośredników działa na rynku? Ilu z nich ma dawniej wymagane licencje zawodowe, a ilu w ogóle może świadczyć usługi tego typu?

W tej chwili nie ma szczegółowych baz danych o pośrednikach. Przed zniesieniem państwowych licencji wydanych zostało ok. 25 tys. uprawnień. Zakładając, że na koniec 2013 r. nie wszyscy licencjonowani pośrednicy wykonywali zawód oraz że na jednego licencjonowanego pośrednika przypadało cztery–pięć osób pracujących pod jego nadzorem, a także, że kilkaset osób de facto wykonywało czynności pośrednictwa w korporacjach, można przyjąć, że jako pośrednik nieruchomości pracowało w całym kraju około 100 tys. osób.

Ile dzisiaj działa? Nie wiem, sadzę jednak, że więcej, patrząc na to, ile agencji lub osób prywatnych reklamuje usługę pośrednictwa. Są też biura prawne, komórki banków, firmy zajmujące się home stagingiem, pośrednicy kredytowi, geodeci, zarządcy i jeszcze kilka innych zawodów. Nie traktują usługi pośrednictwa jako głównego źródła dochodu, ale wykonują pośrednictwo niejako przy okazji.

W efekcie oszacowanie, ile osób wykonuje dziś czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, dzisiaj jest trudne. Być może trzeba policzyć polisy OC pośredników i do tego dodać 50 proc. Jedyna pewna liczba pochodzi z największej ogólnopolskiej organizacji skupiającej pośredników i zarządców nieruchomości w kraju – z Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości. Jest w niej około 9 tysięcy czynnych zawodowo pośredników.

Czego zatem należy wymagać od profesjonalnego agenta?

Przy tak postawionym pytaniu najlepiej odpowiedzieć jednym słowem: skuteczności. Tak mówi większość zapytanych o to klientów. Około 60 proc. osób korzystających z usług pośrednika uważa, że dobry pośrednik to skuteczny pośrednik, i stawia tę kwestię na pierwszym miejscu.

Naprawdę wygląda to jednak inaczej. Klienci nie zdają sobie sprawy z tego, że rozmawiając z profesjonalistą, uzyskają bezcenną wiedzę. Tak jest w przypadku przygotowania oferty i samego sprzedającego do transakcji. Bo i wynajmującego, i sprzedającego należy do transakcji przygotować. I nie jest to łatwiejsze od przygotowania ich oferty.

Radziłbym zweryfikować, czy pośrednik należy do organizacji zawodowej (to umożliwia np. rejestr PFRN). Wtedy podlega nie tylko weryfikacji jako osoba wykonująca usługę, ale również jako stosująca się do standardów zawodowych i etycznych organizacji. Jego praca jest przez nią – w sytuacji konfliktu – oceniana. Agenta należy też zapytać o ubezpieczenie OC i umowę pośrednictwa. Wiele osób kopiujących dane z internetu w ogóle nie podpisuje umów.

Jaki jest zwykle zakres usług – czy pośrednik sprawdzi stan prawny lokalu, zadłużenie za media, remonty we wspólnocie etc. – czy nie? Takie usługi są dodatkowe?

Zakres usługi reguluje umowa pośrednictwa. Podstawowe cechy usługi pośrednictwa na pewno obejmują sprawdzenie stanu prawnego. To temat rzeka, więc w skomplikowanej sytuacji należy się liczyć z dodatkowym kosztem. Pośrednik sprawdzi też – w zależności od rodzaju nieruchomości – zadłużenie nie tylko za media, ale koszty utrzymania nieruchomości, w tym opłaty za użytkowanie wieczyste, podatki (ale bez doradztwa – bo to profesja licencjonowana). Agent określi też warunki sprzedaży i sprawdzi wartość rynkową.

Ile wynosi prowizja pośrednika? Od czego zależy?

Nie ma regulacji prawnych dotyczących wysokości wynagrodzenia pośrednika. Na przykład przy wynajmie komercyjnym to 1–3 miesięczne czynsze najmu. Jeśli chodzi o sprzedaż nieruchomości, w zależności od złożoności transakcji, prowizja wynosi od 2,5 do 5 proc. Przy kupnie – od O (są transakcje, gdzie całość wynagrodzenia pokrywa sprzedający) do 3,6 proc. wartości nieruchomości.

Jak zmieniły się praktyki na rynku nieruchomości, gdy zniknęły licencje zawodowe?

Pierwszym, najczęściej zgłaszanym problemem przez pośredników i klientów, jest kopiowanie ofert. I to zarówno prywatnych, jak i biur pośrednictwa, najczęściej przez osoby zaczynają prace w pośrednictwie, choć nie tylko.

W pierwszym przypadku agenci nie mają własnych ofert, więc kopiują oferty innych do własnych baz, nie pytając nikogo o pozwolenie. To plaga, trudno z nią walczyć. Ale to stwarza poważne problemy - nie tylko z własnością praw do zdjęć, opisów, wartości intelektualnej, ale wprowadza na rynek chaos.
Oferty nie są oglądane nie są weryfikowane. Często nie odpowiadają stanowi faktycznemu, co denerwuje kupujących lub najemców w chwili konfrontacji.

Zwiększyła się też liczba firm świadczących usługę pośrednictwa popularnie zwaną sprzedażą adresów, która nie wiele wspólnego - żeby nie powiedzieć nić wspólnego -  z pośrednictwem.

Pozytywem zjawiskiem - do chwili, gdy te osoby nie wchodzą w buty pośrednika - usługa home stagingu, którą dobrzy pośrednicy wykonywali wcześniej. Obecnie zaczyna się wyodrębniać z zawodu pośrednika i świadczona jest osobno.

 

Czy agenci muszą mieć obowiązkowe OC?



W ustawie deregulacyjnej ministra Gowina popełniono wiele błędów. Jednym z nich było wpisanie obowiązku posiadania przez pośrednika ubezpieczenia OC, ale praktycznie bez konsekwencji prawnych za jego brak. To jednak już niedługo - od września 2017 roku - ulegnie zmianie.

Za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC będzie kara finansowa, zamiast nieważności umowy - od dwu- do pięciokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Będzie nakładana w drodze decyzji przez Państwową Inspekcję Handlową.

Zamawiający będzie mógł wezwać pośrednika do przedłożenia kopii dokumentu ubezpieczenia się w ciągu siedmiu dni od daty wezwania. Jeśli agent dokumentu nie przedstawi, klient ma prawo wypowiedzieć umowę o pośrednictwo  ze skutkiem natychmiastowym. To najważniejsza zmiana w nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami.

CV

Jerzy Sobański, ekspert Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości, pośrednik w obrocie nieruchomościami (licencja nr 1448), Akces Nieruchomości Bielany.

Rz: Po co dziś klientowi pośrednik w obrocie nieruchomościami? Internet jest pełen ofert.

Jerzy Sobański, PFRN, Akces Nieruchomości Bielany: Wielu osobom kwestionującym potrzebę istnienia zawodu pośrednika wydaje się, że usługa pośrednictwa to przekazanie informacji o nieruchomości, pozyskanej od jednej – do drugiej osoby.

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Rząd przyjął program tanich kredytów. Klienci już rezerwują odpowiednie mieszkania
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Nieruchomości
Wielki recykling budynków nabiera tempa. Troska o środowisko czy o portfel?
Nieruchomości
Opada gorączka, ale nie chęci
Nieruchomości
Klienci czekają w blokach startowych
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Nieruchomości
Kredyty mieszkaniowe: światełko w tunelu