„Gdziekolwiek byście byli, dosięgnie was śmierć, nawet gdybyście byli na wyniosłych wieżach". Ten cytat z Koranu lubił powtarzać Osama bin Laden przed zamachami na World Trade Center z 2001 r. Słowa te stanowią również punkt wyjścia do książki Lawrence'a Wrighta, nagrodzonej w 2007 r. Pulitzerem, a która wreszcie doczekała się polskiego przekładu.
Tytułowe „Wyniosłe wieże" kojarzą się dziś jednoznacznie, ale reportaż nie jest zapisem wydarzeń wyłącznie z tego jednego, pamiętnego dnia. Rozpoczyna się w połowie XX w., a kończy komentarzem do wydarzeń arabskiej wiosny z 2010 r. Ta znakomita, trzymająca w napięciu książka stanowi panoramiczną opowieść o islamskim terroryzmie i odtwarza drogę do 11 września.
Droga do radykalizmu
Równolegle z polską edycją, książka Wrighta zyskała drugie życie w samym USA za sprawą serialowej adaptacji. Wyprodukowała ją należąca do grupy Disneya platforma telewizji na życzenie Hulu. Ta sama, która w ubiegłym roku weszła na rynek nagradzanym serialem „Opowieści podręcznej". Za produkcją stoi trzech autorów: sam Lawrence Wright, a także Dan Futterman – nominowany do Oscara scenarzysta filmów „Capote" i „Foxcatcher" oraz ceniony dokumentalista Alex Gibney. Ostatni z dziesięciu odcinków „The Looming Tower" zostanie wyemitowany w środę, 18 kwietnia. W Polsce na razie można go oglądać w wersji anglojęzycznej poprzez serwis Prime Video, należący do Amazona. Jednak lada moment i u nas będzie głośno o serialu, który w amerykańskiej prasie uznano za jedną z najważniejszych produkcji małego ekranu w tym roku.
Książka Wrighta była bestsellerem i wielu Amerykanom otworzyła oczy na zdarzenia z przełomu XX i XXI w. 70-letni dziś dziennikarz, wykładowca i scenarzysta upatruje źródeł arabskiego terroru w latach 40. Opisuje wyprawę egipskiego pisarza Sajjida Kutba do USA w okresie powojennej prosperity. Wrócił zgorszony tym, co zastał za oceanem, zrównując zachodni kapitalizm z sowieckim komunizmem. Kutb obydwie ideologie postrzegał jako skrajnie materialistyczne, niepozostawiające przestrzeni dla wartości duchowych. Zaproponował więc trzecią drogę państwa wyznaniowego. W 1966 r. jako ideolog Bractwa Muzułmańskiego zwalczanego przez prezydenta Nasera, Kutb został skazany na śmierć i owiała go sława męczennika.
Wright przez pół książki, czyli blisko 300 stron, prowadzi nas przez niuanse świata muzułmańskiego. Od wspomnianego Kutba i egipskich Braci Muzułmanów poprzez wojny prowadzone przez Izrael, aż po wkroczenie Sowietów do Afganistanu i agresję Iraku na Kuwejt w 1990 r. Na tym tle autor kreśli biografię jemeńskiego biznesmena z saudyjskim paszportem Osamy bin Ladena i egipskiego lekarza Ajmana az-Zawahiriego. Dwóch fundamentalistów, którzy stworzyli Al-Kaidę. Ten pierwszy, jak wiadomo, został w 2011 r. zabity przez amerykańskich komandosów w pakistańskiej kryjówce, ale Zawahiri do dziś pozostaje nieuchwytny.
