Sąd Najwyższy po raz pierwszy zajął się powszechnym sposobem omijania przepisów stosowanym obecnie przez większość szpitali. Chodzi o praktykę zatrudniania etatowych lekarzy i pielęgniarek po godzinach przez zewnętrzną firmę. W praktyce przez cały czas wykonują oni pracę w tym samym gabinecie, pensja z drugiej spółki nie jest jednak oskładkowana, a godziny dodatkowej pracy nie wliczają się do limitów czasu pracy obowiązujących na etacie.
W tym przypadku sędziowie poszli jednak o krok dalej i uznali, że składki należą się nawet wtedy, gdy lekarz współpracuje z zewnętrzną firmą na podstawie kontraktu cywilnoprawnego zawartego w ramach swojej działalności gospodarczej.
Będzie precedens?
– To bardzo zaskakujący i niebezpieczny wyrok, nie tylko dla szpitali. Może mieć znaczenie także dla wszystkich firm współpracujących z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą – mówi Andrzej Radzisław, radca prawny z kancelarii LexConsulting.pl. – Do tej pory ZUS nie kwestionował kontraktów cywilnoprawnych zawieranych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Zobaczymy, jakie będą skutki tego orzeczenia. Czy ten precedens znajdzie potwierdzenie w kolejnych wyrokach SN, czy zostanie uznany za rozstrzygnięcie zapadłe w jednostkowej sprawie.
A będzie do tego bardzo dobra okazja. W SN na rozstrzygnięcie czeka już kilkadziesiąt takich spraw. Wyrok dotyczył jednego z najlepszych wielkopolskich szpitali (według rankingu „Rzeczpospolitej" za 2016 r.). Po kontroli ZUS dyrekcja dostała decyzje dotyczące składek od wynagrodzeń kilkudziesięciu lekarzy. Łącznie do zapłacenia jest kilka milionów złotych zaległych składek. We wszystkich sprawach szpital odwołał się do sądu i we wszystkich przegrał. Teraz te sprawy trafiły ze skargą kasacyjną do SN. Rozstrzygnięta została dopiero pierwsza z nich.
Podstawą do żądania zapłaty dodatkowych składek jest art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl tego przepisu i wyroku SN z 2 września 2009 r. (sygn. II UZP 6/09) przedsiębiorca ma obowiązek zapłacić składki od pensji pracownika w innej spółce zatrudnionego na podstawie zlecenia czy innej umowy o świadczenie usług, jeśli ten podmiot współpracuje ze spółką zatrudniającą pracownika.
