„Kronika polska” tajemniczego autora, zwanego Gallem Anonimem, to najstarsza opowieść o historii naszego kraju. Opisuje Polskę od czasów legendarnych władców Popiela i Piasta, poprzez królów i książąt historycznych aż po Bolesława Krzywoustego, na którego dworze, na początku XII w., powstała. Wystawie towarzyszą dwa wykłady, prof. Tomasza Jasińskiego i dr. hab. Pawła Żmudzkiego.
„Kronika polska” to rycerska opowieść o dynastii Piastów, a szczególnie o jednym z nich – współczesnym autorowi Bolesławie Krzywoustym, któremu poświęcono aż dwie z trzech części dzieła. Do opisania jego czynów, m.in. sporu z bratem Zbigniewem, wojny z cesarstwem niemieckim oraz zdobycia Kołobrzegu, Anonim używa zróżnicowanych i bardzo wyrafinowanych form literackich (zrytmizowaną prozę, pieśni, mowy). Zawarte w „Kronice” teksty „Pieśni wojów” oraz „Pieśni o cudownych narodzinach Bolesława” trafiły do kultury popularnej, interpretowane m.in. przez Ewę Demarczyk i Czesława Niemena.
Tożsamość autora „Kroniki” jest przedmiotem sporu badaczy już od wielu wieków. Choć tradycyjnie uznawany był za Galla (czyli Francuza), któremu przypisano nawet (w wyniku błędnej interpretacji Długosza) imię Marcin, cały czas pozostaje on Anonimem. Kwestia jego pochodzenia budzi nadal żywe zainteresowanie naukowców. Najnowsze badania, m.in. prof. Tomasza Jasińskiego, wskazują na związki naszego pierwszego dziejopisarza z Wenecją. Wiadomo na pewno, że w Polsce był on „wygnańcem i pielgrzymem” – bo właśnie tak sam siebie określił.
To niestety ostania już szansa obejrzenia na własne oczy najstarszych i najcenniejszych skarbów polskiej kultury mocno chronionych w skarbcu Biblioteki Narodowej. Ostatnia prezentacja z wyjątkowego cyklu zainicjowanego przez dr. Tomasza Makowskiego dyrektora Biblioteki Narodowej „Pierwsze /Najstarsze”. Następna taka okazja z pewnością szybko się nie powtórzy.
Kronika Galla Anonima w Cyfrowej Bibliotece Narodowej Polona
