Cyryl-Franciszek. "Spotkanie zaaprobował Putin"

- Bez akceptacji Kremla w Rosji nie pada nawet deszcz – mówi „Rzeczpospolitej” Aleksiej Małaszenko, specjalista ds. religii z moskiewskiego Centrum Carnegie.

Aktualizacja: 12.02.2016 13:20 Publikacja: 12.02.2016 11:00

Aleksiej Małaszenko

Aleksiej Małaszenko

Foto: youtube

Rzeczpospolita: W piątek na lotnisku w Hawanie dojdzie do historycznego spotkania papieża Franciszka ze zwierzchnikiem Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Cyrylem I. Jakie to spotkanie ma znaczenia dla chrześcijaństwa?

Aleksiej Małaszenko: Sam fakt tego, że takie spotkanie będzie miało miejsce, ma ogromne, symboliczne znaczenie. Przede wszystkim dlatego, że jest to pierwsze w historii spotkanie zwierzchników prawosławia i katolicyzmu. Osoby te mają bardzo zbliżone poglądy, jeżeli chodzi o kwestie duchowne i religijne. Nie można jednak nadawać mu zbyt dużego znaczenia, ponieważ są pewne polityczne i religijne niuanse.

Na czym dzisiaj polega spór pomiędzy Kościołem katolickim i Cerkwią prawosławną?

Była i wciąż pozostaje różnica spojrzenia na pewne kwestie doktrynalne. Najważniejszy spór toczył się jednak wokół działalności Kościoła katolickiego na terenie Rosji. Dochodziło do nieporozumień, ale miejmy nadzieje, że po spotkaniu z papieżem nieporozumienia te znikną.

Uwieńczeniem spotkania na lotnisku w Hawanie będzie podpisanie wspólnej deklaracji. Jaką treść może mieć ten dokument?

Deklaracja będzie zawierała kwestie, co do w których katolicy i prawosławni się zgadzają. Nie należy jednak oczekiwać sensacji. Będzie to raczej deklarowanie wspólnego stanowiska Kościoła i Cerkwi dotyczącego moralności i tradycji. Nie wykluczone, że znajdzie się tam również wspólne oświadczenie odnośnie prześladowania chrześcijan.

Od czasów schizmy między prawosławnymi a katolikami minęło prawie 1000 lat. Dlaczego akurat teraz dochodzi do takiego spotkania?

Ważne jest to, że to spotkanie było przygotowywane przez kilka ostatnich lat. Prawosławni patrzą na katolików jako na część Zachodu, a z Zachodem Rosja w swojej historii miała bardzo różne relacje. Niewykluczone, że to było główną przyczyną, dla której do tego spotkania nie doszło wcześniej. To, że patriarcha spotka się z papieżem, jest bez wątpienia decyzją polityczną Moskwy. W ten sposób rosyjscy rządzący postanowili wyprowadzić Rosję z izolacji międzynarodowej.

Czy to oznacza, że bez akceptacji Kremla do takiego spotkania by nie doszło?

Bez akceptacji Kremla w Rosji nie pada nawet deszcz. Wszystkie szczegóły były uzgodnione i zaakceptowane przez Władimira Putina.

W jakim stopniu Rosyjska Cerkiew Prawosławna jest dzisiaj niezależna od rosyjskich władz?

Zwierzchnicy Cerkwi bardzo ściśle współpracują z władzami. Robią to z własnej woli. Z własnej woli popierają też Putina. Rządzące elity i Cerkiew są współzależne od siebie, tworzą w pewnym sensie jedną instytucję. Są jednak pewne różnice zdań i nie można powiedzieć, że Cerkiew nie ma żadnego wpływu na Kreml.

Czy prawosławni w Rosji przywiązują dużą uwagę do swojej religijności?

Nie ma dokładnych danych na ten temat. Socjologowie podają bardzo niejednoznaczne liczby, z których wynika, że prawdziwie wierzących w Rosji jest od 5 do 80 proc. prawosławnych. Czymś innym jest deklarowanie przynależności religijnej, ponieważ zdecydowana większość Rosjan wyznaje prawosławie. Prawdą jest również to, że większość Rosjan odwiedza świątynie jedynie na Boże Narodzenie i Wielkanoc, w inne dni kalendarzowe cerkwi są puste.

Dlaczego Sylwester w Rosji obchodzi się huczniej od Bożego Narodzenia? Czy przyczyną jest różnica kalendarzowa (Rosyjska Cerkiew Prawosławna obchodzi 7 stycznia według kalendarza juliańskiego), czy jednak dzieje się tak na skutek ateizacji społeczeństwa w czasach komunizmu?

Nie bez znaczenia pozostaje kwestia kalendarzowa, która w pewnym sensie wprowadza w błąd Rosjan. Przyczynili się do tego bolszewicy, którzy w czasach ZSRR popularyzowali świętowanie Nowego Roku. Zresztą dzisiejsze rosyjskie władze kontynuują te tradycję.

Rzeczpospolita: W piątek na lotnisku w Hawanie dojdzie do historycznego spotkania papieża Franciszka ze zwierzchnikiem Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Cyrylem I. Jakie to spotkanie ma znaczenia dla chrześcijaństwa?

Aleksiej Małaszenko: Sam fakt tego, że takie spotkanie będzie miało miejsce, ma ogromne, symboliczne znaczenie. Przede wszystkim dlatego, że jest to pierwsze w historii spotkanie zwierzchników prawosławia i katolicyzmu. Osoby te mają bardzo zbliżone poglądy, jeżeli chodzi o kwestie duchowne i religijne. Nie można jednak nadawać mu zbyt dużego znaczenia, ponieważ są pewne polityczne i religijne niuanse.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kościół
Konferencja naukowa „Prawo i Kościół”
Kościół
Spanie z księdzem, stworzenie sekty. Analiza decyzji kard. Kazimierza Nycza w głośnej sprawie
Kościół
Nie żyje ks. Roman Kneblewski. Słynący z kontrowersji duchowny miał 72 lata
Kościół
Spanie z księdzem, stworzenie sekty. Watykan zajmie się katolicką wspólnotą spod Warszawy
Kościół
Wybory samorządowe 2024. KEP wyjaśnia, czym powinni kierować się wierzący