Nie będzie reklam przy nieprawdziwych tekstach

Pod wpływem krytyki Google i Facebook zmieniły regulaminy swoich usług. Przy tekstach celowo wprowadzających w błąd nie będą wyświetlać reklam. Przed wyborami w USA w sieci pojawiało się bowiem wiele tekstów „informacyjnych", które okazywały się nieprawdziwe. Wielu komentatorów uznało, że mogły wpłynąć na wynik wyborów, a za ich rozpowszechnianie częściowo odpowiadają giganci cyfrowi. A większość takich treści tworzona była dla zysku – sensacyjne tytuły nabijały ilość odsłon, co przekładało się na wpływy z reklam. Pomysł odcięcia ich od pieniędzy wydaje się więc dobry, ale rodzi inne problemy.

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar podkreśla, że Facebook czy Google nie mogą pozostać całkowicie poza społeczną kontrolą.

Prawda czy fałsz

– Polityka selekcjonowania informacji oddziałuje na możliwość korzystania z wolności słowa – mówi Adam Ploszka z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. – Są też trudności w określeniu, jakie informacje posiadają przymiot prawdziwości, a jakie nie.

Problemu tego świadom jest Mark Zuckerberg. Napisał w poście na swoim portalu, że zidentyfikowanie „prawdy" jest skomplikowane. Wyraził pewność, że użytkownicy pomogą w oznaczaniu wartościowych treści. Jednocześnie zauważa, że wiele osób oznacza nawet rzeczowe teksty jako niepoprawne, bo się z nimi nie zgadzają. Wskazuje też, że wiele jest treści co do zasady prawdziwych, ale mylących lub pomijających szczegóły.

– Musimy być bardzo ostrożni, stając się arbitrami prawdy – podsumował Zuckerberg.

Badania Uniwersytetu Stanforda pokazują, że wielu młodych ma problemy z oceną wiarygodności treści przekazywanych w mediach społecznościowych. Świadectwem prawdziwości jest dla nich często wielkość dołączonego zdjęcia lub liczba śledzących. Na ocenie „społeczności" nie zawsze więc można polegać.

Kto ma oceniać

Najprawdopodobniej więc oceny prawdziwości będą dokonywać pracownicy firm, posiłkując się czasem algorytmami komputerowymi.

Google News już od kilku lat informuje o prawdziwości wyświetlanych materiałów. Na razie tylko w USA, Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii, ale planuje objąć też inne państwa. Firma współpracuje z licznymi organizacjami, takimi jak International Fact-Checking Network, First Draf News Coalition oraz The Trust Project. Zrzeszają one dziennikarzy i ekspertów działających na rzecz podniesienia poziomu informacji w sieci. W ramach Digital News Initiative Google współdziała także z wydawcami prasy w Europie.

Adam Ploszka podkreśla, że zgodnie z wytycznymi ONZ w sprawie biznesu i praw człowieka firmy mają obowiązek oceny, w jaki sposób ich polityka oddziałuje na prawa człowieka, a gdy takie oddziaływanie zidentyfikują – zapobiegania potencjalnym naruszeniom. – Takim działaniem może być określenie transparentnych zasad filtrowania wiadomości – tłumaczy.

Walki z fałszywymi newsami może też ściągnąć dodatkową odpowiedzialność.

– Zgodnie z ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną, jeśli dostawca usług monitoruje treść informacji, to może powstać domniemanie, że jest świadom jej ewentualnej bezprawności i nie wyłączy swojej odpowiedzialności za nią – mówi dr Paweł Litwiński z Instytutu Allerhanda.