Sąd Rejonowy w Piasecznie, który zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym wskazał, że w przypadku samodzielnego spełnienia świadczenia przez dłużnika wysokość obciążającej go opłaty egzekucyjnej będzie zależna od tego, czy dłużnik uiści świadczenie do rąk komornika, czy też bezpośrednio do rąk wierzyciela. Jeżeli dłużnik zdecyduje się na uiszczenie świadczenia do rąk komornika, to zostanie obciążony opłatą egzekucyjną w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia. Jeżeli zaś zdecyduje się na uiszczenie świadczenia do rąk wierzyciela, to wówczas wierzyciel zobowiązany jest złożyć wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego w takim zakresie, w jakim świadczenie zostało spełnione. W takiej sytuacji - w świetle art. 49 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji - komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości jedynie 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 1/20 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
W ocenie Sądu Rejonowego, nie ma żadnych podstaw, aby dłużników uiszczających dobrowolnie świadczenie pieniężne do rąk komorników traktować w sposób odmienny od dłużników, którzy dobrowolnie spełniają świadczenie bezpośrednio do rąk wierzyciela. Brak też uzasadnienia dla zrównania sytuacji dłużnika dokonującego samemu wpłaty do rąk komornika z sytuacją dłużnika, od którego środki zostają ściągnięte na skutek zastosowania przez komornika działań o charakterze przymusowym.
Co więcej kwestionowany zdaniem Sądu Rejonowego w Piasecznie jest również niezgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji, gdyż w sposób niezrozumiały wprowadza zróżnicowanie pomiędzy pozycją dłużnika, który dokonuje zapłaty na rzecz wierzyciela, a pozycją dłużnika, który dokonuje takiej samej zapłaty do rąk komornika. W obu przypadkach występuje bowiem dobrowolność działania - nawet jeśli jest ona motywowana toczącym się postępowaniem egzekucyjnym.
We wtorek Trybunał Konstytucyjny podzielił te wątpliwości sądu w Piasecznie, i stwierdził, że art. 49 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o komornikach sądowych i egzekucji w zakresie, w jakim przewiduje pobranie od kwot wpłaconych przez dłużnika bezpośrednio komornikowi opłaty stosunkowej w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, jest niezgodny z zasadą poprawnej legislacji wywodzoną z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Sygn. akt P 63/14
