Jest miejsce, ale na biura najwyższej klasy

Jakie było najważniejsze wydarzenie dla inwestorów biurowców w 2016 roku? Co było najistotniejsze z punktu widzenia ich firmy? Oto wyniki naszej sondy przeprowadzonej wśród szefów znanych spółek.

Stanislav Frnka, prezes HB Reavis Poland:

– W 2016 roku byliśmy świadkami dwóch ważnych wydarzeń z punktu widzenia branży. Pierwszym jest otwarcie rynku na ciekawe i duże transakcje inwestycyjne z pionierskim udziałem kapitału z Afryki oraz Azji. Na uwagę zasługuje tutaj przejęcie 75 procent udziałów w Echo Prime Properties przez fundusz Redefine z RPA.

Znaczącą transakcją na rynku jest także sprzedaż dwóch w pełni wynajętych budynków Gdański Business Center (48 tys. mkw.) z portfolio HB Reavis. Drugą stroną zakupu była firma Savills Investment Management, która nabyła je w imieniu jednego z azjatyckich funduszy emerytalnych. Była to jedna z największych transakcji tego typu (186 mln euro) odnotowanych w tym roku w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Obie transakcje pokazują, że inwestorzy mimo mniej optymistycznych prognoz gospodarczych niezmiennie cenią jakość nieruchomości, które powstają nad Wisłą.

Drugim ważnym wydarzeniem jest przekroczenie 5 mln mkw. powierzchni zasobów biurowych stolicy, wraz z otwarciem naszej inwestycji West Station w Warszawie. Pokazuje to, że mimo wielu głosów o dużym nasyceniu rynku w Warszawie wciąż jest miejsce na nowe projekty najwyższej klasy.

W HB Reavis rok 2016 zamykamy uzyskaniem prawomocnych pozwoleń na budowę zespołu budynków o łącznej powierzchni ok. 140 tysięcy mkw. przy ulicy Chmielnej w Warszawie.

Harald Jeschek, partner zarządzający Grupy Karimpol:

– Z pewnością jednym z istotnych czynników dla branży w 2016 r. był niesłabnący popyt na nowoczesną powierzchnię biurową w Warszawie, który skutkował migracją najemców do nowo otwartych projektów, w tym na Wolę. Rosnąca atrakcyjność tej dzielnicy jest dla nas szczególnie ważna pod kątem naszego flagowego projektu – Skyliner – który powstaje przy rondzie Daszyńskiego.

Rozwój Woli to kwestia najbliższych lat. Kilku inwestorów i deweloperów ogłosiło w tym roku nowe projekty lub już je realizuje, zarówno w sektorze komercyjnym, jak i mieszkaniowym. Razem będziemy zmieniać wizerunek tej dzielnicy i chyba już dziś można powiedzieć, że stanie się ona najszybciej rozwijającą się częścią Warszawy.

Zauważam także pozytywny trend wśród najemców powierzchni biurowej, którzy coraz częściej decydują się na podpisywanie długoterminowych umów najmu. To dobry znak dla tworzenia przez inwestorów planów biznesowych w dłuższej perspektywie oraz impuls do rozwoju gospodarki. Pozytywnie na sektor nieruchomości komercyjnych wpływają także utrzymujące się niskie stopy procentowe. To nie zmieniło się w ciągu ostatniego roku i nie spodziewam się większych zmian w tym zakresie w roku kolejnym.

Ewelina Kałużna, dyrektor ds. wynajmu i zarządzania portfelem budynków w Skanska Property Poland:

– Rok 2016 upłynął nam przede wszystkim na uważnej obserwacji zmian geopolitycznych. Dyskusje w przestrzeni publicznej i biznesowej zdominował oczywiście temat Brexitu. Było to wydarzenie bezprecedensowe, które może zmienić nie tylko układ sił w Unii Europejskiej, ale i zachwiać poczucie zaufania wewnątrz Wspólnoty. Nie wiemy jeszcze, jak decyzja Brytyjczyków może wpłynąć na nasz biznes, na razie bacznie obserwujemy i przyglądamy się temu, co się dzieje. Dla Polski i rynku nieruchomości biurowych życzylibyśmy sobie, aby ta decyzja miała pozytywny efekt. Mamy nadzieję, że jeśli faktycznie dojdzie do Brexitu, to uwaga wielu inwestorów i najemców zwróci się w naszą stronę.

Region Europy Środkowo-Wschodniej może być postrzegany przez biznes np. azjatycki jako bardziej stabilny i w tym kontekście atrakcyjny. Możemy na tym zyskać. Mamy czas na pokazanie się z dobrej strony i powinniśmy ten czas jak najlepiej wykorzystać.