Wypadek przy pracy: Protokół trzeba spisać nawet kilka tygodni po zdarzeniu

Firma nie może odmówić uznania zdarzenia za wypadek przy pracy tylko dlatego, że pracownik z opóźnieniem go zgłosił. Nie ma bowiem przepisu przewidującego taki skutek.

Publikacja: 14.08.2015 07:00

Brak szkoleń BHP jest częstym powodem tragedii

Brak szkoleń BHP jest częstym powodem tragedii

Foto: 123RF

Niekiedy dopiero po kilku tygodniach pracownik zgłasza w firmie, że uległ wypadkowi przy pracy. Mimo powstających wówczas wątpliwości należy przeprowadzić postępowanie w firmie i sporządzić protokół powypadkowy.

Jakie przepisy

Definicję wypadku przy pracy określa art. 3 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 167, poz. 1322, dalej ustawa). Zgodnie z nim pracownik doznał wypadku przy pracy, gdy doszło do nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną powodującą uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą, tj:

- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,

- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,

- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Ponadto na równi z wypadkiem przy pracy przy uprawnieniach do świadczeń określonych w ustawie traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

- w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż podane, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań,

- podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,

- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Tylko łączne wystąpienie przesłanek, czyli nagłości zdarzenia, jego przyczyny zewnętrznej, powstania urazu oraz związku z pracą pozwala przyjąć, że nieszczęście stanowiło wypadek przy pracy. Uznanie przez pracodawcę zdarzenia za wypadek przy pracy zależy od oceny wiarygodności twierdzeń etatowca i ewentualnych innych dowodów (np. dokumentów lub zeznań świadków) zgromadzonych w postępowaniu powypadkowym.

Jeśli więc szef po przeprowadzeniu postępowania powypadkowego stwierdzi, że zdarzenie opisane przez etatowca spełnia podane warunki, powinien uznać je za wypadek przy pracy. Firma nie może natomiast odmówić uznania zdarzenia za wypadek przy pracy tylko dlatego, że pracownik z opóźnieniem zgłosił ten fakt. Nie ma bowiem przepisu przewidującego taki skutek.

Postępowanie powypadkowe

Polega ono na tym, że zakład ustala i spisuje okoliczności zdarzenia w protokołach zeznań poszkodowanego i świadków oraz sporządza inną dokumentację. Powinien się tym zająć zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę.

Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza protokół powypadkowy, nie później niż w ciągu 14 dni od uzyskania zawiadomienia o wypadku. Jego wzór określa rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (DzU nr 227, poz. 2298). Do tego protokołu dołącza się protokoły przesłuchania poszkodowanego, świadków, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, np. pisemną opinię lekarza, opinię innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku.

Stwierdzenie w protokole powypadkowym, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy albo że zachodzą okoliczności, które mogą wpływać na prawo pracownika do świadczeń przysługujących za wypadek, wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia. Jednoznacznie wynika to z § 12 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (DzU nr 105, poz. 870). Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi. Natomiast w razie wypadku śmiertelnego protokół dostarcza się członkom rodziny zmarłego uprawnionym do jednorazowego odszkodowania wymienionym w art. 13 ust. 2 ustawy. Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca niezwłocznie musi też przekazać właściwemu inspektorowi pracy.

Orzeknie sąd

Jeśli pracownik nie zgadza się z ustaleniami tego protokołu, może na podstawie art. 189 kodeksu postępowania cywilnego skierować do sądu pracy pozew o ustalenie, że zdarzenie było wypadkiem przy pracy. Wyraźnie dopuścił to Sąd Najwyższy w wyroku z 2 marca 2010 r. (II UK 135/09). Stwierdził, że pracownik i członkowie jego rodziny mogą domagać się ustalenia treści protokołu powypadkowego lub dążyć do uzyskania orzeczenia zastępującego protokół powypadkowy. Sąd na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego ustali, czy nieszczęśliwe zdarzenie można uznać za wypadek przy pracy w rozumieniu art. 3 ustawy.

Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach

Skład komisji

W skład zespołu powypadkowego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy, a w firmach zatrudniających do 100 pracowników zamiast pracownika służby BHP do tego zespołu wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby BHP, albo specjalista spoza zakładu. Jeśli natomiast w firmie nie działa społeczna inspekcja pracy, do zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy jako jego członek wchodzi przedstawiciel pracowników mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia z BHP zgodnie z przepisami dotyczącymi edukacji w tej dziedzinie. -

Niekiedy dopiero po kilku tygodniach pracownik zgłasza w firmie, że uległ wypadkowi przy pracy. Mimo powstających wówczas wątpliwości należy przeprowadzić postępowanie w firmie i sporządzić protokół powypadkowy.

Jakie przepisy

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów