Żadne orzeczenie nie zabrania pracować niepełnosprawnemu

Nawet pracownik o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji może podjąć zatrudnienie. Ocena, czy mu wolno i w jakich warunkach, należy do lekarza medycyny pracy.

Publikacja: 21.06.2018 06:20

Żadne orzeczenie nie zabrania pracować niepełnosprawnemu

Foto: Fotolia.com

Najważniejsza ocena lekarza medycyny pracy

- Jesteśmy zakładem pracy z otwartego rynku pracy. Pracownik posiadający dotychczas lekki stopień niepełnosprawności doniósł nowe orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności o symbolu przyczyny 02-P. We wskazaniach dotyczących odpowiedniego zatrudnienia ma zaznaczone „Praca w warunkach pracy chronionej". Czy możemy go dalej zatrudniać?

Wbrew pozorom to częste pytanie, które zadają sobie pracodawcy, lekarze orzecznicy, ale i same osoby niepełnosprawne. Tymczasem odpowiedź jest jednoznaczna – tak, pod warunkiem, że lekarz przeprowadzający badania zezwoli jej na to i dopuści ją do wykonywania określonych obowiązków pracowniczych. Należy zatem skierować tego pracownika do lekarza medycyny pracy, aby – biorąc pod uwagę obecne orzeczenie o stopniu umiarkowanym z kodem 02-P – wskazał, czy ta osoba może być w dalszym ciągu zatrudniona na obecnym stanowisku.

Orzeczenie ZUS o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy nie oznacza, że nie wolno podjąć pracy. W art. 13 § 4 ustawy o rentach i emeryturach z FUS czytamy: „Zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób z niepełnosprawnością nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy". Jeśli ktoś posiada orzeczenie ZUS o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji lub o częściowej niezdolności do pracy, albo w orzeczeniu z zespołu ds. orzekania o niepełno-sprawności ma zaznaczony punkt „żadna praca", może pracować, jeśli zezwoli na to lekarz medycyny pracy i taka osoba sama czuje się na siłach pracę podjąć.

Często bariery przed podjęciem pracy występują w świadomości samych osób z niepełnosprawnością, sugerujących się zapisami z orzeczenia. Należy więc pamiętać, że decydujące jest zaświadczenie od lekarza medycyny pracy i własne samopoczucie.

Podobnie, jeśli ktoś w orzeczeniu ma zaznaczony punkt „praca w warunkach chronionych", nie oznacza to, że takiej osoby nie może zatrudnić pracodawca z otwartego rynku pracy. Decyduje o tym lekarz medycyny pracy. Jeśli uzna, że zatrudnienie takiej osoby jest możliwe, nie ma do tego żadnych formalno-prawnych przeciwwskazań.

Nie można zatem jednoznacznie stwierdzić, że są obszary, w których osoba z niepełnosprawnością nie może pracować. Podstawą są badania lekarskie, które muszą być wykonywane pod kątem danej pracy. Lekarz powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad z badanym i na tej podstawie podjąć decyzję.

Ciągłość a obliczenia

- Osoba posiadająca umiarkowany stopień niepełnosprawności – schorzenie specjalne 02-P – miała orzeczenie ważne do 31 marca 2018 r. 19 marca br. złożyła wniosek na kontynuację. Otrzymała nowe orzeczenie – data na orzeczeniu 6 kwietnia 2018 r. Nadal ma umiarkowany stopień – schorzenie specjalne 02-P. Wydano je do 30 kwietnia 2021 r. Dostarczyła to orzeczenie 16 kwietnia br. Wynika z niego, że: niepełnosprawność istnieje od 9. roku życia, a ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 1 listopada 2014 r. Jak ująć tego pracownika – od kiedy do SOD oraz w DEK-II?

W tej sytuacji pracodawca powinien zastosować art. 2a ust. 2 i 4 ustawy o rehabilitacji.

W związku z tym, że z drugiego orzeczenia wynika ciągłość stopnia umiarkowanego, od 1 kwietnia 2018 r. pracodawca może ponownie zaliczyć tego pracownika do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym.

Niestety zgodnie z art. 2a ust. 4 do schorzeń szczególnych podnoszących dla pracodawców kwotę dofinansowania o 600 zł wolno zaliczyć tę osobę ponownie dopiero od dnia dostarczenia orzeczenia do zakładu, tj. od 16 kwietnia 2018 r. Dlatego składając wniosek Wn-D i załącznik INF-D-P za kwiecień do PFRON należało przeliczyć mu przeciętny miesięczny wymiar czasu pracy, tj. od 1 do 15 kwietnia jako zwykły umiarkowany i od 16 do 30 kwietnia jako umiarkowany ze schorzeniem. Tak samo należało postąpić wypełniając za kwiecień informację INF-1 i deklarację DEK-II-a.

Wskazujemy, że art. 2a ust. 4 ustawy o rehabilitacji mówi o schorzeniach wymienionych w art. 26a i art. 21 ust.4 ustawy o rehabilitacji, jednak z wytycznych BON wynika, że pracodawcy wyliczając wskaźniki na informacji INF-1, w szczególności w części C3, również powinni brać pod uwagę art. 2a ust. 4 ustawy o rehabilitacji.

Jeżeli pracownik był zatrudniony na 1,00 etat, to wyliczenia przeciętnego miesięcznego wymiaru czasu pracy za kwiecień są takie:

1) 1 – 15.04 = (15 dni x 1 etat / 30 dni kalendarzowych) = 0,500 etatu – zwykły umiarkowany

2) 16 – 30.04 = (15 dni x 1 etat / 30 dni kalendarzowych) = 0,500 etatu – umiarkowany ze schorzeniem 02-P.

Do trzech miesięcy wstecz

- Pracownik miał ważne orzeczenie do 28 lutego 2018 r. – stopień umiarkowany, ustalony od 12 stycznia 2016 r. Złożył wniosek o kolejne orzeczenie po upływie terminu ważności wcześniejszego, dopiero 19 marca br. Komisja odbyła się 10 maja 2018 r. Orzeczono stopień umiarkowany, ustalony stopień niepełnoprawności od 12 stycznia 2016 r. Ile powinnam się cofnąć, aby zaliczyć tego pracownika do osób niepełnosprawnych? Czy mogę go zaliczyć już od 1 marca 2018. , czy od daty złożenia wniosku?

W tej sytuacji należy zastosować art. 2a ust. 3 ustawy o rehabilitacji. Pozwala on wliczyć pracownika do niepełnosprawnych do trzech miesięcy wstecz licząc od daty dostarczenia nowego orzeczenia do zakładu. Dotyczy to osób, które mają zachowaną ciągłość niepełnosprawności wynikającą z nowego orzeczenia, a u tego pracownika tak jest (stopień umiarkowany ustalony jest od 12 stycznia 2016 r.).

Zakładając, że nowe orzeczenie pracownik dostarczył do zakładu np. 11 maja 2018 r., pracodawca mógłby się cofnąć nawet do 11 lutego 2018 r. Skoro jednak pracownik miał ważne orzeczenie do 28 lutego 2018 r. również w stopniu umiarkowanym, to należy go zaliczyć w ciągłości do stopnia umiarkowanego od 1 marca 2018 r.

Edyta Sieradzka, wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych

Nie trzeba informować Inspekcji

Od 2010 r. pracodawca z otwartego rynku pracy nie ma obowiązku zgłaszania do Państwowej Inspekcji Pracy faktu zatrudnienia pracownika z niepełnosprawnością znaczną i umiarkowaną (pracodawca mający status zpchr nie miał takiego obowiązku, gdyż z chwilą nadania statusu musiał dostosować cały zakład i stanowiska do potrzeb osób z niepełnosprawnością). Taki pracodawca musi natomiast dostosować stanowisko pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności danego pracownika lub zatrudnić go w systemie telepracy. Kontrolę w tym zakresie przeprowadza PIP.

Najważniejsza ocena lekarza medycyny pracy

- Jesteśmy zakładem pracy z otwartego rynku pracy. Pracownik posiadający dotychczas lekki stopień niepełnosprawności doniósł nowe orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności o symbolu przyczyny 02-P. We wskazaniach dotyczących odpowiedniego zatrudnienia ma zaznaczone „Praca w warunkach pracy chronionej". Czy możemy go dalej zatrudniać?

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP