W razie rozwiązania angażu pracownik może wystąpić do sądu pracy z odwołaniem od tej decyzji szefa. Przy umowie o pracę na czas nieokreślony ma prawo domagać się przywrócenia do pracy lub zasądzenia odszkodowania. Wybór między tymi roszczeniami zasadniczo należy do niego. Sąd pracy może jednak nie uwzględnić żądania przywrócenia do pracy, jeśli ustali, że jest to niemożliwe lub niecelowe. Wówczas orzeka o odszkodowaniu.
W przypadku etatowców, których stosunek pracy podlega szczególnej ochronie, sąd jest co do zasady związany ich żądaniem powrotu do pracy. Mimo tego przymusu w wyjątkowych sytuacjach odmówi zgody na powrót i zasądzi pracownikowi tylko odszkodowanie lub nawet całkowicie oddali jego powództwo. Będzie tak, gdy przeciwko przywróceniu przemawiają zasady współżycia społecznego.
Trzeba przestrzegać
Generalnie pracownicy muszą się stosować do reguł zachowania akceptowanych przez ogół zatrudnionych w firmie oraz przestrzegać zasad współżycia społecznego. Wskazuje na to wprost art. 100 § 2 pkt 6 kodeksu pracy. Służy to kształtowaniu dobrej atmosfery w firmie wpływającej na prawidłową i niezakłóconą współpracę między pracownikami. Przy czym obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego obejmuje zarówno zachowanie pracownika na terenie firmy, jak i powstrzymywanie się poza miejscem pracy od takich zachowań, które wywołują lub pogłębiają konflikty w firmie.
Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 9 lipca 2008 r. (I PK 2/08). Stwierdził, że wynikający z art. 100 § 2 pkt 6 k.p. obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego w zakładzie obejmuje również powstrzymywanie się poza miejscem i czasem pracy od takich zachowań, które wywołują lub potęgują wzajemnie negatywny stosunek współpracowników i konflikty w środowisku pracy.
Przywrócenie do pracy
Ocena zasadności żądania pracownika pod kątem zasad współżycia społecznego ma istotne znaczenie, zwłaszcza gdy domaga się on przywrócenia do pracy. Taki powrót wpływa bowiem na sytuację całej społeczności zatrudnionych w zakładzie. Jest przez nich oceniany i z tego faktu wyprowadzają oni wnioski co do swojego postępowania w przyszłości oraz możliwości działania pracodawcy. Nie można zatem dopuścić do tego, aby przywrócenie na etat obniżało dyscyplinę pracy innych lub budziło zgorszenie. Nie takie jest bowiem społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa powrotu do pracy na mocy orzeczenia sądu.
