Jak obniżyć pensje mało wydajnemu kierownikowi

Pracownikowi zajmującemu kierownicze stanowisko pracodawca może wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i zaproponować gorsze m.in. wtedy, gdy nie uzyskuje on zakładanych wyników pracy.

Publikacja: 18.02.2017 15:38

Jak obniżyć pensje mało wydajnemu kierownikowi

Foto: 123RF

Tak uznaje się w orzecznictwie sądowym. W przepisach prawa pracy nie ma natomiast wskazanych przyczyn uzasadniających złożenie pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego.

Zmiana na niekorzyść

Wypowiedzenie zmieniające pozwala pracodawcy zmodyfikować dotychczasowe warunki zatrudnienia podwładnego. Jego wręczenie jest konieczne wtedy, gdy zmiana ma dotyczyć istotnych warunków zatrudnienia i ma być ona niekorzystna dla podwładnego. Na tej podstawie szef może powierzyć kierownikowi inne niż dotychczas stanowisko pracy lub zmienić zasady jego wynagradzania.

Do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się zasady obowiązujące przy wypowiedzeniu umowy o pracę. Ma to poważne konsekwencje, gdyż oznacza, że trzeba zachować wszelkie wymagania formalne dotyczące wypowiedzenia umowy. W szczególności, aby zmienić warunki pracy osobie zatrudnionej na czas nieokreślony, należy zachować formę pisemną wypowiedzenia, wskazać w nim konkretną przyczynę uzasadniającą tę zmianę oraz podać proponowane nowe warunki pracy. Jeżeli pracownik korzysta z ochrony związkowej, konieczne jest ponadto przeprowadzenie konsultacji zamiaru złożenia wypowiedzenia.

W orzecznictwie sądowym podkreślano, że przyczyna wypowiedzenia nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości. Ponadto, dopuszcza się złożenie wypowiedzenia zmieniającego także w przypadku mniej istotnych przyczyn niż wymagane w razie wypowiedzenia definitywnego. Wynika to z faktu, że przy wymówieniu zmieniającym pracodawca nie dąży do rozwiązania umowy z pracownikiem, lecz proponuje mu pozostanie w firmie na nowych warunkach.

Powszechnie uznaje się, że brak odpowiedniej dbałości, staranności, czy uwagi w wykonywaniu obowiązków pracowniczych uzasadnia złożenie pracownikowi wypowiedzenia. Podobnie w sytuacji, gdy pracownik jest nieporadny i przez to nieprzydatny zawodowo, szef może mu złożyć wypowiedzenie zmieniające i zaproponować pracę na innym, mniej odpowiedzialnym i gorzej płatnym stanowisku.

Utrata zaufania

Nie ulega wątpliwości, że brak zaufania do pracownika może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia zmieniającego, zwłaszcza gdy zajmuje on odpowiedzialne lub kierownicze stanowisko. W stosunku do tych osób pracodawca ma bowiem prawo stosować ostrzejsze wymagania i oczekiwać ich większej lojalności. Wskazywał na to wyraźnie Sąd Najwyższy w wyroku z 4 marca 2009 r. (II PK 202/08). SN stwierdził wówczas, że utrata zaufania do pracownika może uzasadniać wypowiedzenie mu umowy nawet wtedy, gdy jego zachowanie nie nosi cech zawinienia, jeżeli w okolicznościach sprawy ta przyczyna jest usprawiedliwiona w tym znaczeniu, że od pracodawcy nie można wymagać, by nadal darzył pracownika niezbędnym zaufaniem.

Ma to szczególne odniesienie w przypadku utraty zaufania do pracownika zajmującego stanowisko kierownicze, wobec którego – z racji pełnionych i godziwie opłacanych funkcji – stosuje się ostrzejsze kryteria oceny stawianych mu wymagań i oczekiwań w zakresie starannego wypełniania kierowniczych i pracowniczych powinności dbania o dobro pracodawcy.

Brak wyników

Firma może również złożyć wypowiedzenie zmieniające kierownikowi z powodu braku wyników działu, którym zarządza. Tak tę kwestię rozstrzygnął SN w wyroku z 10 marca 2008 r. (III PK 80/07). Stwierdził, że przyczyną wypowiedzenia zmieniającego kierownikowi wydziału może być osiąganie przez ten wydział złych wyników ekonomicznych, mimo że kierownik dokłada należytej staranności. Pracodawca ma bowiem prawo oczekiwać i wymagać od osoby zatrudnionej na kierowniczym stanowisku więcej niż od pracownika szeregowego.

Tylko wyjątkowe okoliczności mogą podważyć wypowiedzenie zmieniające w takiej sytuacji. Zasadniczo więc kierownik może stracić stanowisko, gdy jego dział nie przynosi spodziewanych wyników i pracodawca uzna, że nie sprawdza się on na tym miejscu.

Brak umiejętności organizacyjnych

Uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia zmieniającego kierownikowi może również stanowić brak umiejętności organizacyjnych. Będzie tak nawet mimo np. wysokiej oceny jego kwalifikacji zawodowych. Od osób zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych pracodawca może bowiem wymagać prawidłowego organizowania pracy, koordynacji podejmowanych działań tak z bezpośrednim przełożonym, jak i podległymi pracownikami. Zwracał na to uwagę także SN w wyroku z 10 listopada 1999 r. (I PKN 355/99).

Pracodawca może też wypowiedzieć warunki pracy osobie samodzielnie organizującej wykonywanie swoich obowiązków pracowniczych, jeżeli nie osiąga ona wyników porównywalnych z innymi pracownikami. Obojętne jest przy tym, czy zostało to spowodowane niestarannym wykonywaniem obowiązków czy przyczynami obiektywnymi, leżącymi po stronie pracownika (wyrok SN z 2 października 1996 r., I PRN 69/96).

Naruszenie obowiązków

Okolicznością uzasadniającą złożenie kierownikowi wypowiedzenia zmieniającego jest z pewnością również naruszenie przez niego obowiązków pracowniczych. Wskazywał na to także SN w wyroku z 21 sierpnia 2008 r. (II PK 365/07). Uznał wówczas, że naruszenie podstawowych obowiązków przez każdego pracownika, w tym w szczególności przez pełniącego funkcję kierowniczą, w zakresie sprawowania prawidłowego i rzetelnego nadzoru nad ewidencjonowaniem czasu pracy, stanowi rażące pogwałcenie powinności pracowniczych, które ze względu na rodzaj i wagę naruszanych obowiązków pracowniczych może uzasadniać wypowiedzenie zmieniające. Niewątpliwie więc pracodawca uznając, że kierownik narusza swoje obowiązki pracownicze, może mu złożyć wypowiedzenie zmieniające, proponując pracę na mniej odpowiedzialnym stanowisku.

Przykład

Pan Janusz był zatrudniony jako kierownik działu sprzedaży w firmie budowlanej. Szef stwierdził, że w ciągu ostatniego roku ten dział nie przyniósł nawet połowy zakładanych zysków. Niezadowolony z pracy pana Janusza, złożył mu wypowiedzenie zmieniające, uzasadniając to brakiem wyników pracy i nieporadnością. Po okresie wypowiedzenia zaproponował mu dalszą pracę na stanowisku handlowca z wynagrodzeniem niższym o 1000 zł. Pan Janusz, nie zgadzając się z tym, złożył odwołanie od wypowiedzenia do sądu pracy, żądając przywrócenia na dotychczasowe stanowisko pracy. Podnosił, że to nie jest jego wina, że dział nie przynosił dochodów. W odpowiedzi na pozew pracodawca bronił się wykazując, że pan Janusz był niezorganizowany, popełniał liczne błędy i obiektywnie nie radził sobie ze swoimi obowiązkami. Sąd oddalił powództwo pracownika wskazując, że pracodawca miał uzasadnione powody, aby wypowiedzieć mu dotychczasowe warunki pracy i płacy.

Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach

Tak uznaje się w orzecznictwie sądowym. W przepisach prawa pracy nie ma natomiast wskazanych przyczyn uzasadniających złożenie pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego.

Zmiana na niekorzyść

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP