Ochrona przed zwolnieniem po ukończeniu obniżonego wieku emerytalnego

- Urodziłem się 19 grudnia 1953 r. Nieprzerwanie od 1978 r. pracuję na umowę o pracę. 19 grudnia 2016 r. nabyłem prawo do okresu ochronnego przed zwolnieniem mnie z pracy. Jaki okres ochronny obowiązuje mnie po reformie emerytalnej?

Zgodnie z przepisami sprzed reformy emerytalnej, wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 19 grudnia 1953 r. wynosił 67 lat. Czytelnik osiągnąłby go w grudniu 2020 r. Oznacza to, że jego okres ochrony przedemerytalnej rzeczywiście rozpoczął się w grudniu 2016 r. Zgodnie z reformą systemu emerytalnego, która weszła w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzn został obniżony do 65 lat. Czytelnik osiągnie go 19 grudnia 2018 r.

Z uwagi na to, że pracownik był już objęty ochroną stosunku pracy w dniu wejścia w życie nowych przepisów, będzie podlegał tej ochronie do 19 grudnia 2020 r. (tj. do osiągnięcia wieku emerytalnego wynikającego z dotychczasowych przepisów). Bez znaczenia jest fakt, że w międzyczasie osiągnie nowy, obniżony wiek emerytalny. Od pracownika będzie zależało, czy przejdzie na emeryturę, czy będzie chciał dalej pracować do końca okresu podlegania ochronie.

- Chciałbym ustalić swój okres ochrony przedemerytalnej. Urodziłem się 18 stycznia 1957 r., mam ponad 38 lat pracy. Kiedy będę objęty ochroną po zmianie wieku emerytalnego? Czy będzie to okres 18 stycznia 2018 r. – 18 stycznia 2022 r.?

Zgodnie z przepisami sprzed reformy emerytalnej, wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 18 stycznia 1957 r. wynosił co najmniej 67 lat. Czytelnik osiągnąłby go w styczniu 2024 r. Oznacza to, że jego okres ochrony przedemerytalnej rozpocząłby się w styczniu 2020 r. Zgodnie z reformą, która weszła w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzn został obniżony do 65 lat. Czytelnik osiągnie go 18 stycznia 2022 r.

Z uwagi na to, że pracownik osiągnie wiek emerytalny po upływie 4 lat od dnia wejścia w życie reformy, będzie on objęty ochroną przedemerytalną od 18 stycznia 2018 r. do 18 stycznia 2022 r. Tak więc czytelnik poprawnie określił swój okres podlegania ochronie przed zwolnieniem.

- Urodziłem się 2 września 1957 r. Mam 42 lata pracy (licząc z wojskiem). Od kiedy obowiązuje mnie okres ochronny?

Zgodnie z zasadami obowiązującymi do 30 września 2017 r., wiek emerytalny dla mężczyzny urodzonego we wrześniu 1957 r. wynosił co najmniej 67 lat. Czytelnik osiągnąłby go we wrześniu 2024 r. Oznacza to, że w dniu wejścia reformy emerytalnej w życie nie był objęty ochroną.

Zgodnie z nowymi przepisami powszechny wiek emerytalny mężczyzn został obniżony do 65 lat. Pracownik osiągnie nowy wiek emerytalny we wrześniu 2022 r., tj. po upływie 4 lat od wejścia reformy w życie. Będzie więc podlegał ochronie przed zwolnieniem od września 2018 r. do września 2022 r.

Biorąc pod uwagę ogólne reguły (przy założeniu, że czytelnik nie ma uprawnień do szczególnych zasad emerytalnych), obecnie nie jest on objęty ochroną przedemerytalną i pracodawca teoretycznie może wypowiedzieć mu umowę o pracę.

- Moja mama urodziła się 26 kwietnia 1961 r. Ma mało lat pracy, bo zajmowała się wychowywaniem 4 dzieci. Ostatnio była zatrudniona od 1 października 2016 r. do 30 września 2017 r. jako "babcia niania" (na podstawie umowy uaktywniającej). 10 października zarejestrowała się jako bezrobotna. Przyznano jej zasiłek na pół roku. Czy należy się jej 4-letni okres ochronny do osiągnięcia wieku emerytalnego? Czy ma z tego tytułu prawo do zasiłku do uzyskania wieku emerytalnego? Chodzi o zatrudnienie mamy na etacie, bo już zatrudnienie mamy jako „babci niani" nie wchodzi w grę – dziecko ma już 2,5 roku, a umowa uaktywniająca jest tylko do ukończenia przez dziecko 3 lat.

Dla osoby urodzonej w kwietniu 1961 r. wiek emerytalny według starych zasad wynosił 62 lata i 10 miesięcy. Matka czytelniczki osiągnęłaby go w lutym 2024 r. Jej okres ochrony przedemerytalnej rozpocząłby się w lutym 2020 r., więc w dniu wejścia reformy emerytalnej w życie (tj. 1 października 2017 r.) nie była ona objęta ochroną.

Z uwagi na to, że nowy wiek emerytalny (60 lat) zostanie osiągnięty w kwietniu 2021 r., tj. przed upływem 4 lat od wejścia w życie nowych przepisów, matka czytelniczki będzie podlegała ochronie w okresie 1 października 2017 r. – 1 października 2021 r.

Kwestia wieku przedemerytalnego ma jednak znaczenie tylko w kontekście ochrony stosunku pracy. W okresie takiej ochrony nie można wypowiedzieć umowy o pracę. Należy to jednak oddzielić od innych kwestii, takich jak uprawnienie do zasiłku dla bezrobotnych, wysokość przyszłej emerytury itp.

Dalsze zatrudnienie (na jakiejkolwiek podstawie, która jest tytułem do opłacania składek emerytalnych) wpłynie jednak zapewne na wysokość przyszłej emerytury, która może być wypłacana od osiągnięcia wieku emerytalnego. Ma to szczególne znaczenie przy stosunkowo krótkim okresie składkowym.

- Chciałam zadać pytanie, kiedy zgodnie z nowymi przepisami rozpocznie się moja ochrona przed wypowiedzeniem? Urodziłam się 14 kwietnia 1964 r.

Zgodnie z przepisami sprzed reformy emerytalnej, wiek emerytalny kobiety urodzonej 14 kwietnia 1964 r. wynosił 63 lata i 10 miesięcy. Czytelniczka osiągnęłaby go dopiero w lutym 2028 r. Zgodnie z nowymi przepisami, które weszły w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny kobiet wynosi obecnie 60 lat. Wiek ten czytelniczka osiągnie 14 kwietnia 2024 r. Okres ochrony przed zwolnieniem rozpocznie się zatem 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, tj. 14 kwietnia 2020 r.

- Urodziłam się 21 marca 1961 r. Pracuję na umowę na czas nieokreślony w dużej korporacji. Kiedy zacznie się ochrona przed wypowiedzeniem mi stosunku pracy? Czy w tym okresie mogę korzystać z rehabilitacji na L-4 w sanatorium?

Zgodnie z przepisami sprzed reformy emerytalnej, wiek emerytalny kobiety urodzonej 21 marca 1961 r. wynosił 62 lata i 9 miesięcy. Czytelniczka osiągnęłaby go dopiero w grudniu 2023 r. Zgodnie z nowymi przepisami, które weszły w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny kobiet wynosi obecnie 60 lat.

Biorąc pod uwagę, że nowy wiek emerytalny (60 lat) czytelniczka osiągnie 21 marca 2021 r., tj. przed upływem 4 lat od wejścia w życie nowych przepisów, będzie podlegała ochronie w okresie 1 października 2017 – 1 października 2021 r. Bez znaczenia będzie fakt, że w międzyczasie osiągnie ona nowy, obniżony wiek emerytalny. Od pracownicy będzie zależało, czy przejdzie na emeryturę, czy będzie chciała dalej pracować do końca podlegania ochronie.

Podleganie ochronie przedemerytalnej nie ma wpływu na możliwość korzystania z L4 przez pracownika. Należy jednak pamiętać, że ochrona stosunku pracy nie dotyczy m.in. rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika (53 k.p.), czyli również z powodu długotrwałej choroby. Oznacza to, że pracodawca jest uprawniony do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia w przypadku długotrwałej niezdolności do pracy pracownika spowodowanej chorobą, tj. co do zasady nieobecności trwającej ponad 182 dni.

- Urodziłam się 13 stycznia 1961 r. Jestem zatrudniona na czas nieokreślony. Od kiedy obejmie mnie okres ochrony przed przejściem na emeryturę? Do kiedy pracodawca może mnie zwolnić z pracy?

Zgodnie z przepisami sprzed reformy emerytalnej, wiek emerytalny kobiety urodzonej 13 stycznia 1961 r. wynosił 62 lata i 9 miesięcy. Czytelniczka osiągnęłaby go dopiero w październiku 2023 r. Zgodnie z nowymi przepisami, które weszły w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny kobiet wynosi obecnie 60 lat.

Biorąc pod uwagę, że nowy wiek emerytalny (60 lat) czytelniczka osiągnie 13 stycznia 2021 r., tj. przed upływem 4 lat od wejścia w życie nowych przepisów, podlega ochronie przed wypowiedzeniem w okresie 1 października 2017 – 1 października 2021 r. W tym czasie pracodawca nie może jej wręczyć wypowiedzenia umowy.

- Urodziłem się 15 czerwca 1957 r. Od kiedy będę chroniony przed zwolnieniem i kiedy osiągnę wiek emerytalny?

Na podstawie zasad obowiązujących do końca września 2017 r., wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 15 czerwca 1957 r. wynosił 67 lat. Pracownik osiągnąłby go dopiero w czerwcu 2024 r. Oznacza to, że na moment wejścia w życie reformy emerytalnej czytelnik nie był objęty ochroną przed zwolnieniem. Zgodnie z nowymi przepisami, powszechny wiek emerytalny mężczyzn wynosi co najmniej 65 lat. Wiek ten czytelnik osiągnie 15 czerwca 2022 r. Jego okres ochrony przedemerytalnej rozpocznie się więc 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego (tj. 15 czerwca 2018 r.) i będzie trwał do 15 czerwca 2022 r.

- Urodziłam się 27 lutego 1964 r. Obecnie jestem zatrudniona na podstawie umowy na czas nieokreślony. Jaki wiek emerytalny ma do mnie zastosowanie i w jakim okresie będzie mnie obejmowała ochrona przed zwolnieniem? Pracuję od września 1980 r.