Hematoonkologia – sukcesy i wyzwania

„Mapa sukcesów i drogowskazów dla hematoonkologii w Polsce" – to tytuł panelu dyskusyjnego dotyczącego leczenia chorych na nowotwory krwi, który odbył się w ramach XXIX Forum Ekonomicznego w Krynicy. W dyskusji moderowanej przez redaktor naczelną „Służby Zdrowia" Renatę Furman udział wzięli: Anna Kupiecka, prezes fundacji „OnkoCafe – Razem lepiej", Maciej Miłkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, prof. Sebastian Giebel, kierownik Kliniki Transplantacji Szpiku Onkohematologii w gliwickim oddziale Centrum Onkologii, dr Leszek Borkowski, przedstawiciel Konsylium Pacjentów z Nowotworami Krwi, a także Roman Topór-Mądry, prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.

Według KRN w ostatnich latach liczba zachorowań na nowotwory układu krwiotwórczego i chłonnego wzrosła ponad dwukrotnie. Pocieszające jest jednak to, że mamy coraz więcej leków, które zmieniają nowotwory hematologiczne z chorób śmiertelnych w przewlekłe.

Coraz częściej zachorowania na nowotwory krwi obserwuje się u osób młodszych, od 50. roku życia (ok. 60 proc.). Należy pamiętać, że są to osoby w pełni produktywne, generujące PKB.

Nowa współpraca z firmami

Jak podkreślał minister Maciej Miłkowski, resort zdrowia zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji i prowadzi działania zmierzające do poprawy jakości leczenia pacjentów hematoonkologicznych.

– Od 1 lipca firmy farmaceutyczne zaczęły bardzo mocno współpracować z NFZ. Czołowi polscy hematoonkolodzy zbierają informacje dotyczące skuteczności terapii. W lipcu weszły technologie, które częściowo uzależniają finansowanie od tzw. efektu terapeutycznego – wyjaśniał Miłkowski. – Koszt całościowy jest znacząco niższy, ponieważ ministerstwo nie musi pokrywać kosztów leczenia u pacjentów nieodpowiadających na nie i dlatego udało się dojść do porozumienia – dodawał.

W praktyce oznacza to, że dostęp do nowoczesnego leczenia będzie łatwiejszy. – Hematoonkologia jest poligonem doświadczalnym, na którym odnosimy wiele sukcesów. I w przypadku chorób takich jak przewlekła białaczka szpikowa czy przewlekła białaczka limfocytowa czas życia chorych podwoił się albo nawet zwielokrotnił bardziej. Wydaje mi się, że na tej fali sukcesów w zakresie hematoonkologii wypadamy jako Polska dobrze i w tej chwili mamy dostęp prawie do wszystkich tych form terapii. Nie zawsze odbywa się to w takim tempie, jaki byśmy sobie życzyli, ale są widoczne efekty – powiedział prof. Sebastian Giebel.

Ostatnie decyzje Ministerstwa Zdrowia chwaliła także Anna Kupiecka. – Pacjenci ze szpiczakiem plazmocytowym silnie domagali się tych najnowszych terapii. Na szczęście udało się je zrefundować. Byłoby dobrze, gdyby w każdym rodzaju choroby onkologicznej lekarze mieli tego rodzaju narzędzia – zaznaczyła.

Dodała, że ma na myśli przede wszystkim potrzeby pacjentów z przewlekłą białaczką limfocytową. – Są wprowadzone i refundowane terapie, ale z dużymi ograniczeniami dla części pacjentów. Refundacja przysługuje tym, którzy mają delecje P17 lub mutację genu tp53. Inni pacjenci leku nie dostają, choć badania wskazują, że byłoby to na ich korzyść. Nie powinno być takich zawężeń, ta sytuacja tworzy nierówność wśród pacjentów, którzy walczą o życie – zaznaczała. – Jeszcze do niedawna taka nierówność miała miejsce w przypadku pacjentek z rakiem piersi. Ale, na szczęście, udało się to zmienić. Chcemy, aby dostęp do terapii był oparty na charakterystyce produktu leczniczego, a nie kryteriach programu lekowego – apelowała.

– Patrząc na resort zdrowia, który w sposób metodyczny poprawia sytuację pacjentów w hematoonkologii, zauważyłem dziury. Tymi dziurami są pacjenci, którzy chorują na te choroby, które wymagają pewnej strategii masowej. Dobrze byłoby zabezpieczyć te małą grupę pacjentów, która się wymyka z tego uderzenia farmakologicznego głównych działów. To są ci pacjenci, którzy nie mają tych kombinacji genetycznych. Trzeba dać szanse pacjentom niezaopatrzonym – podkreślił dr Leszek Borkowski.

Prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Roman Topór-Mądry zwrócił jednak uwagę na to, że potrzebne są kompleksowe działania. – Na początku września minister Sławomir Gadomski otrzymał naszą opinię dotyczącą opieki hematoonkologicznej. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem aktów legislacyjnych wdrażających ją w życie. Zdajemy sobie sprawę, że oprócz dostępu do nowych technologii sprawa organizacji, szybkiej pełnej diagnostyki i planu leczenia jest kluczowa – tłumaczył.

– W Stowarzyszeniu Polskiej Grupy ds. Leczenia Białaczek u Dorosłych przykładamy ogromną wagę do zbierania danych – mówił prof. Sebastian Giebel. – Z jednej strony dotyczy to realizowanych przez nas prospektywnych badań klinicznych, z drugiej zbierania danych retrospektywnych, np. dotyczących chorych leczonych w określony sposób w ramach programów lekowych. I tu dobrym przykładem są chorzy leczeni na przewlekłą białaczkę limfocytową, ponieważ tak szczegółowe dane posiadamy – zaznaczył.