Projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej z 14 lipca 2017 r. stanowi jeden z elementów pakietu 100 zmian dla firm, których wprowadzenie zapowiadał wicepremier Mateusz Morawiecki. Głównym celem ustawy jest zniesienie przeszkód w możliwości faktycznego kontynuowania przez następców prawnych prowadzenia przedsiębiorstwa zmarłej osoby fizycznej działającej w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Sukcesja biznesu polskich firm rodzinnych jest jednym z największych wyzwań obecnej dekady. Duża część takich przedsięwzięć powstawała na przełomie lat 80. i 90., a zatem po 25–30 latach funkcjonowania znajdują się w trakcie bądź tuż przed rozpoczęciem procesu sukcesji. A polskie przepisy nie są przygotowane do przeprowadzenia procesów przekazania zarówno prostych czy też niewielkich biznesów, jak i tych bardziej złożonych.
Tymczasowy zarząd
W obecnym stanie prawnym, z uwagi na brak uregulowań pozwalających na szybkie przejęcie przedsiębiorstwa nabytego w drodze spadku, spadkobiercy napotykają wiele problemów natury organizacyjnej i prawnej. Są one związane nie tylko z niejasnymi regulacjami dotyczącymi sukcesji biznesu, ale także wadliwymi praktykami organów administracji (szerzej: A. Mariański (red.), „Sukcesja biznesu, czyli jak zadbać o bezpieczeństwo przedsiębiorstwa i rodziny", Gdańsk 2016).
Projekt ustawy zmierza do ustanowienia zasad tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną po jego śmierci oraz kontynuowania działalności gospodarczej wykonywanej przy użyciu tego przedsiębiorstwa. Inicjatywa jest jak najbardziej cenna i niewątpliwie zmierza do poprawienia możliwości dziedziczenia przedsiębiorstw osoby fizycznej. Projekt ma na celu modyfikację obwiązujących regulacji w sposób umożliwiający funkcjonowanie w polskim porządku prawnym nowych instytucji w postaci „przedsiębiorstwa w spadku" zarządzanego docelowo przez „zarządcę sukcesyjnego".
Tym samym projektowana ustawa, ze względu na swój szeroki zakres oddziaływania, w szczególności na gruncie prawa cywilnego, administracyjnego, podatkowego oraz związanych z nimi przepisów proceduralnych, wywrze znaczny wpływ na cały porządek prawny. Z chwilą śmierci przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną jego przedsiębiorstwo stanie się przedsiębiorstwem w spadku, które prowadzić będzie zarządca sukcesyjny umocowany do czynności sądowych i pozasądowych z tym związanych. Stanie się tak niezależnie od faktu, czy do spadku należeć będzie całe przedsiębiorstwo, jego zorganizowana część czy też udział we współwłasności przedsiębiorstwa, jak również czy przedsiębiorstwo to będzie objęte zapisem windykacyjnym lub będzie ono częścią majątku wspólnego przedsiębiorcy oraz jego małżonka.