Warto na nie zwrócić uwagę i rozważyć ich zastosowanie. Tym bardziej, że przy okazji prowadzenia działalności gospodarczej może pojawić się wiele okazji w różnych postępowaniach administracyjnych. W tym kontekście za jedno z ciekawszych rozwiązań należy uznać mediację.
Zgodnie z art. 96a § 3 nowego brzmienia kodeksu postępowania administracyjnego celem mediacji jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz dokonanie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach prawa. Mediacja może dotyczyć tylko tych kwestii, które organ rozstrzyga uznaniowo. Przykładowo, jeżeli toczy się postępowanie o wydanie pozwolenia na budowę, to przedmiotem negocjacji między inwestorem a starostą nie może być zastosowanie w takiej sytuacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (bo jeśli taki plan obowiązuje - zastosowanie takie jest niezaprzeczalnym obowiązkiem organu). Tym niemniej mediacje w takim przypadku mogą być prowadzone między różnymi stronami postępowania w zakresie pozwolenia na budowę lub między stroną a organem, gdy decyzja organu oparta jest na bardziej uznaniowych przesłankach.
Mediacja może trwać co do zasady dwa miesiące. Może zostać przedłużona maksymalnie na jeszcze jeden – trzeci miesiąc. O jej rozpoczęciu decyduje organ administracji z własnej inicjatywy, pytając o taką możliwość strony lub też na wniosek którejś ze stron. Prowadzi ją specjalnie dobrany zespół osób (jeżeli jest taka możliwość, to przez same strony) posiadający zarówno doświadczenie z zakresu mediacji, jak i znajomość konkretnych spraw administracyjnych. W trakcie mediacji wszyscy jej uczestnicy powinni mieć możliwość swobodnej wypowiedzi i wymiany uwag na tematy prawne i faktyczne związane ze sprawą. W razie potrzeby mogą być prowadzone analizy przy udziale biegłych. Poruszane kwestie powinny być objęte tajemnicą mediacji – zwłaszcza, jeżeli ta ostatnia nie zakończy się powodzeniem. Sukces mediacji może przybierać różne formy, zależne także od tego, kto z kim negocjuje. Jeżeli uczestnikami mediacji są dwie strony postępowania o sprzecznych interesach – mogą poczynić ustalenia o zawarciu ugody. Jeżeli mediuje strona postępowania z organem prowadzącym postępowanie (bo też jest taka możliwość) – można poczynić ustalenia, co do decyzji wydanej później przez ten organ. Ustalenia takie są wiążące dla organu pod warunkiem, że nie naruszają przepisów prawa. W trakcie mediacji strona może zobowiązać się do tego, że pod jakimś warunkiem wycofa złożony w toku postępowania administracyjnego wniosek, lub szybciej zrzeknie się prawa do wniesienia odwołania od decyzji.
Rozpoczęcie mediacji nie jest równoznaczne z tym, że strona, czyli np. przedsiębiorca już na wstępie zobowiązuje się do ustępstw. Mediacja, aby zakończyła się powodzeniem, powinna być otwarta na kompromisowe zakończenie sprawy. Niezależnie od tego pamiętać trzeba o kosztach mediacji, do których zalicza się również wynagrodzenie mediatora. Jeżeli sprawa miałaby zakończyć się ugodą - koszty ponoszą w równych częściach strony postępowania. ?
