Najważniejszy obowiązek centralizacji VAT: zmiana faktur

Każda faktura zakupowa wystawiona po 1 stycznia 2017 r. tylko i wyłącznie na urząd obsługujący gminę lub na jej jednostkę lub zakład budżetowy, jako na nabywcę, zamiast na gminę, będzie fakturą wystawioną z błędem.

Publikacja: 22.11.2016 01:00

Najważniejszy obowiązek centralizacji VAT: zmiana faktur

Foto: 123RF

Po 1 stycznia 2017r. każda faktura zakupowa powinna być prawidłowo wystawiona na gminę jako na nabywcę, a nie na urząd ją obsługujący czy też na jej jednostkę lub zakład budżetowy. I to mimo tego, iż faktura ta dotyczyć będzie zakupów dokonywanych przez te jednostki organizacyjne gminy. Dane tej jednostki organizacyjnej gminy, także oczywiście muszą być podawane na fakturze, ale wyłącznie jako dane dodatkowe (pomocnicze) i jako dane np. odbiorcy.

Kiedy konieczna korekta

Powyższy obowiązek dotyczy wszystkich bez wyjątku faktur nabycia. Także tych faktur, które nie dają prawa do odliczeń podatku naliczonego w niej zawartego.

Zatem każda faktura zakupowa wystawiona po 1 stycznia 2017r. tylko i wyłącznie na urząd obsługujący gminę lub na jej jednostkę lub zakład budżetowy, jako na nabywcę, zamiast na gminę, będzie fakturą wystawioną z błędem, który należy poprawić. Musi zatem taka faktura zostać poprawiona co do danych identyfikacyjnych tego „nabywcy".

Poprawienie tych danych może odbyć się na dwa różne sposoby. Przy czym obydwie opcje są równorzędne. Czyli albo poprzez wystąpienie z prośbą do wystawcy błędnej faktury (sprzedającego) o wystawienie faktury korygującej. Albo też poprzez wystawienie noty korygującej do tej błędnej faktury oraz wysłania jej wystawcy. Przy czym druga opcja jest w praktyce częściej stosowana.

Popełniane błędy dotyczyć będą w szczególności omyłkowego wskazania na fakturze jako nabywcy:

- jednostki organizacyjnej gminy i także numeru NIP tej jednostki,

- jednostki organizacyjnej gminy, jednakże numeru NIP samej gminy,

- gminy, jednakże numeru NIP jednostki organizacyjnej gminy.

Ponadto jeśli chodzi o to, czy taka faktura zakupowa wystawiona po 1 stycznia 2017r. z błędnymi danymi identyfikacyjnymi „nabywcy" uprawnia go do odliczenia, to należy zauważyć, iż w modelu scentralizowanym taka faktura pomimo wszystko powinna dać mu prawo do odliczenia podatku naliczonego uwidocznionego w tej fakturze. Wynika to z aktualnego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), a także ze specustawy o centralizacji. Zgodnie bowiem ze specustawą o centralizacji, gmina z dniem centralizacji wchodzi we wszystkie prawa i obowiązki swoich jednostek w zakresie podatku VAT.

To, iż takie błędy - powszechnie uznawane za błędy mniejszej wagi - nie dyskwalifikują faktury zakupu dla celów odliczeń, potwierdza i orzecznictwo sądowe i orzecznictwo administracyjne.

Już kilka lat temu w wyroku z dnia 1 marca 2012 r. w sprawie C?280/10, TSUE stwierdził m.in.:

Jeśli wymogi materialne dla celów odliczeń przewidziane w przepisach są spełnione, bowiem nabycie towarów i usług faktycznie zostało zrealizowane na potrzeby opodatkowanych czynności dokonanych przez podatnika, to podatnik ten może skorzystać z prawa do odliczenia VAT związanego z tym nabyciem, z faktury wystawionej na formalnie inny podmiot jednak tożsamy z podatnikiem.

Tak samo orzekł Minister Finansów w wydanej interpretacji indywidualnej z 18 lipca 2012r. Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (sygnatura IPTPP1/443-340/12-2/MS), w całości opartej na ww. wyroku TSUE.

Zatem fakturowanie zakupów towarów i usług tylko na jednostkę lub zakład budżetowy gminy, zamiast na gminę (z umieszczeniem dodatkowo danych jej jednostki organizacyjnej), jest od 1 stycznia 2017r. niemożliwe.

Podwójne dane

Od 1 stycznia 2017r. każda faktura zakupowa musi zawsze zawierać dubeltowe (podwójne) dane.

Czyli zarówno pełne dane identyfikacyjne gminy jako nabywcy, tj.: jej nazwę, jej adres i jej NIP oraz dodatkowo dane identyfikacyjne jej jednostki organizacyjnej, jako podmiotu działającego w jej imieniu, czyli: nazwę odbiorcy towarów i usług (będącego także adresatem faktury) i jego adres.

Faktury dotyczące zakupów dokonywanych przez jednostki lub zakłady budżetowe gminy choć bezpośrednio będą do nich trafiać, a nie do gminy i przez te jednostki będą księgowane, z punktu widzenia formalnego, muszą zawierać dane jednostki macierzystej.

Należy także zwrócić szczególną uwagę na użytą przez art. 106e ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT terminologię dotyczącą „NIP nabywcy" na fakturze. Mianowicie przepis ten stanowi, iż faktura powinna zawierać: „numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi". Zatem dane nabywcy, a szczególnie jego NIP, zawarte w fakturze, zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, to wyłącznie dane podatnika zarejestrowanego w urzędzie skarbowym jako „podatnik VAT czynny", składający comiesięczne deklaracje VAT-7. A takim podatnikiem jest bezspornie gmina.

Na fakturze w pozycji „nabywca" może więc widnieć wyłącznie gmina, gdyż to ona jest podatnikiem VAT zarejestrowanym w urzędzie skarbowym jako „czynny podatnik VAT" i to tylko ona posiada NIP dla celów VAT. Natomiast w pozycji „odbiorca" (lub w uwagach dodatkowych) może i powinna być wymieniona tylko i wyłącznie jednostka lub zakład budżetowy gminy.

UWAGA!

Nazwa i adres nabywcy oraz jego NIP, to na fakturze wyłącznie dane gminy. Natomiast nazwa odbiorcy (adresata faktury), to na fakturze dane jednostki lub zakładu budżetowego gminy.

Zatem z danych identyfikacyjnych gminy na fakturze nabycia powinny być obowiązkowo podane takie dane, jak:

- nazwa gminy oraz jej adres, a także

- NIP gminy (wykluczone jest podawanie NIP jednostki lub zakładu budżetowego gminy).

Natomiast z dodatkowych danych na fakturze, tj.: danych identyfikacyjnych jednostki lub zakładu budżetowego gminy, powinny być obowiązkowo podane wyłącznie takie dane, jak:

- nazwa jednostki lub zakładu budżetowego gminy,

- adres jednostki lub zakładu budżetowego gminy.

UWAGA!

W otrzymywanych przez jednostki lub zakłady budżetowe fakturach powinny być podawane podwójne nazwy (i gminy, i jednostki lub zakładu budżetowego gminy), podwójne adresy, a także NIP wyłącznie gminy.

O czym należy pamiętać

Po 1 stycznia 2017r., tj. po powszechnym wdrożeniu centralizacji rozliczeń VAT w gminach, każda faktura zakupowa otrzymywana przez urząd obsługujący gminę czy też przez jej jednostkę lub zakład budżetowy i ich dotycząca oraz przez nich księgowana, musi bezwzględnie w pozycji „nabywca" zawierać dane identyfikacyjne gminy, czyli ich centrali, ze szczególnym uwzględnieniem NIP tej gminy. Przykładowo faktura na zakup kredy, musi być bezwarunkowo wystawiona na gminę, jako na nabywcę, zamiast na szkołę, mimo iż faktura ta nie daje prawa do odliczeń podatku naliczonego w niej zawartego. Przy czym dane szkoły też muszą być podane w tej fakturze ale tylko dodatkowo (pomocniczo), jak dane odbiorcy i adresata faktury (z nazwą szkoły oraz z adresem szkoły).

Komentarz

Elżbieta Rogala, niezależny ekspert i wykładowca VAT

Faktury są dokumentem bardzo sformalizowanym. W związku z tym formalny wymóg, by po 1 stycznia 2017r., każda faktura zakupowa otrzymana przez urząd obsługujący gminę czy też przez jej jednostkę lub zakład budżetowy, bezwzględnie w pozycji „nabywca" podawała dane identyfikacyjne gminy, ze szczególnym uwzględnieniem jej NIP, związany jest z koniecznością nałożenia na kontrahentów jednostek organizacyjnych gminy, takiego obowiązku.

Wiąże się to ze zmianą programów komputerowych tych kontrahentów. A przede wszystkim ze zmianą zawartych z nimi umów. Bez zmiany umów, wymóg nałożony na kontrahentów jednostek organizacyjnych gminy, by prawidłowo wystawiali faktury, może okazać się bezskuteczny.

Zatem zmiana umów zawartych z kontrahentami jednostek organizacyjnych gminy musi iść w parze ze zmianą ich programów komputerowych. Tylko wtedy faktury zakupowe wystawiane przez kontrahentów tych jednostek (czyli ogólnie rzecz biorąc przez ich świadczeniodawców np. dostawców prądu, gazu, czy ciepła oraz innych dostawców) będą fakturami prawidłowymi. A gmina będzie miała szansę uniknięcia wystawiania setek not korygujących do błędnie wystawionych faktur.

Jedyna nadzieja w uniknięciu po 1 stycznia 2017r. totalnego zamieszania z fakturami nabycia dotyczącymi jednostek organizacyjnych gminy, tkwi w zmienianym od 1 stycznia 2017r. art. 109 ust. 3 ustawy o VAT. Stawia on wymóg podawania w ewidencji VAT (także w JPK) danych kontrahenta ze szczególnym uwzględnieniem jego numeru, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku VAT.

Po 1 stycznia 2017r. każda faktura zakupowa powinna być prawidłowo wystawiona na gminę jako na nabywcę, a nie na urząd ją obsługujący czy też na jej jednostkę lub zakład budżetowy. I to mimo tego, iż faktura ta dotyczyć będzie zakupów dokonywanych przez te jednostki organizacyjne gminy. Dane tej jednostki organizacyjnej gminy, także oczywiście muszą być podawane na fakturze, ale wyłącznie jako dane dodatkowe (pomocnicze) i jako dane np. odbiorcy.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe