Wyrok dotyczy gminy Wrocław (sprawa C-276/14)., ale czekały na niego wszystkie polskie gminy, gdyż wyrok TSUE otwiera im drogę do odzyskania milionów zapłaconych z tytułu podatku VAT.
Spór pomiędzy gminą Wrocław a ministrem finansów dotyczył statusu podatkowego gminnych jednostek budżetowych takich jak szkoły, domy kultury, straż miejska, oczyszczalnie itp., które są powiązane z tą gminą. Wrocław ma takich jednostek 284. Zwrócił się do ministra finansów z wnioskiem o interpretację podatkową: kogo – gminę czy jednostkę budżetową – należy uważać za podatnika podatku VAT, jeżeli taka jednostka dokonuje transakcji opodatkowanych podatkiem VAT, Gmina Wrocław stała na stanowisku, że skoro wyłącznie gmina spełnia kryterium samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej, to wyłącznie gmina może być podatnikiem podatku VAT w związku z działalnością gospodarczą wykonywaną przez jej jednostki.
W interpretacjach indywidualnych minister uznał, że ponieważ gminne jednostki budżetowe wyodrębnione ze struktury gminy Wrocław prowadzą – z punktu widzenia obiektywnych kryteriów – działalność gospodarczą samodzielnie i wykonują w związku z tym czynności opodatkowane podatkiem VAT, należy je uznać za odrębnych podatników VAT.
Spór trafił najpierw do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który przyznał rację ministrowi. Gmina Wrocław wniosła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a ten skierował do Trybunału pytanie prejudycjalne, czy jednostka organizacyjna gminy może być uznana za podatnika VAT, w sytuacji gdy wykonuje czynności w charakterze innym niż organ władzy publicznej, pomimo że nie spełnia warunku samodzielności (niezależności).
W dzisiejszym wyroku Trybunał stwierdził, że podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budżetowe, nie mogą być uznane za podatników podatku od wartości dodanej, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności.
