- czynnościami opodatkowanymi VAT, innymi niż zwolnione, w postaci opłat za najem lokali, których składnikiem kosztowym jest opłata za wywóz odpadów.
Zdaniem gminy usługi odbioru odpadów stanowią element kompleksowej usługi najmu lokali i nie jest możliwe ich odrębne refakturowanie. Ponadto gmina twierdzi, że charakter rozliczeń pomiędzy gminą a firmą świadczącą na jej rzecz usługi odbioru odpadów uniemożliwia wyodrębnienie na fakturach zakupowych części wydatków związanych z czynnościami niepodlegającymi VAT oraz opodatkowanymi VAT. Nie jest także możliwe wystawianie przez usługodawcę odrębnych faktur dotyczących wyłącznie odbioru odpadów z nieruchomości będących przedmiotem wynajmu. Z drugiej strony gmina rozpoznaje sprzedaż z tytułu najmu lokali wraz z usługami dodatkowymi (m.in. odbiór odpadów) i wykazuje ją w deklaracjach VAT.
Gmina wystąpiła z zapytaniem, czy będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia VAT z faktur za zakup usług odbioru odpadów. Zdaniem gminy, będzie jej przysługiwało pełne prawo do odliczenia VAT. Uzasadniając swoje stanowisko, gmina stwierdziła, że dla istnienia prawa do odliczenia VAT konieczny jest związek z czynnościami opodatkowanymi VAT. Z kolei zakres tego prawa jest uzależniony od tego czy dane zakupy związane są wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi VAT czy również korzystającymi ze zwolnienia. W ocenie gminy, jeżeli nie możliwe jest dokonanie bezpośredniej alokacji zakupów do poszczególnych rodzajów czynności, zastosowanie znajduje współczynnik VAT, wskazany w art. 90 ustawy o VAT. Idąc dalej, gmina, powołując się na uchwałę NSA I FPS 9/10 z 24 października 2011 r., zaprezentowała pogląd, iż w przypadku gdy zakupy związane są z czynnościami opodatkowanymi VAT oraz niepodlegającymi w ogóle VAT, przysługuje jej pełne prawo do odliczenia. Co więcej, gmina stwierdziła, że obowiązujące przepisy nie zawierają innych metod ustalania proporcji niż te wskazane w art. 90 ustawy o VAT.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie podzielił stanowiska gminy uznając je za nieprawidłowe. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie organ stwierdził, że odbiór odpadów z nieruchomości położonych na terenie gminy należy do zadań własnych gminy, które wykonuje w charakterze organu władzy publicznej, zatem czynności te pozostają poza zakresem zastosowania ustawy o VAT. W dalszej części organ poruszył kwestię częściowego odliczenia VAT, wskazując na przepisy art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT, które regulują kwestię odliczenia VAT w sytuacji gdy zakupy związane są zarówno z czynnościami opodatkowanymi VAT oraz niepodlegającymi VAT. W świetle powyższego organ stwierdził, że wbrew twierdzeniom gminy, polskie przepisy zawierają inne niż wskazane w art. 90 ustawy o VAT normy określające sposób obliczania proporcji na potrzeby określenia zakresu prawa do odliczenia, które to przepisy znajdą zastosowanie w rozpatrywanej sprawie. W konsekwencji, dyrektor KIS, orzekł że gminie nie będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia VAT a jedynie w części, według proporcji obliczonej zgodnie z art. 86 ust.2a–2h.
Komentarz eksperta
Janina Fornalik, doradca podatkowy partner w MDDP
Moim zdaniem stanowisko zaprezentowane przez organ podatkowy w omawianej interpretacji jest słuszne. Uchwała NSA z 24 października 2011 r., na którą powołuje się gmina, miała zastosowanie do odliczania podatku VAT w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2015 r., a więc przed wprowadzeniem przepisów dotyczących tzw. prewspółczynnika. Odliczanie pełnej kwoty podatku VAT od wydatków, które dotyczą zarówno działalności opodatkowanej jak i niepodlegającej opodatkowaniu naruszałoby wprost przepisy art. 86 ust. 2a i nast. ustawy o VAT. Odrębną kwestią jest sposób kalkulacji prewspółczynnika, który budzi istotne wątpliwości w praktyce. Organy podatkowe stoją bowiem na stanowisku, że gminy mają obowiązek kalkulacji prewspółczynnika według wzoru z rozporządzenia MF z 17 grudnia 2015 r., co z kolei stoi w sprzeczności z przepisami ustawy o VAT (art. 86 ust. 2h), a także celem tych przepisów, którym jest zastosowanie takiej metody, która najlepiej odzwierciedla sposób wykorzystania wydatków do działalności gospodarczej i do innych celów.
