Zadłużanie się samorządów pod większą kontrolą - nowe przepisy o RIO

Wystarczy półroczna przerwa w pracach rady czy sejmiku, aby premier z dnia na dzień zawiesił ten organ.

Aktualizacja: 15.03.2017 08:06 Publikacja: 15.03.2017 07:29

Zadłużanie się samorządów pod większą kontrolą - nowe przepisy o RIO

Foto: 123RF

14 marca Rada Ministrów zaakceptowała projekt nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Opracowana w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji propozycja ma powstrzymać tendencję do nadmiernego zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego. W tym celu zwiększa kompetencje kontrolne izb, zmienia zasady powoływania ich szefów, a także pozwala prezesowi Rady Ministrów – w określonych przypadkach – na natychmiastowe zawieszenie organów gmin, powiatów i województw samorządowych.

Rygor wykonalności

Zgodnie z projektem, gdy jeden z organów gminy nie wykonuje swoich zadań przez co najmniej sześć miesięcy albo gdy nie są one w stanie uchwalić wieloletniej prognozy finansowej albo budżetu, mimo opracowania programu naprawczego prezes Rady Ministrów będzie mógł zawiesić wójta, radę albo obydwa te organy. Jednocześnie wprowadzi do takiej gminy zarząd komisaryczny, nadając rozstrzygnięciu nadzorczemu w tej sprawie rygor natychmiastowej wykonalności. Oznacza to, że od dnia wydania takiego zarządzenia kompetencję zawieszonych organów przejmie komisarz.

– To z pewnością dobre rozwiązanie, którego w obowiązujących przepisach ustawy o samorządzie gminnym zdecydowanie brakuje – komentuje Arkadiusz Babczuk z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. – Zawieszonym organom ma przysługiwać możliwość zaskarżenia takiego rozstrzygnięcia do sądu administracyjnego, który z kolei będzie mógł postanowić o wstrzymaniu jego natychmiastowej wykonalności.

Projekt przewiduje ponadto, że w okresie zawieszenia wójtowi nie będzie przysługiwać wynagrodzenie, a radnym dieta, chyba że sąd rozstrzygnięcie nadzorcze uchyli albo wstrzyma jego natychmiastową wykonalność.

Analogiczne zmiany projekt wprowadza we wszystkich trzech ustawach ustrojowych: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym oraz o samorządzie województwa.

Kadencyjność prezesa

Projekt nowelizuje też sposób powoływania prezesów RIO. Nadal ma się to odbywać w drodze konkursu, ale komisje konkursowe będą działać przy premierze, a trzech z pięciu ich członków będzie wyznaczał rząd: premier oraz ministrowie finansów i administracji.

– To całkowicie likwiduje podstawowe założenie ustrojowe RIO, a mianowicie ich niezależność od administracji rządowej – komentuje Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich.

Kadencja prezesa ma być sześcioletnia, a funkcję tę będzie można sprawować nie dłużej niż przez dwie kadencje.

– Projekt nie zawiera jednak żadnych przepisów wyjaśniających, czy odbyte już kadencje wliczają się do tego limitu czy nie – zwraca uwagę Grażyna Wróblewska, przewodnicząca Krajowej Rady RIO.

etap legislacyjny: trafi do Sejmu

masz pytanie, wyślij e-mail do autora: m.cyrankiewicz@rp.pl

Opinia

Maciej Kiełbus, partner w kancelarii prawnej Dr Ziemski & Partners sp.k.

Jestem przeciwnikiem nadawania rozstrzygnięciom nadzorczym w sprawie zawieszenia organów JST rygoru natychmiastowej wykonalności w każdym przypadku. Dlatego pozytywnie należy ocenić kompromis umożliwiający to nadawanie wyłącznie w ściśle określonych przypadkach uzależnionych od wcześniejszej sytuacji w danej JST. Powinno to zabezpieczyć JST przed instrumentalizacją tego rozwiązania. Jednocześnie apeluję, aby wszystkie skargi JST na rozstrzygnięcia nadzorcze, w tym stwierdzające nieważność uchwał organów JST, rozpatrywane były przez sądy w możliwie krótkim terminie.

14 marca Rada Ministrów zaakceptowała projekt nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Opracowana w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji propozycja ma powstrzymać tendencję do nadmiernego zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego. W tym celu zwiększa kompetencje kontrolne izb, zmienia zasady powoływania ich szefów, a także pozwala prezesowi Rady Ministrów – w określonych przypadkach – na natychmiastowe zawieszenie organów gmin, powiatów i województw samorządowych.

Rygor wykonalności

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a