OLAF domaga się wycofania banknotów 500 euro

Unia Europejska powinna zastanowić się nad wycofaniem banknotów 500 euro. Zdaniem szefa unijnego organu walczącego z oszustwami OLAF - sprzyjają korupcji.

Aktualizacja: 09.02.2016 12:49 Publikacja: 09.02.2016 10:52

OLAF domaga się wycofania banknotów 500 euro

Foto: Bloomberg

Banknoty o wartości ponad 5 razy większej od najwyższego nominału dolarowego będącego w obiegu, czyli 100 dolarów, zapewniają bardzo dużą siłę nabywczą i wymienialność na całym świecie.

- Zastanawiam się, czy nadal istnieje potrzeba posiadania banknotów o dużym nominale, takich jak 500 euro, mając zwłaszcza na uwadze, że bardzo ułatwiają życie różnego rodzaju oszustom — stwierdził szef OLAF, Giovanni Kessler w Brukseli.

EBC będący emitentem tych banknotów odmówił skomentowania wypowiedzi Kesslera. Złożył on ją w dniu, gdy ministrowie spraw wewnętrznych krajów Unii i szefowie Europolu powołali nową jednostkę do walki z terroryzmem. Jednym z jej zadań będzie ograniczanie przepływu pieniędzy do organizacji terrorystycznych.

Kessler kieruje ekipą ok. 300 detektywów, którzy śledzą nadużycia w wykorzystywaniu unijnych funduszy i wszelkich przekrętów w ramach unijnych instytucji. W 2014 r. OLAF wykrył oszustwa na 900 mln euro. Ten dawny prokurator do walki z mafią twierdzi, że mniejsze nominały i bardziej powszechne korzystanie z pieniędzy elektronicznych ułatwią pracę śledczym.

— Zasadnicze znaczenie w zwalczaniu korupcji i oszustw jest możliwość śledzenia drogi przepływów — dodaje.

Pod koniec 2015 r. około 3 proc. banknotów w obiegu stanowiły nominały 500-euro reprezentujące 28 proc. łącznej wartości. Podobnie jak banknoty 100-dolarowe, wiele z wysokich nominałów euro jest trzymane poza krajami ich pochodzenia w regionach, gdzie wielu ludzi woli gotówkę od kont w bankach.

Banknoty i monety jednolitej waluty weszły do obiegu w 2002 r., Niemcy należały do głównych zwolenników emitowania nominałów 500-euro dla zrównoważenia banknotu 1000-markowego i uwzględnienia tradycyjnej preferencji swych obywateli do gotówki. Inne kraje, zwłaszcza Holandia, wyemitowały takie banknoty, natomiast Francja, gdzie najwyższy nominał 500 franków odpowiadał wartości 76 euro, była przeciwna.

Zwolennicy tego banknotu twierdzą z kolei, że jego duża wartość zniechęca do nielegalnych transakcji gotówkowych.

Wielka Brytania będąca poza strefą euro zakazała od 2010 r. wymiany 500 euro w swych kantorach z obawy przed przestępczością. Jej najwyższym nominałem jest banknot 50-funtowy, o wartości 66 euro.

Gdyby 500 euro zostało kiedykolwiek wycofane z obiegu, to szukający zastępczego środka płatniczego nie będą musieli daleko szukać: Szwajcaria ma banknot 1000 franków, o wartości 910 euro albo 986 dolarów.

G. Kessler apeluje również o większe transgraniczne uprawnienia dla swych detektywów walczących z rosnącą liczbą międzynarodowych przestępstw finansowych.

— Mamy wspólny rynek bez granic dla towarów, kapitału i ludzi. Wprowadźmy go w zakresie śledztwa. Bo np. węgierski urzędnik państwowy może dostać łapówkę od hiszpańskiej firmy, a pieniądze trafią na konto w Niemczech, co bardzo utrudni wykrycie przestępstwa w granicach jednego kraju — wyjaśnia.

Bruksela zbada związki z terroryzmem

Komisja Europejska zapowiedziała zbadanie podejrzanie dużej liczby banknotów euro w obiegu w ramach walki z finansowaniem terroryzmu — podał „Financial Times".

- Korzystanie z wysokich nominałów, zwłaszcza 500 euro, jest problemem zgłoszonym przez ogromny przestrzegania prawa. Panuje na nie duży popyt w środowisku przestępczym na skutek dużej wartości i małych rozmiarów — stwierdza projekt planu walki.

Bruksela będzie współpracować z Europolem, ale sama Komisja może tylko ograniczyć dostęp do takich banknotów terrorystom i przestępcom, bo kontrolę nad środkami płatniczymi ma tylko EBC z Frankfurtu.

Problemy bezprawnego korzystania z tych banknotów były rozważane od pewnego czasu, trwały prace techniczne, ale rada EBC postanowiła w 2005 r. utrzymać je w obiegu. Prezes Mario Draghi powiedział teraz, że nie zapadły ostateczne decyzje. — Chcemy jednak zmian, jesteśmy zdecydowani, by nie ułatwiać życia przestępcom.

Na początku Komisja zaproponuje objęcie anonimowych wymian obowiązującymi w Unii przepisami o walce z praniem pieniędzy. Rozważy też wprowadzenie w sektorze innych zasad licencji i nadzoru. Zwróci się do krajów UE od stworzenie scentralizowanych rejestrów kont bankowych i danie celnikom większych uprawnień w konfiskowaniu historycznych przedmiotów kultury materialnej, jeśli podejrzewają, że sprzedano je na finansowanie terroryzmu. Komisja przyspieszy prace nad sporządzeniem czarnej listy krajów spoza Unii mających strategiczne niedociągnięcia w sferze zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Lista ma być sporządzona do czerwca.

Wyspiarze jeszcze ostrzejsi

Banki centralne powinny zrezygnować z emisji banknotów 50 funtów, 100 dolarów i 500 euro, bo korzystają z nich terroryści, handlarze narkotykami i uchylający się od płacenia podatków — uznał b. prezes Standard Chartered Bank, Peter Sands. Szacuje, że nielegalne przepływy wynoszą 2 bln dolarów rocznie

W raporcie dla Harvard Kennedy School twierdzi, że wysokie nominały z bogatych krajów służą do korumpowania elit, wszelkiego rodzaju przestępczości i uchylania się od podatków.

— Odgrywają małą rolę w funkcjonowaniu prawomocnej gospodarki, ale kluczową w podziemnej. Ironią losu jest to, że to państwo daje je przestępcom. Wycofanie ich z obiegu nie zlikwiduje przestępstw, ale zwiększy koszty i utrudni dokonywanie nielegalnych transakcji — uważa Sands.

Banknoty o wartości ponad 5 razy większej od najwyższego nominału dolarowego będącego w obiegu, czyli 100 dolarów, zapewniają bardzo dużą siłę nabywczą i wymienialność na całym świecie.

- Zastanawiam się, czy nadal istnieje potrzeba posiadania banknotów o dużym nominale, takich jak 500 euro, mając zwłaszcza na uwadze, że bardzo ułatwiają życie różnego rodzaju oszustom — stwierdził szef OLAF, Giovanni Kessler w Brukseli.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse
Polskie akcje dalej w czołówce. Miesiąc złota i srebra
Finanse
Będzie konkurs dla członków Rady Fiskalnej
Finanse
Jak przestępcy ukrywają pieniądze? Kryptowaluty nie są wcale na czele
Finanse
Były dyrektor generalny Binance skazany za pranie brudnych pieniędzy
Finanse
Podniesienie kwoty wolnej od podatku. Minister finansów Andrzej Domański zdradził kiedy