Niezwykła historia starego wartburga

Od 11 maja w kinach dokument „Najbrzydszy samochód świata” – zdobywca Złotego Lajkonika na Krakowskim Festiwalu Filmowym.

Aktualizacja: 07.05.2018 17:58 Publikacja: 07.05.2018 17:50

Foto: materiały prasowe

Ta prestiżowa polska nagroda dla filmu dokumentalnego nie jest jedyną przyznaną tej realizacji. Docenili ją widzowie na WatchDocs, sręczając swoją nagrodę, a także jurorzy amsterdamskiego IDFA.

Debiutujący jako reżyser Grzegorz Szczepaniak wcześniej był montażystą, nazywa swój film komedią dokumentalną. Ona nie tylko bawi, ale wzruszająco i prawdziwie opowiada o świecie.

Film drogi – bo taka nazwa pasuje jeszcze bardziej – ma troje bohaterów: 94-letnią panią Kazimierę, jej niemal 70-letniego syna Bogdana oraz samochód – wartburg, którego wiek określić trudno poza pewnikiem: jest sędziwy.

Auto zdobyło już ponad 50 pucharów jako świadectwo niezłomnego trwania rzeczy martwych, które w tym przypadku przerodziło się w brzydotę. W tej konkurencji ów samochód nie ma sobie równych. Mimo ruiny – drzwi, które nie chcą się zamykać, wypadających okien, braku łożyska i części lakieru, który nigdy nie był poprawiany, a także lęku speców mechaników, że rozpadnie im się w rękach w czasie naprawy – wciąż jeździ.

Pan Bogdan jest dumny ze swego pojazdu kupionego – jak opowiada – od pierwszego właściciela – lekarza ortopedy chirurga w Warszawie – w którym od momentu zakupu nic nie poprawiał. Teraz staruszkowi czasem musi podkleić taśmą światła, żeby nie wypadły, albo flamastrem poprawić napis na zaimprowizowanej już tablicy rejestracyjnej. Ale auto pasuje do bohaterów jak ulał, oni też już nie są sprawni – matka mimo energicznych pokrzykiwań na syna porusza się na pchanym przez niego inwalidzkim wózku, on powłóczy sztywną nogą.

Najbrzydszym autem świata matka i syn wyruszają w podróż śladem początków historii swojej rodziny. Docierają na Majdanek, gdzie więziony był w czasie II wojny nieżyjący już ojciec rodziny, do małej wioski, w której pani Kazimiera jako podlotek spędzała czas na radosnych zabawach, co do dziś pamięta.

Celem jest jednak niemiecka fabryka na przedmieściach Magdeburga, w której w czasie II wojny była przymusowym pracownikiem. Jak przebiegała ta podróż, to trzeba zobaczyć. Co scena – to perła. Nie ma przypadkowych kadrów, każde ujęcie kamery jest zoomem dodającym opowieści walorów i materiałów do przemyśleń dla widzów.

Skromna, kameralna historia jest też kopalnią tematów – od synowsko-matczynej relacji, poprzez opowieść o dziejach rodziny, po konfrontację pamięci z historią. No i jest motyw przemijania… Wspaniała wielowątkowość pojawia się za sprawą uważnego obserwowania bohaterów, wzruszająco anachronicznych, kiedy konfrontują się z teraźniejszością. Wystarczy przywołać scenę spotkania w Niemczech z właścicielem podobnego typu wartburga, jaki należy do bohatera filmu. Jednak niemiecki wóz jest w doskonałym stanie, a jego właściciel patrzy na Bogdana z niedowierzaniem, tym bardziej gdy ten mówi do niego po polsku, będąc pewnym, że zostanie zrozumiany.

Takie zderzenia bywają i zaskakujące, i zabawne, i skłaniające do refleksji. Bardzo przemyślana jest też muzyka Mikołaja Majkusiaka, będącej narratorem i świetnym komentatorem doświadczeń bohaterów.

Ten dokument jest też dowodem, że nie trzeba szukać daleko, by znaleźć historię, w której jak w soczewce odbija cały świat. A na deser krótki dokument zrealizowany przez tego samego autora – „Ślimaki”.

Ta prestiżowa polska nagroda dla filmu dokumentalnego nie jest jedyną przyznaną tej realizacji. Docenili ją widzowie na WatchDocs, sręczając swoją nagrodę, a także jurorzy amsterdamskiego IDFA.

Debiutujący jako reżyser Grzegorz Szczepaniak wcześniej był montażystą, nazywa swój film komedią dokumentalną. Ona nie tylko bawi, ale wzruszająco i prawdziwie opowiada o świecie.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Film
„Back To Black” wybiela mrok życia Amy Winehouse
Film
Rosja prześladuje jak za Stalina, a Moskwa płonie w „Mistrzu i Małgorzacie”
Film
17. Mastercard OFF CAMERA: Nominacje – Najlepsza Aktorka, Aktor i Mastercard Rising Star
Film
Zbrojmistrzyni w filmie "Rust" skazana na 18 miesięcy więzienia
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Film
„Perfect Days” i "Anselm" w kinach. Wim Wenders uczy nas spokoju