Zachód kontra Rosja: Mroźne pomruki z Kremla

– Możliwe, że Putina zaskoczyła taka jedność zachodnich państw – uważa analityk z Carnegie Judy Dempsey.

Tym bardziej że do akcji dołączyła się nawet Gruzja, która w ogóle nie utrzymuje stosunków dyplomatycznych z Moskwą od czasu wojny w 2008 roku. Tbilisi nakazało opuszczenie kraju rosyjskiemu dyplomacie pracującemu w „sekcji interesów rosyjskich” ambasady Szwajcarii, reprezentującej Rosję w Gruzji.

Razem czy osobno

W ciągu tygodnia od podjęcia decyzji o wspólnym działaniu na szczycie Unii Europejskiej rosyjscy politycy zapowiadali „nieuchronną odpowiedź”. – Będzie, będzie. I to dość ostra – jako pierwszy wystąpił szef rosyjskiego wywiadu SWR i człowiek z bliskiego kręgu współpracowników prezydenta Siergiej Naryszkin.

Inni zaskoczyli brutalnością swego języka. – Niespotykane chamstwo, na pograniczu międzynarodowego bandytyzmu – mówił rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow. Nawet szef rosyjskiej dyplomacji Siergiej Ławrow mówił o „schamieniu Europy”. Nowy styl podchwycili rosyjscy publicyści i propagandyści.

W czwartek Kreml zdecydował o zamknięciu amerykańskiego konsulatu w Petersburgu. Nikt z ekspertów nie chce obecnie przewidywać, jak mogą wyglądać kolejne kroki – poza oczywistą retorsją, czyli wysłaniem dyplomatów z krajów, które usunęły Rosjan. Mogłaby ona przybrać na przykład formę kolektywnej akcji. Kreml może bowiem wystąpić wraz z najbardziej uzależnionymi od siebie krajami Wspólnoty Niepodległych Państw. Obecnie nie jest jednak pewne, czy ewentualną rosyjską akcję poparliby prezydenci Białorusi i Kazachstanu.

W każdym razie na początku tygodnia z Moskwy wyjechali prawie wszyscy eksperci zajmujący się tzw. przestrzenią postradziecką, na czele z szefem Instytutu Krajów WNP i wiceprzewodniczącym parlamentarnej komisji ds. WNP Konstantinem Zatulinem. Ale nie wiadomo dokąd i w jakim celu się udali.

Milczy też wciąż najważniejszy polityk Władimir Putin.

Przyjaciele Rosji

Jego rzecznik natomiast w czwartek zaczął wypowiadać się bardziej pojednawczo. Wcześniej austriacki kanclerz Sebastian Kurz powiedział, że jego kraj jest „neutralny i dlatego nie będzie nikogo wysyłać. Raczej chcielibyśmy budować mosty między Zachodem i Wschodem”. – W sytuacji z Wielką Brytanią oczywiście potrzebny jest każdy głos, każde działanie – powiedział Dmitrij Pieskow, komentując wypowiedź Kurza.

Ale austriacki lider został już ostro skrytykowany przez polityków unijnych. – Taką pozycję trudno pogodzić z członkostwem w Unii – stwierdził były szwedzki minister spraw zagranicznych Carl Bildt.

W Brukseli – z pewną złośliwością – podliczają natomiast „przyjaciół Rosji”, a wśród nich Luksemburg i Maltę. Ta ostatnia miała zarobić „setki milionów euro na sprzedaży swych paszportów bogatym Rosjanom”, tłumaczył jej postawę „EUObserver”. Podobnie Cypr, „w którego bankach są miliardy rosyjskich euro i który również sprzedawał unijne paszporty zamożnym Rosjanom”.

Kleptokracja-tour

Londyn tymczasem, nie czekając na odpowiedź Rosji, szykuje już kolejne posunięcia. Premier Theresa May rozważa możliwość uderzenia w najczulszy punkt Kremla – w finanse. W tym celu chciałaby zakazać obsługiwania w londyńskim City rosyjskich państwowych euroobligacji, a to bardzo zniechęciłoby zagranicznych inwestorów od inwestowania w nie. – Obecnie Rosja może brać pożyczki na finansowych rynkach Unii i USA, nie zważając na zachodnie sankcje – tłumaczył szef parlamentarnego komitetu spraw zagranicznych Tom Tugendhat, który był inicjatorem tego posunięcia. W połowie marca rosyjskie Ministerstwo Finansów wypuściło euroobligacje na sumę 4 miliardów dolarów.