W firmach zamiast odbicia inwestycyjna zapaść

– No cóż, w sektorze przedsiębiorstw mamy już dosyć konkretne inwestycyjne załamanie – komentuje Marcin Mrowiec, główny ekonomista Pekao. –Pod tym względem słabo wyglądał cały 2016 rok. W kolejnych kwartałach mieliśmy do czynienia z pogłębianiem się skali spadków, ale IV kwartał wypadł pod tym względem najgorzej – dodaje.

Coraz niższe nakłady na środki trwałe

Rzeczpospolita

Niepewność przeważa

Z danych, które we wtorek podał Główny Urząd Statystyczny, wynika, że w IV kwartale większe przedsiębiorstwa niefinansowe (zatrudniające 50 osób i więcej) przeznaczyły na swój rozwój ok. 40 mld zł, czyli o 19,3 proc. mniej niż rok wcześniej. Tymczasem po trzech kwartałach spadek wynosił jeszcze 6,9 proc.

W efekcie w całym 2016 r. nominalne inwestycje przedsiębiorstw zmniejszyły się rok do roku o 11,5 proc. (realnie zaś o 13,2 proc.). To najgorszy wynik w ostatnich dziesięciu latach.

– Przedsiębiorstwa maksymalnie wykorzystują swoje moce produkcyjne, mają bardzo wysoki stopień amortyzacji majątku trwałego, a jeśli do tego dodamy rekordowe zyski, to inwestycje powinny już ruszyć – analizuje Mrowiec. – Dlaczego nie ruszyły? Między innymi przez opóźnienia w starcie projektów współfinansowanych z budżetu Unii Europejskiej oraz narastającą niepewność związaną z licznymi zmianami regulacyjno-podatkowymi – wskazuje.

– W 2016 r. zysk firm wyniósł nieco ponad 111 mld zł, czyli o 21,3 proc. więcej niż przed rokiem. Pieniądze więc są – wtóruje Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku. – Problemem jest nie tylko przerwa w napływie funduszy UE do gospodarki, ale także rosnąca restrykcyjność aparatu podatkowego, co nie zachęca do podejmowania odważnych decyzji inwestycyjnych – dodaje.

Największe tąpnięcie – zarówno w IV kwartale, jak i całym roku – widać w branży wodno-kanalizacyjnej: spadek w całym roku o ponad 50 proc. Inwestycje tego typu przedsiębiorstw, zwykle należących do samorządów, są szczególnie mocno uzależnione od współfinansowania funduszy UE.

Pośrednio od unijnej kroplówki uzależniony jest także sektor budowlany (spadek w 2016 r. rok do roku o ponad 20 proc.). Dopóki nie ruszą wielkie publiczne inwestycje infrastrukturalne, to i budowlańcy wypadają słabo. O zapaści inwestycyjnej można też mówić w przypadku branży transportowej i gospodarki magazynowej (spadek rok do roku o 48 proc.) czy energetycznej (18,6 proc. spadku).

Są i lepsze sektory

Pocieszający za to może być fakt, że nie wszystkie firmy ograniczają inwestycje. Przykładami mogą być bardzo duża branża przetwórstwa przemysłowego (wzrost rok do roku o 4,4 proc., do 47 mld zł, choć w samym IV kwartale wzrost wyniósł tylko 1,2 proc.), sektor administrowania i działalności wspierającej (gdzie mieszczą się np. firmy ochroniarskie) czy handel.

Inwestycje dużych przedsiębiorstw stanowią ok. 30 proc. wydatków prorozwojowych ponoszonych przez podmioty w całej gospodarce. – Ostatecznych danych na temat inwestycji tych pozostałych sektorów nie ma, ale szacuję, że wzrost inwestycji publicznych, sektora małych i średnich firm i innych podmiotów, z wyłączeniem gospodarstw domowych, w IV kwartale wyniósł do 10 proc. – wylicza Rafał Benecki.

– To poniekąd dobra wiadomość, bo inwestycje publiczne ciągną z czasem inwestycje przedsiębiorstw. Tyle że prawdziwy boom w tym pierwszym sektorze oczekiwany jest w drugiej połowie roku – dodaje Benecki.

Niepewność przeważa

Pozostało 89% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj