TSUE: państwa UE nie mają obowiązku przyznania wiz humanitarnych

Państwa członkowskie Unii Europejskiej nie są zobowiązane na mocy prawa Unii do przyznania wiz humanitarnych osobom, które zamierzają udać się na ich terytorium z zamiarem ubiegania się o azyl, ale mogą to uczynić na podstawie prawa krajowego – orzekł we wtorek Trybunał Sprawiedliwości UE.

Aktualizacja: 08.03.2017 13:35 Publikacja: 08.03.2017 13:26

TSUE: państwa UE nie mają obowiązku przyznania wiz humanitarnych

Foto: AFP

W październiku 2016 r. para Syryjczyków oraz ich troje małych dzieci, mieszkający w syryjskim Aleppo, złożyli w ambasadzie Belgii w Bejrucie (Liban) wnioski o wydanie wiz humanitarnych, a następnego dnia wrócili do Syrii. Celem wniosków było uzyskanie przez tę rodzinę wiz o ograniczonej ważności terytorialnej na podstawie kodeksu wizowego UE, tak aby mogła ona opuścić oblężone miasto Aleppo w celu złożenia w Belgii wniosków o udzielenie azylu. Jeden z członków tej rodziny twierdził, że został uprowadzony przez grupę zbrojną, był bity i torturowany, a następnie został uwolniony po wpłaceniu okupu. Para zwracała uwagę na pogorszenie się stanu bezpieczeństwa w Syrii i samym w Aleppo, a także na fakt, że jako chrześcijanie prawosławni są narażeni na prześladowania ze względu na ich wiarę.

Belgijski urząd do spraw cudzoziemców oddalił wnioski. Stwierdził, że ubiegając się o wizy o ograniczonej ważności terytorialnej w celu złożenia w Belgii wniosków o udzielenie azylu, syryjska rodzina miała w sposób oczywisty zamiar przebywać w Belgii ponad 90 dni, co jest niezgodne z kodeksem wizowym Unii Europejskiej. Ponadto urząd ten podkreślił, że zezwolenie na wydanie tej rodzinie wiz wjazdowych po to, by mogła ona złożyć wnioski o udzielenie azylu w Belgii, sprowadzałoby się do umożliwienia jej przedstawienia wniosków o udzielenie azylu w placówce dyplomatycznej.

Rodzina przekonywała, że Karta praw podstawowych Unii Europejskiej i europejska konwencja praw człowieka (EKPC) ustanawiają pozytywny obowiązek zagwarantowania przez państwa członkowskie prawa do azylu. Udzielenie ochrony międzynarodowej jest według niej jedynym sposobem uniknięcia ryzyka naruszenia zakazu tortur oraz nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania

We wtorkowym wyroku Trybunał Sprawiedliwości UE zauważył przede wszystkim, że kodeks wizowy został przyjęty na podstawie postanowienia traktatu WE, na mocy którego Rada Unii Europejskiej przyjmuje środki dotyczące wiz na pobyt nie dłuższy niż trzy miesiące. W rezultacie kodeks wizowy określa tryb i warunki wydawania wiz na tranzyt przez terytorium państw członkowskich lub planowane pobyty na terytorium państw członkowskich nieprzekraczające 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu. Rodzina syryjska złożyła zaś wnioski o wydanie wiz z przyczyn humanitarnych z zamiarem ubiegania się o azyl w Belgii, a zatem o zezwolenie na pobyt, którego okres ważności nie jest ograniczony do 90 dni.

Wynika z tego, że nawet jeśli wnioski te zostały złożone formalnie na podstawie kodeksu wizowego, to nie są one objęte jego zakresem stosowania. Trybunał uściślił ponadto, że do tej pory nie został przyjęty przez prawodawcę Unii żaden akt dotyczący wydawania przez państwa członkowskie długoterminowych wiz i dokumentów pobytowych obywatelom państw trzecich z przyczyn humanitarnych. Z tego względu wnioski złożone przez rodzinę syryjską są objęte jedynie prawem krajowym.

W rezultacie, skoro rozpatrywana sytuacja nie jest objęta prawem Unii, postanowienia karty praw podstawowych nie mają zastosowania.

Trybunał uściślił, że sytuacja rodziny syryjskiej cechuje się nie tym, że istnieją wątpliwości co do zamiaru opuszczenia terytorium państw członkowskich przed wygaśnięciem terminu ważności wizy, lecz tym, że wniosek ma cel inny niż wiza krótkoterminowa.

Zdaniem Trybunału umożliwienie obywatelom państw trzecich składania wniosków o wydanie wizy w celu uzyskania ochrony międzynarodowej w wybranym przez nich państwie członkowskim naruszałoby ogólną strukturę systemu ustanowionego przez Unię w celu ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej.

Trybunał orzekł, że wniosek o wydanie wizy o ograniczonej ważności terytorialnej złożony przez obywatela państwa trzeciego z przyczyn humanitarnych na podstawie kodeksu wizowego w przedstawicielstwie docelowego państwa członkowskiego położonym na terytorium państwa trzeciego z zamiarem złożenia tuż po przybyciu do tego państwa członkowskiego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, a w konsekwencji przebywania we wspomnianym państwie członkowskim przez ponad 90 dni w ciągu danego 180-dniowego okresu, nie jest objęty stosowaniem tego kodeksu, lecz w obecnym stanie prawa Unii Europejskiej jedynie prawem krajowym.

Wyrok w sprawie C-638/16 PPU X i X / État belge

W październiku 2016 r. para Syryjczyków oraz ich troje małych dzieci, mieszkający w syryjskim Aleppo, złożyli w ambasadzie Belgii w Bejrucie (Liban) wnioski o wydanie wiz humanitarnych, a następnego dnia wrócili do Syrii. Celem wniosków było uzyskanie przez tę rodzinę wiz o ograniczonej ważności terytorialnej na podstawie kodeksu wizowego UE, tak aby mogła ona opuścić oblężone miasto Aleppo w celu złożenia w Belgii wniosków o udzielenie azylu. Jeden z członków tej rodziny twierdził, że został uprowadzony przez grupę zbrojną, był bity i torturowany, a następnie został uwolniony po wpłaceniu okupu. Para zwracała uwagę na pogorszenie się stanu bezpieczeństwa w Syrii i samym w Aleppo, a także na fakt, że jako chrześcijanie prawosławni są narażeni na prześladowania ze względu na ich wiarę.

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara