Pióra sprzed 99 mln lat w bursztynie

Doskonale zachowany, zatopiony w żywicy fragment skrzydła wymarłego ptaka sprzed 99 mln lat kupili naukowcy na targu w Birmie.

Aktualizacja: 29.06.2016 22:59 Publikacja: 29.06.2016 18:09

Pióra sprzed 99 mln lat w bursztynie

Foto: MPR

Dzika dolina Hukawng w Birmie znana jest z zasobnych kopalni złota i bursztynu. Handlarzy interesują obie te kopaliny, ale naukowcy darzą szczególnym zainteresowaniem tę drugą. W zastygłej żywicy z Hukawng często odnajdywane są szczątki organizmów sprzed około 100 milionów lat, jakich nie sposób odnaleźć nigdzie indziej.

Wydobywany w Hukawng bursztyn to bardzo cenny materiał do wyrobu ozdób – był używany do tego celu już w 600 roku p.n.e. Znany ze swojego ciemnoczerwonego koloru jest najdroższym bursztynem na światowych rynkach.

Większość zatopionych w nim szczątków traktowana jest jako obniżające wartość surowca nieczystości. Często są niszczone, gdy jubilerzy próbują je oczyścić i wyszlifować. Jednak z odkrytymi teraz zatopionymi w bursztynie piórami było inaczej. Były one tak uderzająco piękne, że jubiler planował wykonać z nich wisiorek o nazwie „Skrzydła anioła".

Odrąbany fragment

Naszyjnik nie powstał, bo naukowcy odkupili od rzemieślnika paleontologiczne skarby na targu w Myitkyinie, stolicy birmańskiego stanu Kachin. Jak jednak zauważyli, już wcześniej, może podczas wydobycia, ktoś odrąbał zakupiony przez nich kawałek od większej całości: niewykluczone, że zawierającej szczątki całego ptaka.

Tak czy owak znalezisko jest cenne. Dotąd tak stare ptasie pióra znane są jedynie ze skalnych odcisków. Tu mamy zaś fragment skrzydła w postaci niemal niezniszczonej. Można rozróżnić trzy długie palce uzbrojone w szpony, a także pióra. Zwierzę należało do enantiornisów (Enantiornithes) – podgromady ptaków, która wymarła wraz z dinozaurami ok. 66 milionów lat temu (szpony na skrzydłach ułatwiały im poruszanie się wśród gałęzi). – W tych skamielinach zachowały się niezwykłe szczegóły. Widać nie tylko budowę piór, ale też ślady ubarwienia – zachwala znalezisko prof. Mike Benton z Uniwersytetu w Bristolu, który brał udział w poszukiwaniach i badaniach.

Samodzielne pisklę

Skamieliny są maleńkie (całe skrzydło ma ok. 2,5 cm długości), więc ptaki były jeszcze bardzo młode. Kierujący badaniami dr Xing Lida z Chińskiego Uniwersytetu Geologicznego twierdzi, że można z tego faktu wysnuć wskazówki dotyczące trybu życia tych ptaków: pisklęta najprawdopodobniej były bardzo samodzielne, nie czekały w gnieździe na pożywienie, lecz same go szukały.

Jak twierdzą naukowcy, około 30 proc. birmańskiego bursztynu zawiera cenne dla nauki pozostałości. Z wcześniej odkrytych skamielin można wymienić najwcześniejszy znany gatunek pszczoły, 11 gatunków mrówek, skorpiona oraz jaszczurkę. Wszystkie pozostałości pochodzą sprzed około 100 milionów lat. W przypadku jaszczurki kolejny pod względem wieku egzemplarz ma 25 mln lat – birmański bursztyn pozwala więc naukowcom spojrzeć wyjątkowo daleko w przeszłość.

Trudno się dziwić, że naukowcy chcą bardziej systematycznie wziąć się do monitorowania jubilerskiego surowca wydobywanego w dolinie Hukawng. Xing Lida planuje założyć w Myitkyinie instytut, który zajmie się sprawdzaniem trafiającego na targ bursztynu pod względem wartości naukowej.

Dzika dolina Hukawng w Birmie znana jest z zasobnych kopalni złota i bursztynu. Handlarzy interesują obie te kopaliny, ale naukowcy darzą szczególnym zainteresowaniem tę drugą. W zastygłej żywicy z Hukawng często odnajdywane są szczątki organizmów sprzed około 100 milionów lat, jakich nie sposób odnaleźć nigdzie indziej.

Wydobywany w Hukawng bursztyn to bardzo cenny materiał do wyrobu ozdób – był używany do tego celu już w 600 roku p.n.e. Znany ze swojego ciemnoczerwonego koloru jest najdroższym bursztynem na światowych rynkach.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Archeologia
Kolos Konstantyna powrócił do Rzymu. Można go zobaczyć w Muzeach Kapitolińskich
Archeologia
Egipt restauruje piramidę w Gizie. "Dar dla świata XXI wieku"
Archeologia
We włoskim Paestum odkryto dwie nowe świątynie doryckie
Archeologia
Cucuteni-Trypole. Wegeosady sprzed sześciu tysięcy lat
Archeologia
Szwajcaria. Detektorysta znalazł na polu marchwi biżuterię sprzed 3,5 tysiąca lat