Jak zginął "człowiek lodu" Ötzi?

Mimo że szczątki człowieka, który zginął 5300 lat temu, są najlepiej na świecie zbadaną mumią, naukowcy nie wiedzą co było przyczyną śmierci. 26 lat temu dwoje niemieckich turystów na wysokości 3210 m n.p.m. znalazło Ötziego.

Aktualizacja: 19.09.2017 13:00 Publikacja: 19.09.2017 00:01

Znalezione w mózgu białka świadczą o tym, że Ötzi przed śmiercią otrzymał cios w głowę

Znalezione w mózgu białka świadczą o tym, że Ötzi przed śmiercią otrzymał cios w głowę

Foto: AFP

Uraz głowy Ötziego potwierdziła analiza pozostałości tkanki mózgowej wydobyta z dobrze zakonserwowanych zwłok. Został nazwany „człowiekiem lodu”, kiedy jego zamrożone szczątki odnaleźli austriaccy turyści w roku 1991 w okolicy doliny Ötz w Południowym Tyrolu.

Przez wiele lat prace międzynarodowych zespołów badaczy doprowadziły do odtworzenia twarzy, ostatniego posiłku, odzieży. Naukowcom udało się też rozszyfrować genom Ötziego i ustalić, że pochodził z Europy Środkowej.

W momencie śmierci miał 45 lat. Był chory na serce, cierpiał na bóle stawów, próchnicę i prawdopodobnie na boreliozę.

Żadna z tych chorób nie była jednak bezpośrednią przyczyną śmierci. Był ofiarą napaści – orzekli naukowcy – został ranny – trafiony strzałą, która przebiła arterię.

Kilka lat temu tomografia komputerowa pokazała ciemne plamy w tylnej części mózgu mumii. Naukowcy zinterpretowali je jako skutek ciosu w głowę.

Kolejnym krokiem było więc zbadanie pozostałości tkanki mózgowej. Analiza potwierdziła, że Ötzi rzeczywiście na krótko przed śmiercią został mocno uderzony w głowę. Jej wyniki opublikowane zostały przez magazyn „Cellular and Molecular Life Sciences”.

Próbki tkanki mózgu pobrane zostały przez sterowany komputerowo endoskop. Spośród 502 zidentyfikowanych białek, dziesięć związanych było z krwią i koagulacją – twierdzą naukowcy. Odkryli także dowody na gromadzenie białek związanych z reakcją na stres i gojeniem ran.

– Białka są decydującymi graczami w tkankach i komórkach, z ich pomocą dzieje się większość procesów – powiedział Andreas Tholey z Uniwersytetu w Kilonii w Niemczech, uczestnik badań. – DNA jest zawsze stałe, niezależnie od tego, z której części organizmu pochodzi. Białka zaś dostarczają dokładnych informacji o tym, co się dzieje w konkretnych tkankach, stąd ich identyfikacja jest niezwykle cenna.

Mimo zastosowania najnowocześniejszych technologii naukowcom dotąd nie udało się rozwiązać podstawowej kwestii, co było bezpośrednią przyczyną śmierci „człowieka śniegu”. Neolityczne morderstwo nadal pozostaje zagadką. Badacze nie byli w stanie rozstrzygnąć, czy Ötzi zmarł na skutek urazu mózgu, czy przecięcia arterii przez grot strzały.

Uraz głowy Ötziego potwierdziła analiza pozostałości tkanki mózgowej wydobyta z dobrze zakonserwowanych zwłok. Został nazwany „człowiekiem lodu”, kiedy jego zamrożone szczątki odnaleźli austriaccy turyści w roku 1991 w okolicy doliny Ötz w Południowym Tyrolu.

Przez wiele lat prace międzynarodowych zespołów badaczy doprowadziły do odtworzenia twarzy, ostatniego posiłku, odzieży. Naukowcom udało się też rozszyfrować genom Ötziego i ustalić, że pochodził z Europy Środkowej.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Archeologia
Kolos Konstantyna powrócił do Rzymu. Można go zobaczyć w Muzeach Kapitolińskich
Archeologia
Egipt restauruje piramidę w Gizie. "Dar dla świata XXI wieku"
Archeologia
We włoskim Paestum odkryto dwie nowe świątynie doryckie
Archeologia
Cucuteni-Trypole. Wegeosady sprzed sześciu tysięcy lat
Archeologia
Szwajcaria. Detektorysta znalazł na polu marchwi biżuterię sprzed 3,5 tysiąca lat