Badania archeologiczne w Sudanie. Jedli zdrowo, żyli krótko

Polacy przebadali cmentarz sudańskich mnichów sprzed półtora tysiąca lat.

Aktualizacja: 05.01.2017 12:01 Publikacja: 05.01.2017 11:46

Klasztor w Ghazali

Klasztor w Ghazali

Foto: materiały prasowe

Ponad 80 grobów mnichów przebadali naukowcy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Wykopaliska prowadzili na średniowiecznym cmentarzu monastycznym w Ghazali w północnym Sudanie. To pierwsze w historii wykopaliska prowadzone na nekropolii chrześcijańskich mnichów w tym regionie.

Cmentarz w Ghazali to jeden z nielicznych na całym świecie średniowiecznych cmentarzy, gdzie można odnaleźć nietknięte stele nagrobne zawierające modlitwę w intencji zmarłego i informacje dotyczące jego życia. Dotychczas archeolodzy koncentrowali się głównie na ruinach średniowiecznego klasztoru funkcjonującego pomiędzy końcem VII a końcem XIII wieku.

Chociaż w grobach nie znaleziono żadnego wyposażenia, pochówki zdradzają cechy typowo chrześcijańskich zwyczajów pogrzebowych. Ciało zmarłego zawijano w całun i kładziono bezpośrednio na ziemi z głową w kierunku zachodnim. Głowę zabezpieczano dwoma cegłami ustawionymi po bokach, na których układano poziomo jedną lub dwie cegły. Czasem zamiast cegieł wykorzystywano kamienie lub potłuczone naczynia.

Ponad 95 proc. odkopanych szkieletów należało do mężczyzn w wieku od 20 do ponad 50 lat. Stan zdrowia mnichów był stosunkowo dobry co oznacza, że odżywiali się zdrowo. Wśród zmian patologicznych dominują związane z wiekiem, na przykład degeneracja kręgosłupa. Mnisi rzadko osiągali sędziwy wiek, ale na jednej ze stel nagrobnych zapisanych w języku greckim upamiętniono mnicha, który zmarł w wieku 90 lat, po ponad 60 latach w służbie Kościoła.

Nie wiadomo, czy mnisi zamieszkujący klasztory na terenie średniowiecznych królestw chrześcijańskich byli rdzennymi Nubijczykami, czy może pochodzili z Egiptu.

Ponad 80 grobów mnichów przebadali naukowcy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Wykopaliska prowadzili na średniowiecznym cmentarzu monastycznym w Ghazali w północnym Sudanie. To pierwsze w historii wykopaliska prowadzone na nekropolii chrześcijańskich mnichów w tym regionie.

Cmentarz w Ghazali to jeden z nielicznych na całym świecie średniowiecznych cmentarzy, gdzie można odnaleźć nietknięte stele nagrobne zawierające modlitwę w intencji zmarłego i informacje dotyczące jego życia. Dotychczas archeolodzy koncentrowali się głównie na ruinach średniowiecznego klasztoru funkcjonującego pomiędzy końcem VII a końcem XIII wieku.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Archeologia
Kolos Konstantyna powrócił do Rzymu. Można go zobaczyć w Muzeach Kapitolińskich
Archeologia
Egipt restauruje piramidę w Gizie. "Dar dla świata XXI wieku"
Archeologia
We włoskim Paestum odkryto dwie nowe świątynie doryckie
Archeologia
Cucuteni-Trypole. Wegeosady sprzed sześciu tysięcy lat
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Archeologia
Szwajcaria. Detektorysta znalazł na polu marchwi biżuterię sprzed 3,5 tysiąca lat