Egzamin zawodowy 2017: kazusy z prawa gospodarczego

Rok temu u radców prawnych najgorzej wypadł egzamin właśnie z prawa gospodarczego.

Aktualizacja: 22.02.2017 16:12 Publikacja: 22.02.2017 15:11

Egzamin zawodowy 2017: kazusy z prawa gospodarczego

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Egzamin zawodowy dla adwokatów i radców prawnych coraz bliżej. Wraz z Wydawnictwem Beck pomagamy się do niego przygotować. Za sobą mamy już powtórkę z prawa karnego i cywilnego. Dziś ruszamy z publikacjami z prawa gospodarczego. Na początek przykładowe apelacje.

- Apelacja w sprawie o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników Stan faktyczny, z pewnymi modyfikacjami, ustalono na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie w sprawie o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników ewentualnie o stwierdzenie nieważności uchwały: Sąd:

1. stwierdził nieważność uchwały nr 5 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Best Invest sp. z o.o. w Rzeszowie z 8.7.2016 r.;

2. oddalił powództwo o uchylenie uchwały nr 5 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Best Invest sp. z o.o. w Rzeszowie z 8.7.2016 r.;

3. zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3097 zł (trzy tysiące dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

- Uzasadnienie

Pozwem z 31 lipca 2016 r. powódka wniosła o stwierdzenie nieważności uchwały nr 5 Zgromadzenia Wspólników spółki Best Invest sp. z o.o. z siedzibą w Rzeszowie z 8 lipca 2016 r., ewentualnie o jej uchylenie. Nadto, wniosła o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że jej zdaniem zaskarżona uchwała jest nieważna jako podjęta z naruszeniem art. 247 § 2 oraz art. 244 KSH. Naruszenie art. 247 § 1 KSH polegało na niedochowaniu wymogu tajności głosowania. Natomiast naruszenie art. 244 KSH polegało na tym, że wspólnicy będący członkami zarządu głosowali nad tą uchwałą. W dalszej części uzasadnienia pozwu powódka wskazała, że w przypadku braku podstaw do stwierdzenia nieważności uchwały, wnosi o jej uchylenie jako że przedmiotowa uchwała narusza dobre obyczaje, godzi w interesy spółki oraz w interesy wspólników, ponieważ osoby widniejące w KRS jako członkowie zarządu spółki, tj. Tamara Joseph, Julian Lewiński, Matylda Wakowska, nie są członkami zarządu, gdyż ich kadencja się skończyła, a mandat wygasł. W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Stan faktyczny:

Wspólnikami spółki Best Invest sp. z o.o. z siedzibą w Rzeszowie są: Tamara Joseph, Julian Lewiński, Matylda Wakowska, Anastazja Tomczyszak, Robert Koralowiec. Każdy ze wspólników posiada 40 udziałów o łącznej wartości nominalnej 20 000 zł, co stanowi 20 proc. kapitału zakładowego spółki. We wrześniu 2010 r. członkami zarządu spółki wpisanymi do KRS byli: Tamara Joseph, Julian Lewiński, Matylda Wakowska. Aktem notarialnym z 20 września 2010 r., rep. A 300/2010, zmieniono § 8 umowy spółki, który po zmianie otrzymał brzmienie: Władzami spółki są: – Zgromadzenie Wspólników. – Zarząd w spółce (liczy trzy lub cztery osoby). – Członków zarządu powołuje się na 5-letnią kadencję. 20 września 2010 r. wspólnicy: Tamara Joseph, Julian Lewiński, Matylda Wakowska, Anastazja Tomczyszak, Robert Koralowiec zawarli pisemne porozumienie, w którym określili zasady powołania zarządu oraz rady nadzorczej. 28 września 2010 r. w siedzibie spółki odbyło się zgromadzenie wspólników. Na zgromadzeniu podjęto uchwały, mocą których na członków zarządu powołano:

1. Roberta Koralowiec – z dniem 1 października 2010 r.,

2. Matyldę Wakowską – na kadencję rozpoczynającą się po odbyciu zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za 2010 r.,

3. Juliana Lewińskiego – na kadencję rozpoczynającą się po odbyciu zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za 2010 r.,

4. Tamarę Joseph – na kadencję rozpoczynającą się po odbyciu zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za 2010 r.

Robert Koralowiec został wpisany do KRS jako członek zarządu 7 listopada 2008 r. Pozostali trzej członkowie zarządu powołani na zgromadzeniu 28 września 2008 r. są wpisani do KRS od 29 października 2005 r. 22 października 2011 r. do KRS jako członek zarządu wpisana została Anastazja Tomczyszak. Robert Koralowiec wykreślony został 9 lutego 2012 r.

Zgromadzenie wspólników spółki Best Invest sp. z o.o. każdego roku podejmuje uchwały o przyznaniu nagród dla członków zarządu za pracę w ubiegłym roku obrotowym. W 2012 r. nagroda przyznana uchwałą zgromadzenia wspólników wyniosła po 10 tys. zł dla każdego z członków zarządu, w 2013 r. – po 20 tys. zł dla każdego, w 2014 r. – po 35 tys. zł dla każdego. 8 lipca 2016 r. odbyło się Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników. W czasie zgromadzenia przewodniczący w związku z osiągniętym przez spółkę wynikiem finansowym – lepszym o 26,4 proc. niż ubiegłoroczny – przedstawił wspólnikom sprawę przyznania nagród dla członków zarządu w kwotach po 41,8 tys. zł. W głosowaniu jawnym podjęta została uchwała nr 5 o treści: „Na podstawie art. 227 KSH oraz umowy spółki z 28 grudnia 1990 r. Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników przyznaje członkom zarządu spółki nagrody za poprawę wyniku finansowego i osiągnięcia związane z pełnionymi w 2015 r. obowiązkami w kwocie po 41 800 zł dla każdego". Za uchwałą oddano 120 głosów, przeciw 80. Pełnomocnicy wspólników Anastazji Tomczyszak i Roberta Koralowiec oświadczyli, że głosowali przeciwko uchwale, w protokole odnotowano, że zgłosili sprzeciw co do jej podjęcia.

Sąd zważył, co następuje:

Powódka wniosła o stwierdzenie nieważności uchwały nr 5 zwyczajnego zgromadzenia wspólników pozwanej z 8 lipca 2016 r., ewentualnie o jej uchylenie.

Artykuł 187 § 1 KPC dopuszcza żądanie sformułowania pozwu w sposób ewentualny, jednakże sąd orzeka o żądaniu ewentualnym tylko wtedy, gdy oddali żądanie zgłoszone na pierwszym miejscu, jeśli natomiast uwzględni żądanie postawione w pierwszej kolejności, to o żądaniu ewentualnym nie orzeka w ogóle.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie przedstawionych przez obie strony dokumentów, w tym odpisów z KRS.

Artykuł 252 § 1 KSH daje możliwość żądania stwierdzenia nieważności uchwały wspólników sprzecznej z ustawą. W orzecznictwie zwraca się uwagę, że sprzeczność z prawem może odnosić się do samej treści uchwały, jak i do sposobu zwoływania i obradowania zgromadzenia oraz trybu podejmowania uchwał (wyrok Sądu Najwyższego z 9 września 2010 r., I CSK 530/09).

W ocenie Sądu Okręgowego zaskarżona uchwała została podjęta z naruszeniem art. 247 § 2 KSH, gdyż wymóg tajności głosowania nie został dochowany, mimo że przepis ten nakłada obowiązek przeprowadzenia tajnego głosowania m.in. w sprawach osobowych. Orzecznictwo sądów powszechnych do „spraw osobowych" zalicza między innymi dotyczące ustalenia wysokości wynagrodzenia członka zarządu. Za „sprawę osobową" należy też uznać przyznanie nagrody wspólnikom-członkom zarządu, która jest ściśle związana z ich osobistymi osiągnięciami (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 6 czerwca 2013 r., I ACa 234/13). Tymczasem zaskarżona uchwała została podjęta w głosowaniu jawnym, jest więc – zgodnie z art. 252 § 1 KSH – nieważna jako sprzeczna z ustawą.

Na mocy uchwały nr 5 nagrody przyznano między innymi wspólnikom będącym jednocześnie członkami zarządu (dotyczy to: Tamary Joseph, Juliana Lewińskiego, Matyldy Wakowskiej). Uchwała „dotycząca" nagród wspólnika (będącego jednocześnie członkiem zarządu) mieści się w katalogu uchwał określonym przez art. 244 KSH. Wspólnicy nie mogą ani osobiście, ani przez pełnomocników, ani jako pełnomocnicy innych osób głosować przy powzięciu uchwał dotyczących przyznania im wynagrodzenia (jako członkom zarządu) – zob. wyrok Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2008 r., II CNP 82/08).

Natomiast w rozpoznawanej sprawie wspólnicy Tamara Joseph, Julian Lewiński, Matylda Wakowska brali udział w głosowaniu nad uchwałą nr 5 dotyczącą nagród dla nich samych, tym samym tryb podejmowania uchwały nr 5 należy uznać za sprzeczny z art. 244 KSH. Powyższe oznacza nieważność podjętej uchwały.

W związku z powyższym powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały okazało się uzasadnione, wobec czego Sąd nie rozstrzygał w ogóle żądania alternatywnego powódki, tj. uchylenia zaskarżonej uchwały.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 108 § 1 KPC i art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 KPC oraz na podstawie § 9 pkt 23 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800).

Apelacja pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy z 29.11.2016 r. w sprawie o sygn. akt VI GC 313/16

W imieniu pozwanej, której pełnomocnictwo znajduje się w aktach sprawy, na podstawie art. 367 w zw. z art. 368 § 1 pkt 1 KPC zaskarżam w całości wyżej wskazany wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 29.11.2016 r. w sprawie VI GC 313/16, zarzucając mu na podstawie art. 368 § 1 pkt 2 KPC mające wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

1. art. 244 KSH poprzez jego błędną wykładnię objawiającą się przyjęciem, że uchwała „dotycząca" nagród wspólnika (będącego jednocześnie członkiem zarządu) mieści się w katalogu uchwał określonym przez art. 244 KSH, podczas gdy przepis ten zawiera zamknięty katalog uchwał; 2. art. 247 § 2 KSH poprzez jego błędną wykładnię prowadzącą do przyjęcia, że samo uchybienie art. 247 § 2 KSH stanowi naruszenie przepisów prawa, powodujące nieważność podjętej uchwały, podczas gdy należy zbadać wpływ tego uchybienia na jej treść; 3. art. 252 § 1 KSH poprzez niewłaściwe jego zastosowanie polegające na przyjęciu, że uchwała dotycząca przyznania wynagrodzenia jako mająca charakter osobowy i jako taka powinna być głosowana w głosowaniu tajnym, gdy tymczasem uchwała ta nie ma charakteru osobowego, co w konsekwencji prowadziło do stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały.

Na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 w zw. z art. 386 § 1 KPC, wnoszę o:

1) zmianę wyroku i oddalenie powództwa w całości, 2) zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, z uwzględnieniem kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 29.11.2016 r. Sąd Okręgowy w Rzeszowie stwierdził nieważność uchwały nr 5 Zgromadzenia Wspólników spółki Best Invest Sp. z o.o. z siedzibą w Rzeszowie z 8.7.2016 r. Wyrok ten jest nieprawidłowy i jako taki nie powinien się ostać, co uzasadnia się następująco:

Pozwana wskazuje, że Sąd Okręgowy w sposób nieuprawniony dokonał rozszerzającego zastosowania przepisu art. 244 KSH do wynagrodzeń członków zarządu sp. z o.o., którzy są jednocześnie jej wspólnikami. Przepis ten uległ bowiem istotnej modyfikacji w stosunku do poprzednio obowiązującego przepisu art. 235 KH, odnoszącego się także do wynagrodzenia. W obecnym stanie prawnym ustalenie wynagrodzenia dla członka zarządu spółki, nawet w przypadku tożsamości personalnej wspólnika i członka zarządu, nie mieści się w zakresie tego przepisu, ponieważ nie ma w nim mowy o uchwałach „dotyczących przyznania wynagrodzenia" członkom zarządu będącym zarazem wspólnikami. Poprzednio obowiązujący Kodeks Handlowy przewidywał takie wyłączenie wspólnika od głosowania przy powzięciu uchwał w tym przedmiocie. Jednakże zastrzeżenie dotyczące „przyznania wynagrodzenia" nie znalazło odzwierciedlenia w obecnie obowiązującym art. 244 KSH. Przepis ten stanowi wyjątek od zasady głosowania nad uchwałami przez wszystkich wspólników, przeto powinien być on interpretowany w sposób ścisły. Zawarty w art. 244 KSH katalog przyczyn wyłączających wspólnika od głosowania jest więc zamknięty i wbrew zapatrywaniu Sądu I instancji, nie obejmuje uchwał dotyczących przyznania wspólnikowi (jako członkowi zarządu) wynagrodzenia.

Sąd Okręgowy dopuścił się również naruszenia dyspozycji art. 247 § 2 KSH. Po pierwsze, jak pozwana wyżej wskazała – sprawy dotyczące wynagrodzenia członków zarządu nie są sprawami osobowymi w rozumieniu art. 244 KSH. Tym samym zaskarżona uchwała nr 5 nie musiała być głosowana w głosowaniu tajnym. Natomiast nawet jeśliby przyjąć, że zaskarżona uchwała miała charakter osobowy, nie sposób uznać, że samo uchybienie art. 247 § 2 KSH stanowi naruszenie przepisów prawa, powodujące nieważność podjętej uchwały. Orzecznictwo sądów powszechnych zwraca uwagę, że sposób głosowania nad uchwałą określa formę jej podjęcia, nie zaś jej treść merytoryczną. Wprawdzie ochronna rola tego sposobu głosowania bezpośrednio służy zapewnieniu podjęcia uchwały o treści oddającej rzeczywisty stan poglądów wymaganej większości głosujących i dlatego uchybienie formie głosowania uznaje się za stwarzające domniemanie faktyczne, że wadliwość formalna miała wpływ na treść podjętej uchwały, jednak ocena musi każdorazowo uwzględniać konkretne okoliczności występujące w sprawie. Nieprawidłowe jest stanowisko, że samo uchybienie art. 247 § 2 KSH stanowi naruszenie przepisów prawa, powodujące nieważność podjętej uchwały, bez konieczności badania wpływu tego uchybienia na jej treść. (zob. wyrok SN z 22.4.2016 r., II CSK 441/15, Legalis nr 1482776). Tymczasem w przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy nie zbadał wpływu uchybienia na treść zaskarżonej uchwały. Wszak wspólnicy głosujący nad uchwałą nr 5 przedstawili rzeczywisty stan poglądów wymaganej większości głosujących. Skoro bowiem w 2015 r. pozwana spółka osiągnęła wynik finansowy – lepszy o 26,4% , brak było podstaw do uznania, że wspólnicy głosujący nad uchwałą nie wyrazili w głosowaniu wolnej woli odnośnie do przyznania nagród dla członków zarządu w kwotach po 41 800 zł.

W konsekwencji powyższego, Sąd I instancji w sposób nieuprawniony przyjął, że uchwała nr 5 podjęta 8.7.2016 r. na Walnym Zgromadzeniu Wspólników jest nieważna jako sprzeczna z ustawą, co uzasadnia wydanie przez Sąd Okręgowy wyroku kasatoryjnego w przypadku uznania braku przesłanek do zmiany zaskarżonego wyroku.

W tym stanie faktycznym i prawnych niniejsza apelacja jest uzasadniona i wnosi się o jej uwzględnienie.

adwokat

Franciszek Paluszak

(podpis)

Załączniki:

1) odpis apelacji, 2) dowód uiszczenia opłaty od apelacji w wysokości 2000 zł.

Komentarz:

Wartość przedmiotu zaskarżenia

Wartość przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie to 41 800 zł. Uchwała przyznająca członkom zarządu spółki nagrody za poprawę wyniku finansowego i osiągnięcia związane z pełnionymi w 2015 r. obowiązkami ma bowiem charakter majątkowy. Wartość przedmiotu zaskarżenia nie będzie miała wpływu na dopuszczalność zaskarżalności wyroku sądu I instancji apelacją. Natomiast powinna być wzięta pod uwagę przy składaniu skargi kasacyjnej. Wartość przedmiotu zaskarżenia nie ma też wpływu na wysokość opłaty od apelacji – ta jest bowiem stała – art. 29 pkt 3 KSCU.

1. Oznaczenie rodzaju pisma i oznaczenie zaskarżonego wyroku

Środek zaskarżenia został oznaczony zgodnie z wymaganiami wynikającymi z art. 368 § 1 pkt 1 KPC, tj. jako apelacja pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy z 29.11.2016 r. w sprawie o sygn. akt VI GC 313/16. Pozwana wprawdzie nie musiała wskazywać, że jest to „apelacja pozwanej" – jednakże nie stanowi to błędu, a jedynie pozwoli sądowi na szybsze ustalenie strony skarżącej.

2. Zakres zaskarżenia

Pozwana zaskarżyła wyrok w całości, tj. zarówno w zakresie merytorycznego rozstrzygnięcia, jak i w odniesieniu do kosztów procesu.

3. Zarzuty

Zarzuty podniesione przez skarżącą w niniejszej sprawie dotyczą zarówno naruszenia przepisów postępowania poprzez nierozpoznanie istoty sprawy przez Sąd I instancji, jak i naruszenia prawa materialnego. Z nierozpoznaniem istoty sprawy w rozumieniu art. 386 KPC mamy do czynienia w sytuacji, gdy sąd nie zbadał podstawy materialnoprawnej dochodzonych roszczeń, jak też skierowanych przeciwko nim zarzutów merytorycznych, tj. nie odniósł się do tego, co jest przedmiotem sprawy, uznając, że nie jest to konieczne z uwagi na istnienie przesłanek materialnoprawnych, czy procesowych unicestwiających dochodzone roszczenie[1]. Taką sytuację mamy w przedmiotowej sprawie – Sąd Okręgowy uznał bowiem, że nie ma potrzeby przeprowadzenia postępowania dowodowego i przyjął a priori, że wobec braku zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda za sporne urządzenia, pozwany nie ma podstaw do uzyskania prawa własności tych urządzeń.

4. Wnioski apelacji

Pozwana wniosła o zmianę wyroku na zasadzie art. 386 § 1 KPC, bowiem zarzuca zaskarżonemu wyrokowi jedynie obrazę przepisów prawa materialnego. Tym samym brak jest podstaw do żądania uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Wszak art. 386 § 4 KPC zawiera zamknięty katalog przesłanek możliwości uchylenia przez sąd odwoławczy zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego

rozpoznania sądowi I instancji. W przedmiocie kosztów, pozwana wniosła o ich zasądzenie za I i II instancję w wysokości przewidzianej przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r., bowiem sprawa została wszczęta po 1.1.2016 r.

5. Powołanie nowych faktów i dowodów

W przedstawionym stanie faktycznym pozwana kwestionuje jedynie treść merytorycznego rozstrzygnięcia sądu I instancji, nie powołując się na żadne nowe fakty ani dowody. Powtórnemu badaniu przez sąd odwoławczy oraz merytorycznej ocenie poddane zostaną jedynie fakty ustalone przez sąd I instancji oraz postępowanie dowodowe przeprowadzone przez ten sąd.

6. Odpis apelacji wraz z załącznikami

Wobec tego, że pozwana nie powołuje się na nowe fakty i dowody, co oznacza, że wraz z apelacją składa się jedynie odpis jedynie z dowodem uiszczenia opłaty od apelacji.

7. Opłata od apelacji

Apelacja jako pismo procesowe podlega opłacie na zasadzie art. 3 ust. 2 pkt 2 KSCU. Artykuł 29 pkt 3 KSCU w zw. z art. 18 ust. 2 KSCU od apelacji w sprawie o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników przewiduje opłatę stałą w wysokości 2000 zł. Sprawa dotyczy uchylenia jednej uchwały, przeto opłata wynosić będzie 2000 zł. W przypadku żądania uchylenia większej liczby uchwał – opłata od apelacji stanowiłaby iloczyn liczby zaskarżonych uchwał oraz kwoty 2000 zł przysługujący od każdej uchwały.

Egzamin zawodowy dla adwokatów i radców prawnych coraz bliżej. Wraz z Wydawnictwem Beck pomagamy się do niego przygotować. Za sobą mamy już powtórkę z prawa karnego i cywilnego. Dziś ruszamy z publikacjami z prawa gospodarczego. Na początek przykładowe apelacje.

- Apelacja w sprawie o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników Stan faktyczny, z pewnymi modyfikacjami, ustalono na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie w sprawie o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników ewentualnie o stwierdzenie nieważności uchwały: Sąd:

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona